نکات کلیدی در طراحی ساختمان مسکونی تاثیرگذار هستند که هنگام طراحی پلان معماری باید به آن توجه نمود. همچنین یک معمار حرفه ای و کاربلد به کسی می توان گفت که با توجه به محدودیت ها در زمین، ضوابط و مقرارات شهرداری و … بتواند یک پلان ساختمان مسکونی را مطابق با خواسته های مشتری و به بهترین صورت طراحی نماید. مخصوصا زمانی که دست به خرید و فروش زمین و خانه کلنگی در اصفهان می زنید، بسیار امکان دارد که به زمین های بدقواره و یا دارای طول و عرض نامناسب برخورد کنید. رد این صورت تنها یک مهندس باتجربه می تواند نقشه مناسب را تهیه نماید.
همه از اهمیت طراحی معماری و کیفیت فضاهای داخلی یک واحد مسکونی مطلع هستید اما اگر کمی به خانه ای که در آن ساکن هستید دقت نمایید متوجه خواهید شد که اصول طراحی ساختمان رعایت نشده است. در نتیجه عدم رعایت این استاندارها در ساختمان باعث بروز مشکلاتی شده است. به عنوان مثال باعث ایجاد کیفیت پایین ساختمان و عدم وجود راحتی و آرامش در خانه خواهد شد. پس می توان گفت به عنوان یکی از ویژگی یک خانه خوب از نظر معماری می توان به همین نقشه اشاره نمود. همچنین عواملی که در طراحی ساختمان باید رعایت شود به چند دسته تقسیم می شوند که در ادامه این مقاله همه موارد را به صورت کامل برای شما توضیح خواهیم داد.
لکه گذاری پلان معماری در زمین‌های شمالی
روش لکه گذاری پلان در زمان طراحی نقشه ساختمان های شمالی تقریبا مشخص است. در این ساختمان ها همیشه فضای عمومی اصلی، یعنی پذیرایی و در بسیاری موارد آشپزخانه و گاهی هم نشیمن خصوصی، مشرف به حیاط طراحی می شوند تا از بهترین نور، یعنی نور جنوب برخوردار باشند.
در انتهای زمین هم معمولا فضاهای خصوصی ساختمان، یعنی اتاق خواب ها طراحی می‌شوند. برای تأمین نور و تهویه طبیعی اتاق خوابها، حتما باید یک نورگیر در انتهای ساختمان طراحی شود.
لکه گذاری پلان معماری در زمین‌های جنوبی
همان‌طور که می‌دانید در ساختمانهای جنوبی از هر دو جبهه شمال و جنوب، نورگیری کامل و بدون مزاحمت انجام می‌شود و این مهم‌ترین مزیت زمین‌های جنوبی نسبت به زمین‌های شمالی است.
از جمله نکات کلیدی در طراحی ساختمان که باید به آن توجه کنید این است که در این ساختمان‌ها، نور جنوب از سمت حیاط به بنا تابیده می‌شود. بنابراین باید فضاهای اصلی ساختمان، مثل پذیرایی و آشپزخانه در انتهای سطح اشغال و مشرف به حیاط طراحی شود تا در طول روز، از نورگیری بهتر و مطلوب تری (نورجنوب) برخوردار باشند. در این صورت اتاق خواب ها نیز باید در ضلع جنوبی و مشرف به خیابان طراحی شود.
ازآنجا که مهم‌ترین و مفیدترین نور در طول روز، نور جنوب بوده و در ساختمانهای جنوبی این نور از سمت حیاط تأمین می‌شود. حتما باید توجه کنید که جانمایی فضاهای داخلی در پلان معماری به گونهای باشد که فضاهای عمومی و آشپزخانه مشرف به حیاط و اتاق خوابها مشرف به خیابان طراحی شود. در غیر این صورت فضاهای اصلی ساختمان مثل پذیرایی و آشپزخانه را از نور جنوب محروم کرده و اتاق خوابها که در طی روز عملا کسی از آنها استفاده نمی‌کند بیشترین و بهترین نور ورودی به ساختمان را به خود اختصاص خواهد داد.
کنترل نور طبیعی در طراحی پلان ساختمان
همان طور که می دانید نور طبیعی نقش تعیین کننده ای در کیفیت فضاهای معماری دارد. مخصوصا در زمان خرید و فروش آپارتمان در اصفهان این مورد را در نظر بگیرید. ولی در برخی فضاها نور زیاد و بیش از حد می تواند باعث ایجاد مزاحمت و افت کیفیت فضاهای داخلی گردد. اشتباهی که اکثر معماران و طراحان در هنگام طراحی نقشه ساختمان مرتکب می‌شوند این است که در فضاهایی که به نور مستقیم دسترسی دارند، پنجره‌ها را به گونهای طراحی می‌کنند که حداکثر سطح نورگیری را داشته باشد.
این موضوع شاید برای فضایی مثل پذیرایی تا حدودی درست باشد. اما برای بسیاری از فضاهای داخلی این‌گونه نیست اتفاقا در خیلی از موارد باید شدت نور ورودی به داخل فضا کنترل شود تا ایجاد مزاحمت نکند. دقت داشته باشید که میزان و شدت نورطبیعی وارد شده به فضاهای داخلی پلان، باید کاملا متناسب با مساحت و نوع کاربری آن فضا باشد.
پس بنابراین نباید سطح نورگیری اتاق نشیمن با اتاق خواب یکسان باشد. در مورد نشیمن خصوصی و تی وی روم باید دقت کنید که فضای نشیمن از نور مستقیم و با شدت زیاد برخوردار نباشد، نور کاملا کنترل شده به داخل این فضا بتابد.
آشپزخانه قلب هر خانه ای است به همین علت نورگیری و تهویه مستقیم آشپزخانه بسیار مهم و حیاتی است. با توجه به وجود وسایل گرمازا در داخل آشپزخانه و انجام فعالیت های روزانه و خسته کننده، نور مستقیم و زیاد می تواند باعث آزردگی و ناراحتی فرد، خصوصا در فصول گرم سال شود. بهتر از فضای آشپزخانه را از تابش نور شدید محافظت کنید.
به هر قیمتی سه خوابه طراحی نکنیم
خیلی افراد واحدهای سه خوابه را به واحدهای دو خوابه ترجیح می‌دهند اما، باید توجه داشت که در هر ساختمانی و با هر متراژ زیربنایی نمی شود واحدهای سه خوابه طراحی کرد.
در طراحی نقشه ساختمان هایی که مساحت مفید آنها کمتر از 130مترمربع است، به هیچ عنوان سه اتاق خواب طراحی نکنید. چون در این صورت از کیفیت سایر فضاهای ساختمان کاسته خواهد شد ضمن اینکه اتاق خواب سوم هم به احتمال زیاد، از لحاظ مساحت، امکانات، شکل، نورگیری و تهویه مناسب فاقد حداقل استاندارهای اصلی طراحی پلان خواهد بود.
بنابراین توصیه می شود چنین واحدهایی به صورت دو خوابه طراحی شود تا کلیه فضاها به لحاظ عملکرد جانمایی و مساحت، از استاندارد و کیفیت مناسبی برخوردار باشد.
طراحی نشیمن خصوصی در طراحی پلان ساختمان مسکونی
نشیمن از دیگر نکات کلیدی در طراحی ساختمان است. نشیمن خصوصی از جمله فضاهایی است که در هنگام طراحی نقشه ساختمان آن را لحاظ کنید، کیفیت پلان معماری و میزان رضایت ساکنین را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. مساحت مفید واحد مسکونی و تعداد اتاق خوابها، دو عمل کلیدی است که در صورت تمایل به طراحی نشیمن خصوصی باید حتما به آنها توجه نمایید. البته باید این نکته را در نظر گرفت که داشتن صرفا مساحت بیشتر از 150 متر مربع ملاک قطعی برای طراحی نشیمن خصوصی نسبت باید حتما به سیرکولاسیون و روابط فضاهای داخلی پلان هم توجه کرد. در ساختمانهای مسکونی که مساحت زیربنای مفید آنها بیشتر از 180 مترمربع است، حتما فضایی را به عنوان نشیمن خصوصی در نظر بگیرد.
سیرکولاسیون و روابط فضاها داخلی در طراحی پلان معماری
رعایت نکات زیر در هنگام طراحی نقشه ساختمان الزامی است:
حتما باید یک فیلتر فضای تقسیم در محل ورودی آپارتمان طراحی شود. این فیلتر علاوه بر اینکه از ورود مستقیم و یک باره اقراد به فضاهای عمومی و خصوصی منزل جلوگیری می‌کند می‌تواند محل مناسبی برای طراحی رختکن، کفش کن، سرویس بهداشتی و گاهی ورودی مجزا به آشپزخانه یا نشیمن خصوصی باشد.
آشپزخانه باید در مجاورت فضای ناهارخوری و با قابلیت دسترسی مستقیم از نشیمن خصوصی باشد. پذیرایی در مجاورت ناهارخوری و با حداقل اشراف به فضای کار آشپزخانه باید طراحی شود. در طراحی پذیرایی ملاحظه می شود که استفاده کنندگان از این فضا و مهمان ها، دید مستقیم به فضای کار آشپزخانه نداشته باشند. مخصوصا در زمان حضور مهمان ها در منزل، شخصی که رد آشپزخانه مشغول آماده کردن پذیرایی است، معذب نباشد.
ورودی اتاق خوابها باید حتما دارای فیلتر و فضای تقسیم مستقل باشد و به گونهای طراحی شود که در اتاقها از سایر فضاهای منزل قابل رویت نباشد. در مورد سرویس بهداشتی و حمام هم باید این نکته را مد نظر داشته باشید و این فضاها را طوری طراحی کنید که در ورودی آنها هیچ کدام از فضاهای پذیرایی، ناهارخوری، نشیمن و آشپزخانه قابل رویت نباشد.
نقش و جانمایی تراس در پلان معماری
از دیگر نکات کلیدی در طراحی ساختمان محل قرارگیری تراس است. بهترین محل قرارگیری تراس در پلان های معماری چه در ساختمانهای شمالی و چه در ساختمانهای جنوبی، مشرف به حیاط و در ارتباط مستقیم با آشپزخانه است. بهترین عملکرد و کارایی تراس، زمانی اتفاق میافتد که مستقیما از فضای آشپزخانه قابل دسترسی باشد.
مساحت و اندازه فضای داخلی پلان معماری
مساحت آشپزخانه : برای طراحی آشپزخانه که قلب تپنده هرخانه ای است، پیشنهاد می شود که حداقل مساحت از 10 درصد زیربنای مفید واحد مسکونی کمتر نباشد.
مساحت اتاق خواب ها : مساحت یک اتاق خواب استاندارد، صرف نظر از شکل ظاهری اتاق و جداره ها که نقش تعیین کننده ای در چیدمان مبلمان داخل اتاق دارد، حداقل فضا باید حدود 12 مترمربع باشد که این مساحت بدون محاسبه فضای اشغال شده توسط کمدها است. حتما در طراحی نقشه بهتر است یکی از اتاقها را به عنوان اتاق والدین یا همان مستر بزرگتر از سایر اتاق ها طراحی نمود. حداقل فضای استاندار و کافی برای اتاق خواب والدین به علت وجود تجهیزات بیشتر 15 متر مربع است و حتی تا 30 مترمربع و بیشتر هم طراحی می گردد.
سخن پایانی در مورد طراحی استاندارد نقشه ساختمان
موارد مهمی که در این مقاله به آن اشاره کردیم در عین سادگی بسیار مهم و کاربردی است همچنین اگر به ساختمان هایی که در اطراف شما هستند توجه کنید اکثر این موارد در طراحی پلان این خانه های مسکونی رعایت نشده است پس حتما این نکات کلیدی را با دقت بالا رعایت نمایید. پس با انجام اصول و نکات به ظاهر ساده می توانید کیفیت طراحی پلان های معماری و در نهایت کیفیت ساخت خانه را تا حد بسیار زیادی بهبود ببخشید.
امیدواریم که با مطالعه این مقاله از اهمیت طراحی پلان ساختمان مسکونی بیشتر مطلع شده باشید. در ضمن لطفا سوالات و نطرات خودتان را در بخش نظرات یا صفحه تماس با ما از کارشناسان سایت املاک داران بپرسید. همچنین علاوه بر تاثیر دکوراسیون و طراحی پلان در فضای مسکونی می توان به مهم ترین نکاتی که باید در طراحی فضای تجاری توجه کرد در املاک داران نیز رجوع شود تا از مزیت فروش بیشتر بهره ببرید.
