آنچه در این مقاله می خوانید:
معبد لوتوس که طراحی آن از گل نیلوفر آبی الهام گرفته شده است و به همین دلیل به آن معبد نیلوفر آبی می گویند یکی از معابد آیین بهائی واقع در جنوب دهلی نو، پايتخت هندوستان است.
مشرق الاذکار به معنای محل برخاستن ذکر الهی و یکی از مفاهیم محوری آئین بهایی بوده که در کتاب اقدس هم از آن یاد شده است. در واقع مشرق الاذکار محلی برای دعا، راز و نیاز و فراهم کردن امکاناتی مانند بهداشت، آموزش و پرورش و دیگر خدمات در راستای پیشرفت اجتماعی و اقتصادی جامعه است.
در حال حاضر هشت معبد بهایی در سراسر جهان ساخته شده است که در آلمان، پاناما، هندوستان، شیلی، استرلیا، اوگاندا، ایالات متحد آمریکا و ساموآ قرار دارند. در آئین بهایی همه ادیان ارزشمند بوده و فاقد روحانی و کشیش هستند. در معابد آن ها هیچ مراسم و تشریفات مذهبی اجازه برگزاری ندارند و در آن جا فقط دعا و نیایش از دین بهایی یا سایر ادیان به گوش می رسد. از این رو بازدید از این معبد صرف نظر از دین و مذهب به روی همه باز است. همین امر سبب شده سالانه افراد زیادی از هر نژاد و مذهبی از این عبادتگاه بازدید کنند و آن تبدیل به یکی پربازدیدترین بناهای مذهبی جهان شده است.
همچنین این معبد لقب مادر معابد شبه قاره هند را دارد و در نزدیکی کاخ ریاست جمهوری هندوستان واقع شده است. در ادامه به بررسی طراحی و معماری معبد لوتوس هند می پردازیم.
اردشیر رستمپیر که یک تمرین کننده بهایی بود وصیت کرد که تمام پس انداز عمر خود را برای ساخت یک معبد جدید استفاده کنند. در سال 1953 زمین این معبد خریداری شد. بعد از مدتی در سال 1980 فیبرز صهبا، معمار ایرانی بهایی مذهب برای طراحی و ساخت این معبد جدید بهایی به هند دعوت و استخدام شد. سرانجام پس از 6 سال در 24 دسامبر 1986 ساخت معبد لوتوس به اتمام رسید. بعد از ساخت آن برنده جوایز معتبر بین المللی بسیاری از جمله صاحب جایزه انجمن ساختمان های بتونی آمریکا، به عنوان ظریف ترین ساختمان بتونی جهان شد و مقالات بسیاری در نشریات معتبر جهانی درباره آن نوشته اند.
فریبزر صحبا تلاش کرد معبد جدید را طوری طراحی کند که هم مورد تایید اهالی هند باشد و هم شبیه به هیچ یک از معابد دیگر هند نباشد. به دلیل اینکه گل نیلوفر آبی در همه ادیان شرقی مقدس است، کانسپت اولیه این معبد گل نیلوفر آبی یا گل لوتوس است. این گل در آب زندگی می کند و فریبرز صحبا به بهترین شکل ممکن این بنا را به صورت شناور در آب طراحی کرده است. علاوه بر این در طراحی این بنا از عنصر نور نیز استفاده شده‌است که در معبد هند دو عنصر نور و آب عناصر تزئینی به شمار می روند.
این معبد از 27 گلبرگ که در سه ردیف ۹ تایی قرار دارند ساخته شده است. استفاده از عدد ۹ در دین بهائی مقدس است و به همین دلیل مانند بسیاری از عبادتگاه های دیگر بهائی این عدد در معماری این بنا وجود دارد. ردیف های یک و دو به سمت داخل خم شده اند و فضای داخلی معبد را تشکیل می دهند. گنبد معبد بر آن قرار دارد و ردیف آخر لایه بیرونی به حساب می آید. طراحی آن به گونه ای است که به سمت بیرون خم شده و سایبان هایی به روی 9 در ورودی ایجاد کرده است. ۹ در نماد ۹ دين بزرگ الهي جهان است و روي آن ها هيچ تزئيني که مختص دين خاصي باشد وجود ندارد و در نهايت سادگي است.
البته استفاده از عدد ۹ معنای دیگری نیز دارد که در محاسبه ابجد واژه بهاء به آن پی می بریم همچنین این عدد در فرقه بهایی نماد وحدت و کمال معنا می شود.
در بالای گلبرگ های داخلی و زیر گلبرگ های خارجی یک سری نورگیر یا لعاب در نظر گرفته شده است که نور می تواند از میان آن ها عبور کند و به فضای داخلی سالن اصلی برسند. بنابراین نور به همان روشی که از گل نیلوفر آبی عبور می کند در این بنا می گذرد و به سالن اصلی می رسد.
گند داخلی این معبد نیز به شکل گل نیلوفر آبی طراحی شده‌است. قطر ساختمان 70 متر، ارتفاع بنا از کف تا بالای ساختمان 27.34 متر و مساحت آن 64 هکتار است. بر روی دیواره های این معبد هیچ نقاشی و خطی که نماد دین خاصی باشد وجود ندارد. اما در انتهای تمام گلبرگ ها که مانند یک گنبد به یک نقطه ختم می شوند نقش اسم اعظم بهاییت وجود دارد. این نقش توسط عبدالبها که جزو اولین رهبران فرقه بهاییت بود طراحی و مانند یک لوگو برای بهاییت به حساب می آید. ظرفیت این بنا 2200 نفر است و علاوه بر سالن اصلی در این معبد یک بخش فرعی به عنوان پذیرش مرکزی، بخش اداری و کتابخانه طراحی شده است.
در اطراف این معبد 9 استخر آبی وجود دارد و نور به گونه ای تنظیم شده است که معبد را همانند نیلوفر آبی به صورت شناور بر روی آب نشان می دهد. سیستم تهویه این معبد هم به شیوه جالبی است. به این گونه که هوای تازه توسط استخرهای اطراف خنک می شوند و از طریق منافذی که در طبقه زیرین ساختمان وجود دارند وارد سالن اصلی می شود. سپس از طریق دریچه ای که در بالای ساختمان قرار دارد خارج می شوند و همین طور هوای مطلوب در این بنا در گردش است.
در بخش های مختلف این معبد مصالح مختلفی نیز استفاده شده‌است. گلبرگ های این بنا از جنس بتن بوده که قسمت بیرونی توسط سنگ مرمر و قسمت داخلی که شامل 54 دنده است توسط بتن چکشی مزین شده است. این سنگ ها از یونان خریداری شده و در ایتالیا برش داده شده اند. کف سالن های اصلی و فرعی نیز به وسیله سنگ مرمر پوشیده شده و راهروها و راه پله های ورودی و خروجی از جنس ماسه سنگ های قرمز محلی است.
هندوستان با جمعیتی حدود دو میلیون نفر بهائی، رتبه نخست بزرگ ترین جمعیت پیروان دین بهائی را دارد. معمار معبد لوتوس فردی ایرانی با مذهب بهایی به نام فریبرز صهبا است. طراحی این معبد از گل نیلوفر آبی گرفته‌شده و به این نام نیز معروف است. این بنا از 27 گلبرگ که به صورت 3 ردیف 9 تایی است ساخته‌شده و در مصالح به کاررفته در این بنا بتن و سنگ مرمر است.
در این بنا هیچ تزئینی که یادآور دین خاصی است وجود ندارد و در نهایت سادگی بوده و افراد با هر دین و اعتقادی می توانند به مناجات، راز و نیاز بپردازند. همچنین برگزاری مراسم و تشریفات مذهبی در این مکان ممنوع است. همین امر سبب شده‌است که سالانه بیش از چهار میلیون از این معبد بازدید کنند. در طی بیش از ۳۰ سالی که از عمر این بنا می گذرد بیش از ۵۰ میلیون نفر از آن بازدید کرده اند و به طور کلی سالانه حدود چهار میلیون بازدید کننده دارد. این آمار در روزهای تعطیلی کشور هند به یکصد هزار نفر در روز نیز می رسد.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
