چند نکته کلیدی در طراحی نقشه ساختمان مسکونی

آنچه در این مقاله می خوانید: 

عوامل زیادی وجود دارند که در طراحی پلان معماری تاثیرگذارند. همین طور یک معمار با تجربه باید با در نظر گرفتن محدودیت‌ های زمین، قوانین و مقررات شهرداری وغیره بتواند نقشه سازه های مسکونی را طبق نیازها و تقاضای سرکارگر طراحی کند. در ادامه مقاله به ۷ نکته کلیدی در رابطه با طراحی نقشه ساختمان مسکونی اشاره خواهیم کرد تا پایان همراه ما باشید.

1- لکه‌ گذاری و جانمایی فضاهای داخلی پلان

اصلی ترین و مهم ترین نکته در طراحی نقشه سازه مسکونی، در نظر گرفتن لکه‌ گذاری نقشه و نمایش مکان استقرار محیط عمومی، نیمه عمومی و اختصاصی در نقشه معماری است. نکته دیگری که لازم است آن را در نظر بگیرید، شیوه لکه‌ گذاری پلان معماری در آپارتمان های شمالی و جنوبی است که در ادامه در این مورد توضیحات بیشتری به شما ارائه می شود.

لکه‌ گذاری پلان معماری در زمین‌ های شمالی

شیوه لکه‌ گذاری پلان معماری در زمین های شمالی تا حدودی قابل تشخیص است. در ساختمان‌ های شمالی همواره محیط های عمومی، مثل اتاق پذیرایی، آشپزخانه یا نشیمن خصوصی نزدیک به حیاط طراحی می‌ شوند و نور بهتری نسبت به دیگر محیط ها دارند. در پایانه های زمین نیز اغلب محیط های خصوصی، مثل اتاق‌ خواب‌ ها را در نظر می گیرند. لازم به ذکر است که برای تهویه و نور اتاق‌ خواب‌ ها باید از نورگیر استفاده شود.

طراحی نقشه ساختمان مسکونی

طراحی نقشه ساختمان مسکونی و لکه‌ گذاری پلان معماری در زمین‌ های جنوبی

بیشتر معماران در زمان طراحی پلان ساختمان جنوبی اشتباه بزرگی را متحمل می شوند. همین طور که مطلع هستید در ساختمان‌ های جنوبی از هر ۲ جهت شمال تا جنوب، نورگیری وجود دارد و این یکی از بهترین مزایای زمین‌ های جنوبی محسوب می شود. از جمله نکاتی که در طراحی پلان ساختمان های جنوبی باید به آن دقت کنید این است که نور از طرف حیاط به سازه تابیده شود.

از همین رو لازم است مکان های اصلی ساختمان، یعنی آشپزخانه و اتاق پذیرایی را در پایان محوطه اشغال و رو به حیاط معین کنید، این کار نورگیری در روز را به حداکثر می رساند. در این طراحی اتاق خواب ها را باید رو به خیابان قرار دهید. همان طور که می دانید بهترین نور در روز نور جنوب است و این نور در آپارتمان های جنوبی از طرف حیاط فراهم می شود. توجه کنید که لکه گذاری پلان معماری در ساختمان های جنوبی را به گونه ای که در بالا توضیح دادیم طراحی کنید. چرا که اگر این گونه نباشد محیطی همچون پذیرایی و آشپزخانه نورگیری خوبی نخداهند داشت و بیشترین نور به اتاق خواب ها می تابد.

2- کنترل کردن نور طبیعی

نور طبیعی در خانه از مواردی است که کیفیت فضاهای معماری را مشخص می کند. اما در بعضی فضاها، نور زیاد می‌ تواند برای ساکنین خانه مزاحمت ایجاد کند. از جمله اشتباهات معماران و طراحان جدید در زمان طراحی پلان ساختمان این است که در محیط هایی که نور مستقیما به آن ها می تابد، پنجره‌ ها را طوری طراحی می‌ کنند که کم ترین میزان نورگیری را به خود اختصاص دهند.

این مطلب ممکن است برای محیط پذیرایی درست باشد، ولی برای اکثر محیط های داخلی به این صورت نیست. چرا که در برخی فضاها باید میزان نورگیری رعایت شود که مزاحمت برای ساکنین ایجاد نکند. توجه کنید که سطح و شدت نور در محیط های داخلی، باید با مساحت و کاربرد آن فضا متناسب باشد. از همین رو لازم است بدانید که نورگیری اتاق پذیرایی و اتاق خواب ها نباید در یک سطح باشند‌.

از محیط های ضروری هر خانه می توان به آشپزخانه آن اشاره کرد که خانم ها اکثر اوقات خود را در آن جا می گذرانند. به همین دلیل نورگیری آشپزخانه امری بسیار مهم است. البته این را در نظر بگیرید که وسایل گرما زا مانند اجاق‌ گاز، پکیج یا یخچال در داخل آشپزخانه و نور طبیعی که به آشپزخانه می تابد به خصوص در روزهای گرم تابستان بسیار آزار دهنده است. به این خاطر پیشنهاد ما به شما این است که فضای آشپزخانه نورگیری زیادی نداشته باشد.

طراحی نقشه ساختمان مسکونی

3- به هر قیمتی واحد سه‌ خوابه طراحی نکنیم!

بیشتر افراد طراحی واحدهای ۳ خوابه را به واحدهای ۲ خوابه ترجیح می دهند. ولی باید این را در نظر بگیرید که در هر ساختمان و هر زیر بنایی نمی توان واحدهای سه‌ خوابه بنا کرد. توصیه ما به شما این است که در زمین هایی که مساحت آن ها کمتر از ۱۳۰ متر مربع است، واحدهای سه خوابه طراحی نکنید. چرا که این کار باعث می شود که کیفیت فضاهای دیگر ساختمان کم شود. در کل پیشنهاد می کنیم در صورتی که زیر بنای سازه کم تر از ۱۳۰ متر مربع باشد واحدها را به صورت ۲ خوابه طراحی کنید تا همه فضاهای ساختمان با کیفیت و استاندارد در موقعیت خود قرار گیرند.

4- طراحی نشیمن خصوصی

از مواردی که می تواند کیفیت نقشه معماری و رضایت ساکنین را زیاد کند طراحی نشیمن خصوصی در ساختمان است. البته نکته مهم تر این است که در نظر بگیرید درون چه آپارتمان هایی طراحی نشیمن خصوصی امکان پذیر است. مساحت ساختمان های مسکونی و تعداد اتاق‌ های خواب‌، دو امر مهم هستند که در طراحی نشیمن خصوصی، لازم است حتما آن را در نظر گرفت.

در ساختمان هایی که مساحت آن ها بین ۱۴۰ تا ۱۸۰ متر مربع است بیشتر به صورت ۳ اتاق خوابه استفاده می شوند، همین طور در ساختمان هایی که مساحت آن ها زیر ۱۵۰ متر مربع است طراحی نشیمن خصوصی کار درستی نیست. اما مساحت ساختمان به تنهایی دلیل کافی برای طراحی نشیمن خصوصی نیست و باید حتماً به سیرکولاسیون، محیط های داخلی نقشه و نورگیری آن نیز دقت کرد.

5- سیرکولاسیون و روابط فضاهای داخلی

در زمان طراحی پلان ساختمان های مسکونی، حتما باید به سیرکولاسیون و روابط محیط های داخلی دقت کنید. نکاتی که در زمان طراحی پلان ساختمان باید به آن توجه کنید به شرح زیر است:

  • اول اینکه نصب یک فیلتر در ورودی ساختمان بسیار ضروری است. این فیلتر سبب می شود که افراد به فضای عمومی و خصوصی مستقیما وارد نشوند. همین طور می‌ توانند مکان خوبی برای طراحی رخت کن، آشپزخانه، کفش‌ کن، سرویس‌ بهداشتی و حمام باشد.
  • آشپزخانه باید به گونه ای طراحی شود که به فضای ناهار خوری و نشیمن خصوصی دسترسی آسان داشته باشد.
  • به این نکته توجه کنید طراحی پذیرایی باید طوری باشد که میهمانان حاضر در آن دید کاملی به محیط آشپزخانه نداشته باشند.
  • در رابطه با سرویس‌ بهداشتی و حمام نیز حتما به این نکته توجه کنید به صورتی آن را طراحی کنید که در ورودی آن ها در اتاق پذیرایی، ناهارخوری و آشپزخانه قابل دیدن نباشد.

طراحی نقشه ساختمان مسکونی

طراحی تراس در نقشه ساختمان مسکونی

وجود بالکن در طراحی نقشه ساختمان ‌های مسکونی و واحدهای آپارتمانی یک ضرورت است. در طراحی بالکن باید به نکات زیادی از جمله محل قرارگیری آن در پلان، دسترسی مناسب و همجواری با فضاهای داخلی، مساحت بالکن و جنبه نمایی آن توجه کرد. در ادامه مهم ‌ترین مواردی که در طراحی بالکن باید رعایت کنید را مورد بررسی قرار می‌ دهیم:

6- نقش و جانمایی تراس (بالکن) در پلان

طراحی بالکن در پلان ساختمان‌ های مسکونی و آپارتمان ها بسیار ضروری و کاربردی است. در طراحی بالکن حتما به نکاتی مثل محل قرارگیری آن در نقشه، دسترسی مناسب، همجواری با محیط داخلی و مساحت بالکن باید توجه کنید. در ادامه به چند نکته کاربردی در طراحی تراس اشاره خواهیم کرد:

بهترین محل قرارگیری تراس (بالکن) در پلان معماری

هم در ساختمان های جنوبی و هم شمالی بهترین محل طراحی بالکن در نقشه معماری، همجواری با آشپزخانه و مشرف به حیاط است. البته این را در نظر بگیرید که بهترین کارکرد بالکن، زمانی صورت می گیرد که با محیط آشپزخانه ارتباط مستقیم داشته باشد.

حداقل مساحت تراس (بالکن)

مساحت تراس و مساحت مفید ساختمان با هم ارتباط دو سویه دارند. قاعدتا هر چه مساحت واحد بزرگ تر باشد تراس بزرگ بالکن در آن می توان قرار داد. به طور کلی ابعاد بالکن را کم تر از ۱٫۵۰ متر مربع طراحی نکنید.

سایر دسترسی‌ های تراس (بالکن)

بالکن ها با طراحی به سبک پلان ساختمانی می ‌توانند از محل‌ های دیگری همچون اتاق پذیرایی، نشیمن، ناهار خوری و اتاق‌ خواب‌ ها نیز دسترسی داشته باشند. ولی اگر این بالکن ها، تنها بالکن موجود در ساختمان های مسکونی باشند، کیفیت و کارایی آن ها کاهش خواهد یافت. همچنین می توان گفت که نامناسب ترین مکان برای طراحی بالکن واحدهای آپارتمانی، این است که تراس را در مجاورت اتاق پذیرایی قرار دهید.

طراحی تراس (بالکن) در نمای اصلی ساختمان

در طراحی پلان ساختمان‌ های جنوبی حتما این نکته را در نظر بگیرید بالکن هایی که در نمای اصلی و رو به خیابان قرار می‌ گیرند، اغلب جنبه زیبایی دارند و کارایی زیادی ندارد. این بالکن ها را لازم است به شکلی طراحی کنید که هنگام استفاده افراد، به نمای اصلی آپارتمان آسیبی وارد نشود. بدون شک آپارتمان هایی را دیده‌ اید که به علت فرهنگ مختلف ساکنین هر واحد و بر اساس خواسته آن‌ ها برای استفاده از تراس، چه نمای زشت و نامتوازنی به خود گرفته اند.

همین طور برای زیبا به نظر رسیدن نمای بالکن آپارتمان، می‌ توانید دیوار جلویی بالکن را، هم‌ تراز با جداره اصلی نما طراحی نکنید و آن را مقداری جلوتر یا عقب تر از پوسته اصلی نما قرار دهید.

7- مساحت و اندازه فضاهای داخلی پلان معماری

در زمان طراحی پلان ساختمان، حتما به ابعاد و کم ترین مساحت محیط داخلی نقشه معماری دقت کنید. علاوه بر تعداد اتاق‌ خواب‌ ها و مساحت زیر بنای واحدها، چند مورد دیگر برای طراحی پلان ساختمان وجود دارد که باید آن ها را در نظر بگیرید.

مساحت آشپزخانه در طراحی نقشه ساختمان مسکونی

می‌دانید که آشپزخانه قلب هر خانه ای است از همین رو مساحت آن نباید از ۱۰ درصد زیربنای مفید کمتر باشد. به عنوان مثال در ساختمانی با زیر بنای مفید ۱۴۰ متر مربع، مساحت آشپزخانه باید ۱۴ متر مربع باشد.

طراحی نقشه ساختمان مسکونی

مساحت اتاق‌ خواب‌ ها

مساحت یک اتاق‌ خواب استاندارد بدون در نظر گرفتن شکل اتاق و جداره‌ ها باید تقریبا ۱۲ متر مربع باشد. البته این را در نظر بگیرید که این مساحت نیز، با صرف نظر کردن از محیط اشغال‌ شده توسط کمدها به حساب می آید.

همچنین در طراحی پلان ساختمان، یک اتاق‌ خواب مستر برای والدین در نظر بگیرید. کمترین مساحت اتاق خواب برای والدین از ۱۵ متر مربع نباید کم تر باشد.

طراحی نقشه ساختمان مسکونی

امیدوارم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد. نکاتی که در این مقاله ذکر شد بسیار ساده اما مهم و کاربردی هستند و چنانچه نگاهی به آپارتمان های اطراف خود بیندازید می بینید که به این نکات در اکثر این ساختمان ها توجه نشده است. توصیه ما به شما این است که در طراحی سازه خود حتما این نکات را برای بهبود کیفیت آن رعایت کنید.

مجموعه املاک داران با عرضه فعالیت های وسیع در زمینه ساخت و ساز و خرید و فروش، بستر مناسبی را در حوزه املاک پدیدار کرده اند. این فعالیت ها شامل خرید و فروش آپارتمان در اصفهان، ثبت ملک به صورت رایگان، سرمایه گذاری، شراکت در ساخت و ساز، مشاوره حقوقی املاک، معامله پایا پای، تهاتر و غیره می شوند.