اقتصاد۲۴– بازار کریپتو یا همان بازار ارز‌های دیجیتال یکی از پویاترین و نوآورانه‌ترین بخش‌های اقتصاد دیجیتال است که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. این بازار بر پایه فناوری بلاکچین شکل گرفته و به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به بانک‌ها و واسطه‌های سنتی، دارایی‌های دیجیتال خود را معامله کنند. ورود به این بازار نیازمند شناخت مفاهیم پایه، ابزار‌های معاملاتی و درک ریسک‌های آن است. در ادامه با جزئیات بیشتری به معرفی بازار کریپتو و راه‌های ورود به آن می‌پردازیم.

بازار کریپتو چیست و چگونه کار می‌کند؟

بازار کریپتو مجموعه‌ای از صرافی‌های دیجیتال و پلتفرم‌های معاملاتی است که در آن ارز‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم، تتر و صد‌ها رمزارز دیگر خریدوفروش می‌شوند. این بازار برخلاف بورس‌های سنتی هیچ مرکزیت یا ساعت کاری مشخصی ندارد و به‌صورت ۲۴ ساعته و هفت روز هفته فعال است. قیمت‌ها در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند و عوامل مختلفی مانند اخبار اقتصادی، تغییرات قوانین، پذیرش فناوری بلاکچین توسط شرکت‌های بزرگ و احساسات سرمایه‌گذاران روی آن تأثیر می‌گذارد.

بازار کریپتو را می‌توان غیرمتمرکز دانست، زیرا تراکنش‌ها بر بستر شبکه‌های بلاکچین انجام می‌شوند. این یعنی هیچ نهاد مرکزی مانند بانک یا دولت نمی‌تواند کنترل مستقیم روی این تراکنش‌ها داشته باشد. همین ویژگی باعث می‌شود افراد در سراسر جهان بدون محدودیت مرزی و بانکی بتوانند دارایی‌های دیجیتال را معامله کنند.

انواع ارز‌های دیجیتال در بازار کریپتو

ارز‌های دیجیتال موجود در این بازار فقط به بیت‌کوین محدود نمی‌شوند. علاوه بر بیت‌کوین که به‌عنوان اولین و شناخته‌شده‌ترین رمزارز شناخته می‌شود، هزاران کوین و توکن دیگر وجود دارد که هرکدام هدف و کاربرد خاصی دارند. برای مثال اتریوم بستری برای قرارداد‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است، در حالی که ارز‌هایی مثل ریپل برای پرداخت‌های بین‌المللی طراحی شده‌اند.

همچنین گروهی از ارز‌های دیجیتال به نام استیبل‌کوین‌ها وجود دارند که ارزش آنها به دارایی‌های ثابت مانند دلار یا طلا متصل است. تتر یکی از مشهورترین استیبل‌کوین‌هاست که معمولاً برای انتقال سرمایه بین صرافی‌ها یا ذخیره ارزش در دوره‌های پرنوسان استفاده می‌شود. در کنار اینها، میم‌کوین‌ها و توکن‌های حوزه متاورس و بازی‌های بلاکچینی نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند، هرچند ریسک سرمایه‌گذاری در آنها بالاتر است.

نقش صرافی‌های دیجیتال در ورود به بازار

برای ورود به بازار کریپتو، اولین گام انتخاب یک صرافی معتبر است. صرافی‌های دیجیتال پلتفرم‌هایی هستند که امکان خرید، فروش و تبدیل ارز‌های دیجیتال را فراهم می‌کنند. این صرافی‌ها به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند.

در صرافی‌های متمرکز مانند بایننس یا کوین‌بیس، یک شرکت مسئول مدیریت و نگهداری دارایی کاربران است و معمولاً رابط کاربری ساده‌تری برای تازه‌وارد‌ها ارائه می‌دهد. در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز مثل یونی‌سواپ یا پنکیک‌سواپ به کاربران اجازه می‌دهند مستقیماً و بدون واسطه با کیف پول شخصی خود معامله کنند و کنترل کامل روی دارایی‌شان داشته باشند. انتخاب بین این دو نوع صرافی به میزان تجربه، راحتی و نگرانی‌های امنیتی کاربر بستگی دارد.

اهمیت کیف پول‌های دیجیتال در امنیت سرمایه

پس از خرید ارز دیجیتال، نگهداری امن آن اهمیت زیادی دارد. کیف پول‌های دیجیتال به دو شکل نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود هستند. کیف پول‌های نرم‌افزاری به‌صورت اپلیکیشن یا افزونه مرورگر نصب می‌شوند و برای استفاده روزمره راحت‌اند، ولی کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند لجر و ترزور بالاترین سطح امنیت را دارند، زیرا کلید‌های خصوصی کاربر را به‌صورت آفلاین نگه می‌دارند.

کاربران تازه‌کار معمولاً کار خود را با کیف پول‌های نرم‌افزاری شروع می‌کنند و بعد از افزایش سرمایه یا تجربه، بخشی از دارایی‌های خود را به کیف پول‌های سخت‌افزاری منتقل می‌کنند تا خطر هک یا حملات سایبری کاهش یابد.

روش‌های ورود به بازار کریپتو با سرمایه کم

برای ورود به بازار کریپتو لزوماً به سرمایه کلان نیاز نیست. بسیاری از صرافی‌ها امکان خرید بخش کوچکی از یک بیت‌کوین یا سایر رمزارز‌ها را فراهم کرده‌اند. یکی از استراتژی‌های محبوب برای سرمایه‌گذاران خرد، روش میانگین‌گیری هزینه دلاری یا DCA است که در آن فرد به‌جای سرمایه‌گذاری یک‌باره، در فواصل منظم و با مبلغ‌های ثابت خرید می‌کند. این روش ریسک نوسان قیمت را کاهش می‌دهد و به سرمایه‌گذار کمک می‌کند به‌مرور دارایی خود را افزایش دهد.

در کنار این، برخی از کاربران از روش استیکینگ یا وام‌دهی رمزارز‌ها در پلتفرم‌های دیفای برای کسب سود غیرفعال استفاده می‌کنند. البته این روش‌ها نیازمند تحقیق دقیق درباره پلتفرم و بررسی ریسک‌های امنیتی هستند.

ریسک‌ها و چالش‌های ورود به بازار کریپتو

بازار کریپتو علاوه بر فرصت‌های سودآور، ریسک‌های قابل‌توجهی هم دارد. نوسانات شدید قیمت، امکان هک صرافی‌ها یا پروژه‌های بلاکچینی، کلاهبرداری‌های موسوم به راگ‌پول و همچنین تغییرات ناگهانی قوانین در کشور‌های مختلف از مهم‌ترین خطراتی هستند که سرمایه‌گذاران باید مدنظر قرار دهند.

آموزش مداوم، استفاده از صرافی‌های معتبر، فعال‌کردن احراز هویت دومرحله‌ای و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری از اقداماتی است که می‌تواند ریسک‌ها را کاهش دهد. در عین حال، هیچ‌گاه نباید بیش از توان مالی خود در این بازار سرمایه‌گذاری کرد، زیرا احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه همیشه وجود دارد.

آینده بازار کریپتو و روند‌های نوظهور

با وجود تمام چالش‌ها، بازار کریپتو همچنان در حال گسترش است و نوآوری‌های جدیدی مانند متاورس، NFT ها، ارز‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی و بلاکچین‌های مقیاس‌پذیر در حال شکل‌گیری هستند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند با پذیرش بیشتر رمزارز‌ها توسط شرکت‌ها و نهاد‌های مالی سنتی، این بازار در سال‌های آینده نقش پررنگ‌تری در اقتصاد جهانی خواهد داشت.

سرمایه‌گذاران تازه‌وارد می‌توانند با دنبال‌کردن اخبار معتبر، شرکت در دوره‌های آموزشی و شروع با مبالغ کوچک، به‌تدریج تجربه و دانش لازم را برای فعالیت حرفه‌ای در این بازار به دست آورند.