اقتصاد۲۴- قیمت دلار در سایه تحولات ژئوپلتیکی منطقه به ویژه درگیری نظامی ۱۲ روزه ایران و اسرائیل دستخوش جهش‌های قیمتی شد، اما سیاست‌های مداخله‌گرانه بانک مرکزی در قالب عرضه سنگین ارز، مانع تداوم روند صعودی قیمت دلار شد. گفتنی است قیمت اسکناس و حواله دلار نیز به شکل اغراق‌آمیزی کنترل شد. به این ترتیب، می‌توان گفت در مدت یادشده اثری از جنگ بر نرخ دلار دیده نشده است.

دلار آزاد ۵.۵ درصد رشد کرد

قیمت دلار در بازه زمانی بین ۲۲ خرداد تا ۲۹ تیر، در سه بازار اصلی یعنی حواله، اسکناس و بازار آزاد تغییرات نسبتا متفاوتی را تجربه کرده است. قیمت دلار حواله که ۲۲ خرداد با رقم ۶۹ هزار و ۳۸۲ تومان معامله می‌شد، تا پایان تیر با افزایش جزئی ۲۸۲ تومانی به ۶۹ هزار و ۶۶۴ تومان رسید؛ یعنی رشدی حدود ۰.۴ درصد.

بازدهی قیمت دلار

اسکناس دلار نیز شرایط مشابهی داشته است. قیمت اسکناس دلار از ۷۱ هزار و ۳۲۵ تومان در ۲۲ خرداد، به ۷۱ هزار و ۷۵۳ تومان در ۲۹ تیر رسید که نشان‌دهنده رشد حدود ۰.۶ درصدی است.

اما در بازار آزاد، رشد قیمت دلار محسوس‌تر بود. قیمت دلار آزاد که در آغاز این بازه ۸۲ هزار و ۲۵۰ تومان بود، تا پایان تیر به ۸۶ هزار و ۸۰۰ تومان رسید و رشدی حدود ۵.۵ درصد را ثبت کرد. جالب اینکه در میانه این دوره و در اوج تنش‌های سیاسی و نظامی، دلار بازار آزاد حتی تا مرز ۹۴ هزار تومان نیز پیش رفت، اما با دخالت بانک مرکزی و تزریق گسترده ارز، این روند متوقف و تا حدودی معکوس شد. ضمن اینکه با کنترل و کاهشی کردن قیمت دلار توسط بانک مرکزی، تقاضا نیز با امید به کاهش بیشتر قیمت، افت کرده بود.

رشد خزنده دلار در سایه جنگ

بررسی روند قیمت دلار در سه بازار حواله، اسکناس و بازار آزاد نشان می‌دهد که بانک مرکزی با دخالت مستقیم سعی در کنترل قیمت‌ها طی مدت یادشده داشته است.

بیشتر بخوانید: سیگنال مثبت دیپلماسی به قیمت دلار

در شرایطی که نرخ حواله و اسکناس دلار ثبات نسبی را تجربه کرده‌اند، قیمت دلار در بازار آزاد در مقطعی تا قیمت ۹۴ هزار تومان پیش‌روی کرد. باید گفت این افزایش عمدتاً ناشی از انتظارات تورمی، فضای روانی پس از جنگ کوتاه‌مدت و چشم‌انداز نامشخص اقتصاد کلان بوده است؛ اما آنچه مانع ادامه‌دار شدن روند افزایشی شد، ورود مستقیم بانک مرکزی به بازار با عرضه گسترده ارز بوده است.

چرا بانک مرکزی به دنبال مهار دلار است؟

باید در نظر داشت افزایش قیمت دلار به سرعت اثر خود را در بازار کالا و خدمات می‌گذارد. کنترل قیمت اسکناس آمریکایی می‌تواند نقش پیش‌گیرانه در برابر جهش قیمت‌ها داشته باشد. از سوی دیگر جهش قیمت این اسکناس در بازار آزاد، ممکن است سیگنال بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی به جامعه دهد.

ارزپاشی تا چه زمانی دوام دارد؟

سیاست ارزپاشی اگرچه در کوتاه‌مدت می‌تواند اثرگذار باشد، اما باید در نظر داشت که موجودی ارزی دولت نیز محدود است. فروش نفت تحت تحریم‌ها و آزادسازی محدود منابع ارزی نمی‌تواند برای مدت طولانی چنین مداخله‌ای را تغذیه کند.

از سوی دیگر بازار آزاد همواره بازتاب‌دهنده واقعیت‌های اقتصادی است. در صورت استمرار کسری بودجه، رشد نقدینگی و ضعف سرمایه‌گذاری خارجی، فشار روی ارز افزایش خواهد یافت.

به اعتقاد کارشناسان اقتصادی افزایش تقاضا برای دلار با هدف تامین ارز حاصل از واردات در نیمه دوم سال بیشتر می‌شود و این مساله می‌تواند بار دیگر تعادل بازار را بر هم بزند.

منبع: تجارت نیوز