اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: ساخت یک پرتفوی متنوع یکی از مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری موفق است. یک پرتفوی متنوع ریسک را کاهش می‌دهد، بازدهی را بهینه می‌کند و شما را در برابر نوسانات بازار مقاوم‌تر می‌سازد. یکی از روش‌های موثر چیدن سبدی مبتنی بر ارزش بازار است. در این روش شما باید وزن سهام هر شرکت در سبد خود را با توجه به ارزش بازاری که آن شرکت دارد در مقایسه با سهم‌های دیگر تعیین کنید. به عنوان نمونه اگر ۱۵ سهم با بیشترین ارزش بازار در پرتفوی خود داشته باشیم و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم ۲۰ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۲۰ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد. در این شرایط وزن هر سهم در سبد با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد تعیین خواهد شد. در نهایت ارزش بازار شرکت هم برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم خواهد بود.

تشکیل سبد‌های هم وزن

سبد‌های هم‌وزن را می‌توان با روش‌های مختلفی تشکیل داد تا عملکرد بهینه‌ای در سرمایه‌گذاری داشته باشند. یکی از روش‌های متداول، استفاده از بازتعریف دوره‌ای وزن دارایی‌ها است. در این روش، هر دارایی در سبد به‌طور مساوی وزن‌دهی شده و در بازه‌های زمانی مشخص (مثلاً ماهانه یا فصلی) تنظیم مجدد می‌شود تا تعادل حفظ شود. این کار باعث می‌شود که دارایی‌هایی که رشد بیشتری داشته‌اند، تعدیل شوند و سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که کمتر رشد کرده‌اند، افزایش یابد. این رویکرد از مزایای متنوع‌سازی بهره می‌برد و از تسلط بیش‌ازحد یک دارایی خاص بر سبد جلوگیری می‌کند، در نتیجه ریسک غیرسیستماتیک کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، تشکیل سبد‌های هم‌وزن می‌تواند با استفاده از استراتژی‌های مختلفی مانند بهینه‌سازی میانگین-واریانس یا الگوریتم‌های مبتنی بر یادگیری ماشین بهبود یابد. در این حالت، به‌جای تنظیم ساده وزن‌ها، از داده‌های گذشته و مدل‌های آماری برای پیش‌بینی عملکرد آینده دارایی‌ها استفاده می‌شود. همچنین، در نظر گرفتن هزینه‌های معاملاتی و نقدشوندگی دارایی‌ها در فرایند تشکیل سبد‌های هم وزن اهمیت زیادی دارد، زیرا تغییرات مداوم وزن دارایی‌ها می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های اجرایی شود. بنابراین، یک استراتژی بهینه باید علاوه بر حفظ وزن مساوی، کارایی هزینه‌ای و پایداری بلندمدت سبد را نیز در نظر بگیرد.

نحوه انتخاب انواع دارایی‌ها در یک پرتفوی متنوع

تنوع‌بخشی به معنای ترکیب دارایی‌های مختلف در پرتفوی است. شما باید بتوانید ترکیبی از چند نوع دارایی شامل سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه گذاری، کالا‌ها و فلز‌های گرانبها، املاک و مستغلات و ارز‌های دیجیتال را در پرتفوی خود داشته باشید. سهام شرکت‌های داخلی و بین‌المللی که می‌توانند رشد بالایی داشته باشند، اما ریسک بیشتری دارند و مفید هستند. در عینحال سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه دولت یا شرکت‌ها باعث ایجاد درآمد ثابت و کاهش ریسک کلی پرتفوی می‌شود.

بیشتر بخوانید: وضعیت بورس در سال آینده چگونه است؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری ترکیبی از دارایی‌های مختلف است که توسط مدیران حرفه‌ای مدیریت می‌شوند و برای کاهش ریسک مناسب هستند. مواردی مانند طلا، نقره و نفت و املاک و مستغلات می‌توانند در برابر تورم نقش حفاظتی دارند و در سرمایه‌گذاری مهم هستند. پس از آن غافل نشوید. همچنین دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین و اتریوم می‌توانند بازدهی بالایی داشته باشند، اما به دلیل نوسانات زیاد، ریسک بالایی دارند.

توزیع مناسب دارایی‌ها

پس از انتخاب دارایی‌ها، باید آنها را به‌صورت متناسب در پرتفوی خود توزیع کنید. این مرحله به استراتژی تخصیص دارایی‌ها (Asset Allocation) معروف است. تخصیص دارایی‌ها بسته به میزان تحمل ریسک و اهداف شما متفاوت خواهد بود. به‌عنوان‌مثال:

یک سرمایه‌گذار محافظه‌کار معمولاً ۵۰٪ در اوراق قرضه، ۳۰٪ در سهام و ۲۰٪ در دارایی‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کند. یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر نیز ۷۰٪ در سهام، ۲۰٪ در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ۱۰٪ در سایر دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند.

 بررسی و تعدیل پرتفوی

ایجاد یک پرتفوی متنوع تنها اولین گام است. بازار‌ها دائماً در حال تغییر هستند، بنابراین باید به‌صورت دوره‌ای پرتفوی خود را بررسی کرده و در صورت نیاز تغییر دهید. یکی از مهم‌ترین اقدامات تنظیم وزن دارایی‌ها است. اگر قیمت برخی از دارایی‌ها به‌شدت افزایش یا کاهش یابد، ممکن است تعادل پرتفوی شما برهم بخورد. در این صورت، باید بخشی از دارایی‌های رشد کرده را فروخته و دارایی‌های کم‌ارزش‌تر را خریداری کنید. بررسی کنید که آیا پرتفوی شما مطابق با اهداف و انتظارات اولیه شما عمل می‌کند یا خیر. سعی کنید با تغییر شرایط اقتصادی، استراتژی سرمایه‌گذاری خود را تغییر دهید.

استفاده از ابزار‌های تحلیل و مدیریت ریسک

برای بهبود عملکرد پرتفوی و کاهش ریسک، می‌توانید از ابزار‌های تحلیل و مدیریت ریسک استفاده کنید. تحلیل بنیادی و تکنیکال بازار سهام بسیار موثر است. در ضمن استفاده از حد ضرر یا (Stop Loss) و تنظیم نسبت‌های مناسب سرمایه‌گذاری برای جلوگیری از ضرر‌های سنگین نیز تاثیر دارد.

روانشناسی سرمایه‌گذاری

یکی از مهم‌ترین بخش‌های سرمایه‌گذاری موفق، کنترل احساسات و داشتن استراتژی مشخص است. سرمایه‌گذاران اغلب به دلیل ترس یا طمع، تصمیمات اشتباهی می‌گیرند. برای جلوگیری از این مشکل برنامه‌ریزی کنید و به آن پایبند باشید و از تصمیمات احساسی خودداری کنید. توجه داشته باشید که بازار‌ها در کوتاه‌مدت نوسان دارند، اما در بلندمدت رشد می‌کنند؛ بنابراین به جای دنبال کردن روند‌های کوتاه‌مدت، روی استراتژی‌های بلندمدت تمرکز کنید. ساخت یک پرتفوی متنوع نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، انتخاب دارایی‌های مناسب و مدیریت مداوم است. سرمایه‌گذاری موفق نیاز به دانش، صبر و مدیریت صحیح دارد. بنابراین، همیشه در حال یادگیری باشید و در صورت نیاز با مشاوران مالی مشورت کنید.