اقتصاد۲۴- ارز‌های دیجیتال هوش مصنوعی دسته‌ای از توکن‌ها و پروژه‌های بلاکچینی هستند که با هدف به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف ایجاد شده‌اند. این ارز‌ها معمولاً بستری برای پردازش داده‌های عظیم، یادگیری ماشین، تحلیل‌های هوشمند و حتی خودکارسازی تصمیم‌گیری‌ها فراهم می‌کنند و می‌توانند در صنایع گوناگون از سلامت و آموزش گرفته تا تجارت و بازار‌های مالی به کار گرفته شوند. ترکیب هوش مصنوعی و بلاکچین باعث شده این پروژه‌ها علاوه بر امنیت و شفافیت، سرعت و دقت بالاتری در پردازش اطلاعات داشته باشند و همین موضوع موجب شده در سال‌های اخیر توجه سرمایه‌گذاران زیادی به سمت ارز‌های دیجیتال مرتبط با هوش مصنوعی جلب شود.

FET نماینده هوش مصنوعی مستقل

یکی از برجسته‌ترین پروژه‌ها در حوزه رمز ارز‌های هوش مصنوعی، Fetch.ai است که اکنون تحت عنوان Artificial Superintelligence Alliance (ASI) جای گرفته، ترکیبی از Fetch.ai، Ocean Protocol و SingularityNET است. این پروژه بر مبنای ایجاد شبکه‌ای از عامل‌های هوشمند خودمختار (AI agents) در زمینه‌های لجستیک، انرژی، DeFi و … کار می‌کند. عامل‌ها در تعاملات خود مبادله اطلاعات و منابع انجام داده و با استفاده از توکن FET پاداش دریافت می‌کنند. پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد بیش از ۱۵۰٪ تا پایان ۲۰۲۵ است و حتی قیمت ممکن است به حدود ۴.۳۴ دلار برسد. هم‌چنین FET به لطف همکاری‌های دانشگاهی و صنعتی نظیر با دانشگاه کمبریج، در قالب اتحاد ASI موقعیت خود را به‌عنوان گزینه‌ای بسیار جذاب تثبیت کرده.

TAO شبکه آموزش غیرمتمرکز هوش مصنوعی

Bittensor با توکن TAO در قلب یک شبکه غیرمتمرکز آموزش مدل‌های هوش مصنوعی قرار دارد. مشارکت‌کنندگان با اشتراک مدل‌ها، قدرت محاسباتی و ارائه کیفیت کار، جوایز TAO دریافت می‌کنند از طریق مکانیزمی به‌نام Proof-of-Intelligence. این پروژه دارای بازار مدل و زیرشبکه‌هایی برای حوزه‌هایی مانند زبان و بینایی ماشین بوده و پشتیبانی از قرارداد‌های هوشمند EVM را نیز ارائه می‌دهد. طبق آمار، ارزش بازار آن در سال ۲۰۲۵ به حدود ۳.۹ تا ۴.۵ میلیارد دلار رسیده و تحلیل‌گران پیش‌بینی بازدهی چند برابری (۳ تا ۵ برابر) را مطرح کرده‌اند.

RNDR؛ فراهم‌کننده GPU غیرمتمرکز برای هوش مصنوعی

Render Network با توکن RNDR امکان دسترسی غیرمتمرکز به قدرت GPU را فراهم می‌کند. این شبکه هنرمندان و توسعه‌دهندگان را به کسانی که GPU اضافه دارند متصل کرده و با استفاده از بلاک‌چین برای انجام رندر‌های سه‌بعدی و محاسبات سنگین هوش مصنوعی، توکن RNDR را جایگزین خرید سخت‌افزار می‌کند. در سال ۲۰۲۵، ارزش بازار آن به حدود ۲ تا ۴.۵ میلیارد دلار افزایش یافته و رشد قیمت بالقوه‌ای بین ۱۰۰٪ تا ۲۰۰٪ (و حتی تا ۳۷۵٪ در برخی سناریوها) پیش‌بینی می‌شود.

OCEAN؛ بازار غیرمتمرکز داده برای هوش مصنوعی

Ocean Protocol با توکن OCEAN بستری فراهم می‌آورد که داده‌های خصوصی و امن را برای توسعه مدل‌های هوش مصنوعی فراهم می‌سازد. این پلتفرم به داده‌داران اجازه می‌دهد داده‌های خود را توکنیزه کرده و در بازار امنی در اختیار یادگیری ماشینی قرار دهند. پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد قیمتی بین ۳ تا ۸ دلار تا پایان سال ۲۰۲۵ است. این پروژه به دلیل حفظ حریم خصوصی و امکان کسب درآمد از داده‌ها، خصوصاً در صنایع تحقیق‌محور مانند سلامت و علوم مالی، اهمیت زیادی دارد.

NEAR؛ لایه اول بلاک‌چین متمرکز بر هوش مصنوعی

NEAR Protocol به‌عنوان یک بلاک‌چین لایه اول با تکنولوژی شاردینگ Nightshade و توانایی پردازش سریع تراکنش‌ها (تا ۱۰۰ هزار در ثانیه) طراحی شده است. با تمرکز ویژه بر اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی، از جمله استفاده از رمزنگاری پیشرفته برای حفظ امنیت داده‌های هوش مصنوعی در حوزه‌هایی مثل سلامت، این شبکه یک زیرساخت مهم برای توسعه dApp‌های هوش مصنوعی فراهم می‌کند. ارزش بازار NEAR در سال ۲۰۲۵ ممکن است از ۸ تا ۹ میلیارد دلار فراتر رود و رشد بین ۱۵۰٪ تا ۲۵۰٪ پیش‌بینی می‌شود.

GRT؛ موتور جستجوی داده‌های بلاک‌چین مجهز به هوش مصنوعی

The Graph با توکن GRT در نقش مهمی در بستر Web۳ ظاهر شده است؛ این پروتکل وظیفه شاخص‌گذاری و جستجوی داده‌های بلاک‌چین را بر عهده دارد. با بهره‌گیری از مکانیزم‌های هوشمند برای بهینه‌سازی ساختار و جستجوی داده، از جمله شبکه‌های مختلف مانند اتریوم، سولانا، NEAR و دیگران پشتیبانی می‌کند. حجم ماهانه پرس‌وجو‌های آن به نزدیک ۱۹۵ میلیارد رسیده و به آن لقب “گوگل بلاک‌چین‌ها” داده شده است. این نقش حیاتی در فراهم کردن لایه هوش مصنوعی و آنالیتیک برای ساخت اپ‌های قوی و خودمختار، آن را در زمره پروژه‌های با زیرساخت قدرتمند قرار می‌دهد.

این پنج پروژه، هرکدام از زاویه‌ای متفاوت با هوش مصنوعی درگیر هستند:

Fetch.ai (FET) با عامل‌های مستقل در اقتصاد هوشمند

Bittensor (TAO) با شبکه غیرمتمرکز آموزش مدل

Render (RNDR) با قدرت GPU اشتراکی برای رندرینگ هوش مصنوعی

Ocean Protocol (OCEAN) با بازار داده امن برای توسعه هوش مصنوعی

NEAR (NEAR) به‌عنوان بستر سریع و امن برای اپلیکیشن‌های AI

The Graph (GRT) با جستجوی هوشمند در داده‌های بلاک‌چین

هر یک نشان‌دهنده بخشی از آینده در هم‌آمیختگی هوش مصنوعی و بلاک‌چین هستند و در سال ۲۰۲۵ جزو نام‌هایی هستند که باید با دقت بیشتری تحت نظر داشت.