یکسری از اصطلاحات ساخت و ساز وجود دارند که مشاوران املاک باید بدانند. همچنین مدیران آژانس های املاک نیز باید اطلاعات کافی از آنها داشته باشند تا اگر مشتری برای ساخت و ساز پیدا کردند، در این مورد با ایشان به مشکل نخورند. در اینجا به یکی از این اصطلاحات خواهیم پرداخت. موضوع این است که مهندس مشاور کیست و چه وظایفی دارد؟
همچنین قصد داریم شما را با وظایفی آشنا کنیم که برای مهندسین مشاور الزامی است و انتخاب این افراد نقش کلیدی در پیشبرد پروژه های عمرانی دارد. در ادامه مجله املاک داران با ما همراه باشید که در این زمینه به صورت کامل توضیح دهیم.
مهندس مشاور در پروژه های عمرانی
حضور مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی اهمیت زیادی دارد و با بر دوش کشیدن مهندسی و علمی پروژه، اگر مشکلی در طراحی و اجرا به وجود آید، توسط این افراد رفع خواهد شد. براساس حجم و نوع پروژه ممکن است کار مهندسان صرفا علمی، فنی، هماهنگی یا مدیریتی باشد.
مشاور با تخصص کامل در زمینه های برنامه ریزی و هدایت پروژه، توانایی طراحی، احیا و اصلاح زیرساخت های دولتی و خصوصی را دارد. بر همین اساس در زمینه های مختلف مکانیک، شیمی، محیط زیست، صنایع و کشاورزی، مهندسی عمران، برق و ژئوتکنیک فعالیت می کند.
از دیگر رشته هایی که این افراد متخصص می توانند در آن فعالیت کنند شامل بوم شناسی، زمین شناسی، علوم طبیعی، اقتصاددان، نقشه بردار، متخصص ساخت و ساز و مذاکره، معمار، برنامه ریز و غیره هستند.
بنابراین مشاورین براساس دانش و تخصصی که دارند می توانند به بهینه شدن و ایمنی سازه های ساختمانی و برنامه ریزی و طراحی کمک کنند. سود کار آن ها نصیب همگان خواهد شد و شهر زیبایی و نمای امن و بهتری به خود خواهد گرفت.
خدمات ارائه شده توسط مهندسین مشاور
مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی خدمات متنوعی را ارائه می دهند که از جمله آن ها می توان موارد زیر را ذکر نمود:
- مشاوره اقتصادی
یکی از مهم ترین خدماتی که توسط مشاوران ارائه می شود، خدمات مشاوره اقتصادی است که در اینجا ما به صورت موردی به آن اشاره می کنیم:
- مطالعات امکان سنجی طرح که منجر به پذیرش یا رد طرح شود و از جمله آن می توان به توجیه فنی و اقتصادی، شناسایی، اجتماعی و زیست محیطی و غیره اشاره کرد.
- مطالعات پایه، کاربردی و توسعه ای
- مطالعات موضوعی، دپارتمان، جامع و بین بخشی
- خدمات مطالعات آماری
- خدمات مهندسی ارزش
- نظارت و ارزیابی طرح ها
- مشاوره فنی مهندسی
خدمات مشاوره فنی و مهندسی از دیگر خدماتی است که توسط مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی است که در این زمینه خدمات زیر را ارائه می کنند:
- تهیه و تنظیم ضوابط و معیارهای فنی و عملیاتی، استانداردها
- طراحی مفهومی، پایه، تفصیلی و اجرایی
- کنترل مهندسی
- نظارت بر اجرای طرح، نصب و بهره برداری
- خدمات جانبی مهندسی
- مشاوره مدیریت
مشاوره مدیریت اگر توسط مدیران بسیار مجرب انجام گیرد خدمات زیر ارائه خواهند شد:
- برنامه ریزی و کنترل پروژه
- مدیریت برنامه
- طراحی و اجرای سیستم های کیفیت
- خدمات مدیریت
- خدمات توسعه حوزه منابع انسانی و برنامه ریزی های درست و دقیق آموزشی
مشاوره مهندسین برای کارفرمایان
مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی وظایف مهمی جهت مقاوم سازی ساختمان دارند. در ادامه به توضیح وظایف آن ها نظیر مطالعات اولیه، مطالعات دقیق و تهیه اسناد مناقصه و مناقصه و نظارت خواهیم پرداخت.
مطالعات اولیه و مقدماتی
- شناسایی و بررسی اولیه
- مذاکره با کارفرما و کسب اطلاعات در مورد پروژه
- بررسی و مطالعه نیازهای در حال حاضر و آینده پروژه
- تحقیق و مطالعه درباره مجموعه و تجهیزات پروژه ساختمانی از قبیل نیرو انسانی و انواع مصالح ساختمانی توسط مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی
- تعیین فضاها، مقیاس ها و اجزای تشکیل دهنده طرح
- تهیه نقشه و مکان های لازم
- تهیه برآورد هزینه اجرایی پروژه
- تهیه طرح اولیه
تهیه طرح اولیه نیز شامل موارد زیر می باشد:
- بررسی راهکارهای مختلف و تعیین راه حل براساس اعتبارات اجرای طرح پروژه
- مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی با تعیین نیازهای پروژه و نقشه اولیه که شامل موارد زیر است را تهیه و برای تایید به کارما ارسال می شود:
- اطلاعات و نیازهای پروژه و گزارش در مورد طرح پیشنهادی مشاور
- ذکر اجزای پروژه و تنظیم برآورد هزینه
- تهیه نقشه براساس طراحی اولیه
- گزارش پیوست مانند آب چاه، نتایج آزمایشات خاک، آب و غیره
- زمان تقریبی مورد نیاز برای اجرای طرح در مرحله دوم پروژه
مطالعات دقیق و تهیه اسناد مناقصه
- جهت بررسی و تصمیم گیری ویژگی های پروژه لازم است موارد زیر به صورت جامع بررسی شوند:
- مواد و دیگر منابع محلی
- مسائل مرتبط با زمین و هواشناسی
- مسائل مرتبط با آب زیر زمینی و آب شرب
- تامین و توزیع برق
- شبکه فاضلاب و سوخت
- سایر شرایط مهم محلی و عمومی
۲. در این بخش تهیه جدول مقادیر کار و تهیه مشخصات فنی دولتی و خصوصی انجام می گیرد که موارد مهمی باید در این مرحله رعایت شوند و ما در اینجا به آن می پردازیم:
مورد اول: تنظیمات مشخصات فنی باید به نحوی باشد که سه سازنده یا پیمانکار یا پیشنهاد دهنده بتوانند در مناقصه شرکت کنند.
مورد دوم: مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی باید ذکر کنند که تجهیزات مندرج در قرارداد توسط کارفرما یا موسسات فنی واجد شرایط که نماینده کارفرما هستند انجام گیرد.
مورد سوم: مناقصه گران باید برنامه کلی کاری خود را که قابلیت اصلاح توسط کارفرما یا مهندس مشاور و پیمانکار دارند به پیوست اسناد مناقصه تهیه کنند.
مناقصه و تعیین پیمانکاران
مناقصه و تعیین پیمانکار جهت پروژه مشخص شامل چند قسمت است که در ادامه به آن اشاره می کنیم:
- مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی با دریافت دستور کتبی کارفرما مبنی بر نظارت و شروع مناقصه طبق دستورالعمل های زیر باید اقدام کنند:
- در مورد شرکت های واجد شرایط تحقیق شود و با همکاری سازمان های مرتبط همکاری و کارفرما در انتخاب پیمانکاران اقدام کند.
- شرکت در مناقصات به ارسال دعوتنامه برای پیمانکاران نیاز دارد.
- کپی های اسناد مناقصه به شرکت های دعوت کننده توسط مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی ارائه می شود.
- ارائه کلیه اطلاعات و توضیحات مناقصه به شرکت کنندگان پس از اخذ تاییدیه اصلاحات لازم در اسناد مناقصه انجام گیرد.
- در خصوص مناقصه در کمیسیون های مختلف شرکت کنند.
- از پیشرفت مناقصه گزارش تهیه شود.
- در مذاکره با برنده مناقصه با کارفرما همکاری شود.
- کارفرما برنده مناقصه را بعد از بررسی گزارش مشاور اعلام می کند و مهندس مشاور رونوشت های قرارداد و پیوست های آن را صادر می کند.
- نسخه های قرارداد امضا شده به مشاور داده می شود تا با پیمانکار مبادله شود.
استفاده از دانش مهندسین مشاور
با استفاده از دانش مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی می توان یک رویکرد کلی از طراحی پروژه داشت و نسبت به تمامی مسائل اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی با رویکری ساده تری پیش رفت.
همچنین با کمک مهندسین مشاور می توان پروژه موردنظر را به درستی ارزیابی نمود و به رشد و پیشرفت کار کمک کرد.
وظایف مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی
در طول یک پروژه دولتی یا خصوصی، مهندسین مشاور وظایف خود را طی پنج مرحله انجام می دهند که در اینجا به ذکر موارد آن می پردازیم:
- تحقیق و گزارش در مورد پروژه در دست اجرا
- تهیه و طراحی دقیق قراردادها و اسنادی که در مناقصه ارائه شده و پروژه در دست اجرا است.
- تنظیم قراردادهای مهم و ضروری
- خدمات مهم را حین عملیات اجرا کند.
- و از دیگر وظایف این افراد می توان به پذیرش کارها، حساب و کتاب، راه اندازی سیستم و حل و فصل های نهایی اشاره کرد.
با توجه به دریافت پولی که مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی دریافت می کنند، این افراد باید در روند کاری خود صادقانه عمل کنند و خدمات خود را به نحو احسن اجرا نمایند.
هزینه خدمات در حین عملیات
این هزینه باید براساس مقیاس پروژه و مدت زمان باشد. عملکرد پیمانکاران، هرگونه الزامات و نیازهای خاص مشتریان و جزئیات خاص قرارداد عملیات ها و زمان لازم برای تکمیل کارها اگر در اقدامات خارج از کنترل مهندسین باشد، بهتر است.
اگرچه یک مهندس مشاور می تواند توصیه هایی در این مورد که شامل تعداد و دسته کارکنان عملیات هستند، داشته باشد ولی با این حال این هزینه شامل پرداخت هزینه های کارکنان عملیات نیست.
نکات مهم جهت عملکرد بهتر مهندسین مشاور
مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی می توانند برای عملکرد بهتر خود در اجرای پروژه های مختلف دولتی و خصوصی، نکات مهمی را در نظر گیرند. ما در اینجا به مواردی اشاره می کنیم که اهمیت آن ها بیشتر است:
- مهندس مشاور باید به مزیت خدماتی و سرویس کاملا حرفه ای که تا پایان پروژه تداوم دارد برای مشتری بیان کند: «در صورتی که مشتری سعی در رد توصیه ها کند، مهندس مشاور باید با بررسی های لازم و تحلیل های تخصصی خود برای قبول مسئولیت ها به توافقات لازم با مشتری تمام تلاش و بررسی های لازم را انجام دهد.»
- مهندس مشاور باید به معرفی مزایا و سرویس های تحت کنترل خود به مشتری بپردازد و به صورت یک داور بی طرف و نماینده مشتری امور را انجام دهد و تصمیم گیری های لازم برای پروژه بگیرد: «در صورت رد این موضوع توسط مشتری، مهندس مشاور باید در جلب رضایت وی اقدامات لازم را انجام دهد.»
- برای خدمات حین ساخت پاداش و پرداخت ها توسط مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی باید به دو صورت باشند که در اینجا به آن اشاره می کنیم:
- غیر از کارکنان سایت، پرداخت برای کلیه خدمات به صورت حقوق ماهانه یا براساس درصدی باشد.
- پرداخت هزینه برای کارکنان به صورت نفر یا ماه باشد.
اگر در توافق نامه پرداخت هزینه های خارج از جیب و سایر هزینه های مرتبط با خدمات ارائه شده توسط مهندس ذکر شده باشد، لازم بر پرداخت آن خواهد بود. در غیر اینصورت لزومی به پرداخت نیست. همچنین باید در ترتیبات مالی با توجه به مدت زمان خدمات مورد نیاز تجدید نظر شود.
فواید برخورداری از دانش مهندسین مشاور
با برخورداری از مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی می توان فواید زیادی در پروژه مورد نظر برد که در اینجا ما به چند نمونه از آن اشاره می کنیم:
- با استفاده از دانش مهندسین مشاور می توان از به صرفه ترین راه حل ها برخوردار شد و با پیشنهاد این افراد راه حل های ساده و کاربردی را پیش گرفت.
- به کمک دانش مشاور می توان به اهداف خود از مسیر راه های درست رسید.
- حضور مشاور به کارفرما و مشتریان کمک می کند که به بالاترین ارزش و سود در انجام پروژه خود دست یابند.
- انجام کلیه امور طراحی و نظارت به نحو احسنت
- به حداقل رساندن ریسک مسائل پیش بینی نشده طی دوره انجام طراحی
- نقش پررنگ در ایجاد توازن در روابط بین پیمانکاران و سرمایه گذار
- آسان تر شدن دخالت سرمایه گذار در توسعه پروژه
مهندسین مشاور با توجه به درصد انجام کار خود، موفقیت و راه اندازی پروژه درجه بندی متفاوتی در بین مهندسین دیگر برای خود قرار می دهند. در صورتی که در حوزه های فنی و مهندسی طرح های مختلف در خارج از کشور انجام دهند به تضمین و حمایت های مختلف از طرف آن کشور نیاز دارند.
بنابراین مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی با توجه به اینکه فعالیت های تخصصی و حرفه ای را به ارگان های دولتی منتقل می کنند، از طرفی دیگر به عنوان مدافع مشتریان خود مشکلات فنی و حرفه ای را پیدا کرده و راه حل های ساده و کاربردی را پیشنهاد می دهند.
قانون واگذاری پروژه به مهندسین مشاور
برای واگذاری پروژه های عمرانی به مهندسین مشاور قوانین خاصی وجود دارد که ما در اینجا به توضیح آن می پردازیم:
پروژه های دولتی یا خصوصی باید از طریق مناقصه به شرکت های مهندسین مشاور واگذار شود. طبق قانون و اصولی که وجود دارد نحوه رتبه بندی مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی انجام می گیرد. سپس براساس آن مشخص می شود که یک مشاور در چه پروژه و با چه ویژگی هایی مشغول به کار و مشاور شود.
از ویژگی های پروژه ای که به مشاوران واگذار می شود به این صورت است که بیش از نیمی از ارزش و اعتبار پروژه های سازمان های دولتی به مهندسین مشاور داده خواهد شد. همچنین با ارگان مدیریت و برنامه ریزی کشور طی موافقت نامه ای رد و بدل می شود و احتمال وجود رعایت قوانین برگزاری مناقصات نیز وجود دارد.
مهندسین مشاور برای ارائه خدمات و نقشه های فنی و مهندسی که در خارج از ایران مشغول به فعالیت شوند به تضمین و امتیازاتی از سوی دولت آن کشور احتیاج دارند. به این دلیل که کار و فعالیت آن ها به صورت دقیق و دست انجام گیرد و رضایت دو طرف که ممکن است سازمان های دولتی باشند یا خصوصی، صورت گیرد.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم به وظایف مهندسین مشاور در پروژه های عمرانی بپردازیم که در پروژه های بزرگ انبوه سازان ساختمان یا در پروژه های کوچکتر نقش مهم و کلیدی را ایفا می کنند. حضور مهندسین پروژه های عمرانی در پروژه های عمومی و خصوصی ضروری است تا روند ساخت و اجرا مطابق با اصول و قوانین ساخت و سازه ها پیش رود و در صورت بروز مشکل، توسط این افراد رفع شود.
بنابراین اگر قصد ساخت و ساز پروژه های بزرگ و کوچک را دارید، پیشنهاد می شود از حضور مشاورین غافل نشوید. چرا که شما را در مسیر مسائل فنی و علمی کمک خواهند کرد و از طریق فضای گسترده اینترنت یا حضوری می توانید نسبت به درخواست مشاور برای پروژه خود اقدام کنید.
