آشنایی با قوانین

اموال غیر منقول چیست و چه آثار حقوقی دارد؟

مال غیر منقول چیست؟ در واقع به املاک و مستغلاتی مثل انبار، خانه، کارخانه اموال غیرمنقول گفته‌می‌شود. جالب است بدانید که گیاهان و درختانی که در ملک شما روییده اند نیز از این دسته دارایی ها به شمار می روند. به طور کلی مال های غیرمنقول توانایی انتقال از مکانی به مکان دیگر را ندارند.

در حقوق مال های غیر منقول مالکیت خاصی با عنوان حقوق کل یا جزئی دارند. اگر بخواهیم تعدادی از این حقوق را نام ببریم می ‌توانیم به حقوق گرفتن اجاره، حقوق موروثی، حقوق ساختمان و حق راه اشاره کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این اموال پیشنهاد می کنیم در ادامه مقاله همراه املاک داران باشید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اموال منقول و غیرمنقول در قانون می توانید به مقاله مربوطه در مجله املاک داران مراجعه فرمایید.

تعریفی قانونی از اموال غیر منقول

طبق ماده های ۱۲ تا ۱۸ قانون مدنی، مال های غیرمنقول به مال هایی اطلاق می ‌شود که قابلیت انتقال نداشته و در صورت جا به جایی خرابی به بار می آورد. زمین ها، ساختمان ها و مصالحی که در ساختمان استفاده‌شده جز اموال غیر منقول هستند. طبق ماده ۱۴ قانون مدنی، مال هایی از قبیل مجسمه، نهال، درخت و… که در زمین کاشته می‌ شوند تا هنگامی که قطع یا از زمین جدا نشده اند از اموال غیر منقول به شمار می‌ روند.

طبق ماده ۱۶ قانون مدنی تا زمانی که درختان زمینی قطع نشوند به آن‌ ها اموال غیر منقول می گویند. بر اساس ماده ۱۷ قانون مدنی، کل وسایلی که در زمینه های کشاورزی استفاده شده و حیواناتی که در آنجا زندگی می‌ کنند جزء اموال غیرمنقول هستند. این نکته حائز اهمیت است که تحلیل و تشخیص این موضوع بر عهده قاضی است. زیرا شاید جزئیات خاص باعث اختلاف در پرونده شود.

انواع مختلف اموال غیرمنقول

مال های غیرمنقول انواع مختلفی داشته و قانون های زیادی نیز در مورد آن‌ ها وجود دارد. در ادامه آن ‌ها را بررسی خواهیم کرد.

  • اموال غیرمنقول ذاتی : اموالی مثل معدن و زمین که ذاتا قابلیت جا به ‌جایی ندارند را اموال غیرمنقول ذاتی می گویند.
  • مال های غیرمنقول به دلیل دخالت انسان : ملکی که از اول منقول بوده اما بعد از گذشت زمان به زمین یا ملکی وصل شده‌باشد. به طوری که با جا به ‌جایی آن خسارتی به ملک یا زمین مورد نظر وارد شود. مثلا تیر آهن ذاتا مالی منقول بوده اما زمانی که در ساخت و ساز ساختمان از آن استفاده می ‌شود، به مالی غیرمنقول تبدیل خواهد شد. چرا که در صورت جا به جایی خسارت زیادی به ساختمان مورد نظر وارد می ‌کند. به این اموال، مال های غیر منقول به خاطر عمل و دخالت انسان گفته‌می‌‌شود.

اموال غیر منقول از نوع حکمی

به مال یا ملکی که با توجه به صلاحدید قاضی غیرمنقول باشد اموال غیرمنقول از نظر حکمی می گویند. اگر بخواهیم برای این مال نمونه ای نام ببریم می ‌توانیم به دستگاه پمپ آبی که در زمین های کشاورزی استفاده می ‌شود اشاره کنیم.

نمونه های اموال غیر منقول

  • ساختمان
  • زمین
  • معدن
  • لوله ها و مصالح ساختمانی
  • مجسمه و دیگر آثار هنری اگر در زمین یا بنایی به کار رفته‌باشد. به طوری که انتقالشان باعث خسارت و آسیب دیدن آن مکان شود.
  • محصولات کشاورزی در صورتی غیر منقول هستند که هنوز برداشت نشده باشند.
  • شاخه، درخت، قلمه و… تا هنگامی که در زمین هستند اموال غیرمنقول به شمار می روند.
  • در صورتی که از تجهیزات زمین های کشاورزی مانند پمپ آب و ابزارهای کشاورزی و حیواناتی مانند گاو، در کشاورزی استفاده شود، جزء اموال غیرمنقول به شمار می رود.

شرایط تبدیل اموال غیرمنقول به منقول

همان طور که گفتیم بخش زیادی از مال های غیرمنقول به موارد املاکی ارتباط دارد. به طوری که با تخریب ملک مصالحی مانند آیینه، فولاد، آجر و… استخراج و به اموال منقول تبدیل می‌ شوند. به این نکته توجه داشته باشید تا زمانی که ملک مورد نظر کاملا تخریب نشود مصالحی که در آن استفاده شده تغییر ماهیت داده نمی ‌شوند.

توقیف اموال غیرمنقول

این مورد یعنی پیشگیری از انتقال مال به وسیله خوانده تا زمان اجرای حکم. قوانینی که به توقیف مال در زمان دادرسی مربوط بوده بر اساس قوانین احکام مدنی و در اکثر موارد شرایط و مقررات یکسانی دارند. برای توقیف مال های غیر منقول به اقدامات عملی و فیزیکی نیازی نیست و فقط با حکم دادگاه و تحویل آن به اداره ثبت اسناد امکان انتقال و معامله آن به صورت قانونی از بین می ‌رود.

برای توقیف مال غیر منقولی که در دفتر اسناد ثبت‌شده باید از طریق اداره ثبت اقدام کرد. طبق ماده ۷۸ اجرای احکام مدنی، ملکی که در تصرف شخص سوم یا فرد بدهکار باشد قابل توقیف است.

حقوق وابسته به اموال غیر منقول

  • حق وصول اجاره: برای تمام مال های غیر منقولی که شخص در اختیار دارد بعد از اجاره دادن ملک به شخص سوم، شخص موظف به پرداخت اجاره بهاست.
  • حقوق تقدم: زمین‌ ها در دو دسته خصوصی و عمومی طبقه بندی می‌ شوند و اگر به حریم آن ‌ها تجاوز شود می ‌تواند منجر به طرح دعوی شود.
  • حق وصول حقوق: اگر شخص سوم زمینی را اجاره دهد و از آن درآمد داشته باشد شخصی که مالکیت اموال غیرمنقول را به عهده دارد از نظر قانونی به وصول آن مجاز است.
  • حق شیلات یا کارخانه: اموال غیر منقولی مانند کارخانه یا آبگیر که به عنوان مرکز ماهیگیری از آن استفاده می ‌شود. مالک امکان حفظ کردن حقوق و مزایای آن را برای خود دارد.

اموال غیر منقول مشمول مالیات هستند؟

ساختمان و زمین ها یک سری خدمات هستند که برای مصرف یا تولید مورد استفاده قرار می ‌گیرند. در صورتی که مال غیر منقولی به منظور کارخانه و تولید ماشین آلات استفاده شود به خدمات آن مالیات تعلق نخواهد گرفت.

در زمان خرید ملک اگر مالیاتی پرداخت شود باید در برابر مالیات فروش یا مالیات بر محصولات قابل پرداخت باشد. اگر که مالیات بر فروش موجود نباشد به دلیل عدم فروش بازپرداخت انجام می ‌شود. در کل بدون اینکه به استفاده یا عدم آن توجه شود نباید مالیاتی برای آن گذاشته شود.

سند وکالت فروش اموال غیر منقول چیست؟

شاید شما بخواهید اموال غیر منقولی مانند خانه را معامله کنید، برای این منظور به ثبت سند رسمی نیاز خواهید داشت. در این شرایط واگذاری وکالت فروش به شخص دیگری امکان پذیر است. توصیه می ‌کنیم در زمان مواجه با این موارد آگاهانه رفتار کنید تا امنیت مالتان به خطر نیفتد. در زمان معامله اول سند ملک قطعی و نهایی را انتقال دهید تا فرصت کلاه برداری برای مجرمان وجود نداشته باشد. هیچگاه ملک یا اموال غیر منقولی که سند تفکیکی ندارد را نخرید. هرچقدر در زمان انجام معامله دقیق تر رفتار کنید در دعاوی آینده نیز قوی تر عمل خواهید کرد.

آثار تفکیک اموال منقول و غیر منقول

  • آثار تقسیم ‌بندی اموال به منقول و غیرمنقول بسیار مهم بوده که در زیر به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
  • اتباع خارجه امکان تصاحب آزادانه اموال غیرمنقول در ایران را ندارند.
  • نقل و انتقال اموال غیرمنقول با سند رسمی انجام می شود، اما در اموال منقول سند رسمی واجب نیست.
  • حق شفعه در اموال غیرمنقول ضرورت دارد.
  • رسیدگی به دعاوی غیرمنقول در دادگاهی که اموال غیرمنقول در حوزه آن واقع است صورت می پذیرد.

نتیجه گیری

در این مقاله اموال غیرمنقول و انواع آن را برای شما شرح دادیم. امیدواریم با خواندنِ این مطلب اطلاعات لازم و کافی را در مورد این مقوله مهم به دست بیاورید. همانطور که اشاره کردیم در دعاوی ملکی منقول یا غیرمنقول بودن مال از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین اموال غیرمنقول قابل جابجایی نیستند و با این کار خسارت جبران ناپذیری را تجربه خواهید کرد، پس در انتقال آن باید طبق قانون عمل کرد.

اگر در حوزه قوانین املاک و مستغلات به اطلاعات بیشتری نیاز داشتید، می توانید به بخش مشاوره حقوقی املاک مراجعه کرده و برای کسب اطلاعات بیشتر با متخصصان ما به صورت تلفنی و آنلاین در تماس باشید.

خوشحال می شویم تجربیات خود را در این زمینه با ما و دیگر دوستان در میان بگذارید. چنانچه در مورد مال های غیرمنقول سوالاتی داشتید می ‌توانید با ما در تماس باشید.

گروه تحریریه املاک داران

هدف گروه تحریریه املاک داران همه سوالات شما را در حوزه املاک و ساخت و ساز پاسخگو باشد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا