ساخت و ساز

نحوه برق کشی و سیم کشی اصولی ساختمان

سیم کشی برق ساختمان یک کار پیچیده، سخت، دشوار و بسیار تخصصی است. به همین دلیل است که بایستی از استادکار برق کشی ساختمان در این زمینه کمک بگیریم. در غیر این صورت ممکن است در معرض آتش سوزی، از بین رفتن وسایل برقی، قطعی مداوم برق و یا خطرات دیگر قرار بگیریم.

اگر با سیم کشی ساختمان خود به مشکل برخورده اید، به شما پیشنهاد می کنیم که به مطالعه مقاله تست سیم کشی برق خانه نیز در مجله املاک داران بپردازید. با ما همراه شوید تا نحوه برق کشی و سیم کشی اصولی ساختمان را برای شما شرح دهیم.

سیم کشی ساختمان

سیم کشی ساختمان چیست؟

قبل از هر چیز باید بدانیم که سیم کشی ساختمان به چه معناست؟ در واقع سیم کشی به مجموعه عملیاتی گفته می شود که به منظور رساندن برق به وسایل الکتریکی صورت می گیرد.

سیم کشی ساختمان و نحوه اجرای آن بر طراحی سیستم هوشمند ساختمان نیز تاثیر مستقیم دارد و اگر قصد دارید که در منزل خود از این سیستم ها استفاده کنید، باید برق کشی ساختمان به درستی انجام شده باشد.

فرایند برق کشی و سیم کشی اصولی ساختمان شامل مراحلی نظیر ترسیم نقشه برق کشی ساختمان، ایجاد شیار برای جایگذاری لوله های برق، قرار دادن لوله های برق، جایگذاری قوطی جعبه فیوز، سیم کشی، فرزنی و کلید و پریز و غیره می شود. ناگفته نماند که سیم کشی تنها مربوط به وسایل الکتریکی نمی شود و خطوط تلفن و آنتن، ژنراتور، سیستم محافظ برق را نیز در بر می گیرد.

انواع روش های سیم کشی برق ساختمان

سیم کشی و برق کشی فرایندی است که به منظور اتصال لوازم جانبی برای توزیع انرژی الکتریکی از تامین کننده به وسایل و تجهیزات مختلف خانه مثل تلویزیون، لامپ، سیستم تهویه هوشمند هوا و غیره انجام می شود. در اینجا به انواع روش های برق کشی ساختمان اشاره می کنیم.

برق کاری روکار

در برقکاری روکار همانطور که از اسمش پیداست، کابل ها را از روی دیوار عبور می دهند. از آن جایی که در این روش کابل های برق را روی دیوارها نصب می کنند، یکی از ساده ترین روش های برق کشی به شمار می رود. طبیعتا اگر سیم ها روی دیوار رها شوند، ظاهر جذابی به خانه شما نخواهد داد. به همین دلیل برای زیباسازی از روش داکت کشی یا ترانک استفاده می شود. بدین معنا که سیم ها از داخل یک سری محفظه عبور می کنند.

برق کاری توکار

سیم کشی برق توکار حین ساخت و ساز انجام می گردد. چرا که بایستی کابل های برق را داخل لوله های خرطومی یا لوله برق قرار داده و از شیارهای داخل دیوار رد کنند. روش برق کشی توکار نیز دارای چند نوع مختلف است:

  • با جعبه مستقیم: در این روش جعبه تقسیم را ۳۰ سانتی متر پایین تر از سقف بالای هر کلید و پریز قرار می دهند. معمولا از روش برق کشی با جعبه مستقیم در ساختمان های قدیمی تر استفاده می شود. اما از آنجایی که عیب یابی در چنین روشی دشوار است، دیگر چندان کاربردی ندارد.
  • با قوطی کلید و پریز: در واقع به منظور رفع نقص روش سیم کشی توکار با جعبه مستقیم، این روش برق کشی با قوطی کلید و پریز ابداع شد. این روش مشابه روش قبل است. با این تفاوت که جعبه کلید و پریز از جعبه تقسیم بزرگ تر است تا سیم هایی که در آن عبور داده می شود، جا شوند.

انواع سیم در سیم کشی ساختمان

معمولا در خانه های مدرن از کابل های غیر فلزی استفاده می شود که از دو یا چند سیم تشکیل شده است. این سیم ها دارای روکش رنگی هستند. در هر پکیج یک یا چند سیم گرم، یک سیم میانه و یک سیم زمین وجود دارد. یکی از اصول سیم کشی ساختمان، انتخاب سیم با سطح مقطع مناسب است. در واقع سیم باید به گونه ای انتخاب شود که توانایی عبور میزان جریان برق را داشته باشد. چرا که امکان بروز خطر در صورت عدم رعایت این مسئله افزایش می یابد.

قبل از آشنایی با نحوه سیم کشی برق ساختمان باید یک سری اطلاعات کلی در این زمینه کسب کنید. چرا که بایستی با انواع سیم مورد استفاده در سیم کشی ساختمان، ابزار مورد نیاز و نکات مهم در اینباره آشنا شوید. قطعا استفاده از سیم مناسب در هر بخش از ساختمان در فرایند برق کشی اهمیت بالایی دارد. شما باید بدانید که انتخاب سیم برای سیم کشی ساختمان بر پایه قواعد و اصولی است.

قبل از استفاده از سیم حتما میزان مصرف، میزان بار، تعداد کلید و پریز، تعداد روشنایی، دستگاه های حرارتی و برودتی، دستگاه های تحویه مطبوع، نوع کاربری ساختمان، آینده نگری ساخت و… در هر مکان را در نظر بگیریم.

سیم کشی ساختمان

سیم افشان

سیم افشان که در ساخت و ساز به سیم های نصب ثابت معروف هستند، با حروف اختصاری NYFA شناسایی می شوند. از نکات مهمی که در رابطه با کاربرد این نوع سیم باید بدانید، این است که استفاده از آن بدون سرسیم در فرایند سیم کشی برق ساختمان ممنوع است. تفاوت این سیم های افشان با سیم های مفتولی در میزان انعطاف پذیری آن است. در واقع سیم افشار انعطاف پذیری بیشتری دارد.

این نوع سیم بسته میزان مصرف برق و مکان استفاده شماره بندی می شوند. سیم افشان در سه نوع ضعیف، متوسط و فشار قوی در بازار موجود است.

سیم رشته ای

معمولا به منظور توزیع انرژی الکتریکی در خطوط هوایی و زمینی در فرایند سیم کشی ساختمان از سیم های رشته ای استفاده می شود.

در این نوع سیم، رشته ها به دور هم تابیده و با روکش از یکدیگر جدا شده اند. این روکش به خاطر عدم اتصال به هم و عدم نویز است. این نوع سیم بیشتر برای تلفن و شبکه های کامپیوتری و اینترنتی استفاده می شود.

سیم های مفتولی

سیم های مفتولی مانند سیم های افشان با عنوان سیم نصب ثابت شناخته می شوند. با این تفاوت که انعطاف پذیری کم تری نسبت به آن دارند. کاربرد این نوع سیم در لوله های برق و زیر گچ است و با حروف اختصاری NYA شناسایی می شود.

نحوه سیم کشی و برق کشی ساختمان

باید بدانید که سیستم الکتریکی ساختمان، یک سیستم کاملا پیچیده است. برخی از مناطق بدون مجوز به صاحب خانه اجازه سیم کشی برق را نمی دهند. چرا که خطر آتش سوزی ناشی از برق کشی معیوب وجود دارد. با این حال، می توان این کار را تحت نظر یک برقکار حرفه ای و مهندس برق ساختمان انجام داد. اما در مناطق روستایی شما می توانید خودتان برای برق کشی اقدام کنید.

همانطور که گفتیم برق کاری روش های متفاوتی از جمله برق کشی روکار و توکار را دارد. از آن جایی که سیم کشی برق ساختمان کاری تخصصی به شمار می رود، نیاز به آموزش دارد. به همین منظور در ادامه به مراحل سیم کشی اصولی ساختمان اشاره می کنیم:

سیم کشی ساختمان

۱.ابزار و تجهیزات برق کاری را آماده کنید.

به منظور انواع خدمات فنی ساختمان و سیم کشی برق ساختمان باید از ابزار و تجهیزات مناسب استفاده کنید. از جمله ابزاری که قبل از اقدام به برق کاری باید آماده کنید عبارتند از:

  • فازمتر: هر گاه بخواهید فاز نول و خنثی را مشخص کنید، می توانید از فازمتر استفاده نمایید. همچنین برای باز و سته کردن پیچ های کوچک کاربرد دارد.
  • انبردست: شما به کمک انبردست در عملیات سیم کشی می توانید سیم ها را برش دهید یا بپیچید.
  • سیم لخت کن: سیم لخت کن برای باز کردن عایق روی سیم بکار می رود که انواع مختلفی دارد.
  • تستر ولتاژ: تستر ولتاژ که انواع مختلفی دارد، برای بررسی ولتاژ بدون اتصال به مدار بکار می رود. بعضی تسترها ها نیازی به لخت کردن سیم نیست.
  • فنر سیم کشی: به منظور انتقال سیم ها در مجرای برق از فنر سیم کشی استفاده می شود.
  • متر و مولتی متر: از متر و مولتی متر به منظور اندازه گیری میزان جریان، ولتاژ و مقاومت استفاده می شود.

۲.یک نمودار ترسیم کنید.

نموداری رسم کنید که موقعیت دقیق جعبه تقسیم و مسیر هر یک از سیم ها به پریز ها را مشخص کند. در واقع در این مرحله شما باید نقشه ای تهیه کنید که محل جایگذاری لوله ها و قوطی ها در آن تعیین شود. به این منظور ابتدا بر اساس نقشه کل ساختمان، یک نقشه سیم کشی آماده کرده و سپس محل کلید، پریز، جعبه تقسیم، جعبه فیوز و غیره را علامت گذاری نمایید.

۳.برق را قطع کنید.

قطع برق اولین قدمی است که بایستی قبل از هر گونه اقدامی برای اجرای سیم کشی در ساختمان انجام دهید. می توانید از شرکت برق بخواهید که اتصال برق شما را به تعویق بیاندازد و یا از طریق کنتور برق آن را قطع کنید.

۴.لوله ها و قوطی ها را جای گذاری کنید.

این مرحله از سیم کشی و برق کشی ساختمان درست قبل از پایان نازک کاری انجام می شود. همان زمانی که دیوار ها ساخته می شوند و هنوز کار سفیدکاری به پایان نرسیده است. در این مرحله ابتدا بایستی محل قرار گیری قوطی ها و لوله ها را بکنید و با رعایت تراز بندی اصولی جای گذاری کنید.

اهمیت این مرحله در این است که اگر در محاسبات و جایگذاری لوله ها اشتباه کنید، تصحیح آن زمان و هزینه ای زیادی می طلبد. پس از پایان این مرحله کار سفید کاری انجام می شود. گاهی در پایان عملیات ساختمانی، لوله ها و قوطی ها را پر می کنند و این می تواند عملیات برقکاری را دشوار سازد. در این شرایط بایستی به مجراها و لوله ها تمیز شوند.

سیم کشی ساختمان

۵.سیم کشی برق را انجام دهید.

رنگ های مختلف سیم ها را بشناسید و مطمئن شوید کدام رنگ بایستی از هر بخش عبور کند. این کار به منظور ایمن بودن سیم کشی برق ساختمان شما و جلوگیری از شوک الکتریکی انجام می شود. هنگام برق کشی بایستی قسمت های مختلف کابل از جمله کابل الکتریکی غیر فلزی، روکش بیرونی و قسمت های داخلی را بشناسید.

پس از تمیز کردن لوله ها و قوطی ها می توان برای فرایند سیم کشی داخل لوله را آغاز کرد. در این مرحله بایستی سیم ها با نوار چسب برق به هم متصل شوند.

ابتدا طولانی ترین مجرای سیم ها را نصب و تنظیم کنید. هر سیم را از طبقه بالا شروع کنید و تا زیر زمین ادامه دهید. در این صورت نیازی به نردبان برای بالا بردن سیم از طبقات نخواهید داشت. مطمئن شوید که در هر انتخاب حداقل یک فوت سیم اضافه باقی بگذارید تا بعدا در صورت نیاز به جابجایی از آن استفاده کنید.

۶.تعداد خروجی ها را بدانید.

تعیین کنید که چند پریز و کلید در یک مدار کار می کنند. به طور معمول، شش پریز در هر مدار ۱۰ ولتی برای اتاق نشیمن توصیه می شود. اما تنها دو پریز در هر مدار برای فضای آشپزخانه به صورت استاندارد بکار می رود.

۷.سوراخ سیم را با دریل ایجاد کنید.

معمولا بعد از انجام نقاشی یا کف سازی برای ایجاد کلید و پریزها اقدام می شود.  در این مرحله تمامی کلید و پریزها، جعبه فیوز، لامپ ها، سیستم اطفای حریق، آیفون، و غیره نصب می گردند.

قبل از سوراخ کردن دیوار یا کف با دریل، مطمئن شوید که طرف دیگر دیوار چه چیزی قرار دارد. در این صورت می توان مانع سوراخ کردن ناخواسته کابل های برق، کانال کشی یا لوله های آب شد. با مته یک اینچی در بین گل میخ ها سوراخ هایی ایجاد کنید. هر چه پریز های بیشتری در ساختمان وجود داشته باشد، امنیت بیشتری نیز وجود دارد.

جعبه مدار شکن را جایی قرار دهید که در آینده بتوانید به راحتی به آن دسترسی داشته باشید. معمولا در اتاق ابزار و یا زیر زمین قرار داده می شود.

سیم کشی ساختمان

۸.سیم ها را به پریزها بکشید.

هنگام سیم کشی خانه، بایستی رول سیم را در نزدیکی جعبه مدار شکن قرار دهید و سیم ها را بر اساس نمودار به نزدیک ترین پریز یا کلید بکشید. همچنین می توانید سیم ها را مستقیما از داخل جعبه عبور دهید.

برای برداشتن پوشش پلاستیکی بیرونی سیم ها از سیم لخت کن استفاده کنید و آن ها را طبق دستور العمل به هر خروجی، کلید یا اثاثیه وصل نمایید.

۹.مدارها را نصب کنید.

مدارهای جداگانه برای هر مجموعه سیم کشی را نصب کنید. مدارها باید با آمپر سیم و هدف مورد نظر پریز مطابقت داشته باشند.

۱۰.بررسی نهایی را انجام دهید.

قبل از پایان دادن به کار برق کشی، به بررسی نهایی بپردازید. اتصالات را چک کنید، برق را روشن کنید و مطمئن شوید که به درستی کار می کند. همچنین محفظه ها را با یک تستر ولتاژ بررسی کنید تا مطمئن شوید برق ندارند. مطمئن شوید که از عایق های مناسب برای عمر طولانی آن استفاده کرده باشید.

اشتباهات رایج در سیم کشی ساختمان

هر اشتباه الکتریکی می تواند واقعا خطرناک و جدی باشد و منجر به اتصال کوتاه، شوک الکتریکی و یا آتش سوزی گردد. در اینجا به این اشتباهات رایج اشاره در برق کاری ساختمان اشاره می کنیم:

اتصال سیم ها در بیرون از جعبه

یکی از بزرگ ترین اشتباهات سیم کشی برق ساختمان، خارج نمودن سیم ها از جعبه اتصالات است. این جعبه ها مانع آسیب رسیدن به اتصالات و سیم ها در صورت بروز حوادث ناگوار و یا عوامل محیطی می شوند. در نتیجه از اتصالات کوتاه و آتش سوزی جلوگیری می شود.

استفاده نادرست از سیم ها

استفاده از سیم با سطح مقطع نامناسب در برخی مکان ها نیز یکی از اشتباهات رایج سیم کشی ساختمان به شمار می رود. در سیم کشی ساختمان، تجهیزات برقی مختلف به سیم هایی با قطر خاص نیاز است. همچنین در صورتی که سیم ها را به طور نادرست کوتاه کنید، اتصال کوتاه بوجود می آید و خطر آتش سوزی وجود دارد.

سیم کشی ساختمان

استفاده از تجهیزات قدیمی و فرسوده

در صورتی که در سیم کشی برق ساختمان از تجهیزات یا سیم های کهنه استفاده کنید، احتمال آتش سوزی افزایش می یابد. چرا که این تجهیزات قدیمی از کیفیت مطلوب و مقاومت بالایی برخوردار نیستند. بنابراین سعی کنید برای بالا بردن دقت و امنیت برق کشی با کیفیت ترین تجهیزات و متریال را از تولید کننده محصولات برقی ساختمانی  معتبر تهیه کنید.

نصب جعبه برق در مجاورت مواد اشتعال زا

اگر جعبه اتصالات برق را در نزدیکی مواد اشتعال زا قرار دهید، ممکن است آتش سوزی رخ دهد. سعی کنید این جعبه برق را بر روی دیوار هایی با مواد قابل اشتعال مثل چوب قرار ندهید. برای برطرف نمودن این مشکل می توان از جعبه های پلاستیکی در داخل جعبه های فلزی استفاده نمود.

استفاده از سوئیچ های غیر استاندارد

یکی دیگر از اشتباهاتی که معمولا در سیم کشی ساختمان رخ می دهد، استفاده از سوئیچ و پریز نامناسب و غیر استاندارد است. این سوئیچ های قدیمی و غیر استاندارد نه تنها ظاهر بدی به اتاق ها می بخشد، بلکه ممکن است باعث برق گرفتی و حادثه شود. بنابراین به منظور به حداقل رساندن خطرات احتمالی، بایستی از پریز ها و سوئیچ های استاندارد و با کیفیت استفاده نمود.

نصب نادرست مدار شکن

مدار شکن یا قطع کننده های مدار در انواع مختلفی وجود دارد و بایستی برای هر بخش متناسب با سیم های آن یک مدار شکن استفاده کرد. در صورت استفاده ناصحیح از مدار شکن امکان بروز خطراتی مثل آتش سوزی و برق گرفتگی وجود دارد.

عدم استفاده از بست و گیره

در جعبه اتصالات بایستی کابل ها و سیم ها با بست و گیره مخصوص بسته شود. در غیر این صورت لبه های تیز و برنده باکس های فلزی می تواند باعث پاره شدن عایق سیم و قطع جریان برق گردد. بنابراین مطمئن شوید که کابل از کیفیت لازم برخوردار است و استفاده از بست و گیره را فراموش نکنید.

سیم کشی

عدم مشورت با افراد متخصص

برقکاری و عملیات سیم کشی ساختمان کار حرفه ای می طلبد و برای انجام آن بایستی با متخصص مشورت کنید. چنین عملیاتی باید به افراد حرفه ای و کاردان سپرده شود. در واقع این مسئله یکی از قوانین سیم کشی خانه به شمار می رود. در صورتی که این مسئله نادیده گرفته شود، خسارت زیادی به مصرف کننده وارد خواهد آمد.

ترکیب اشتباه سیم ها

حواستان باشد نباید در سیم کشی موازی، سیم هایی با ولتاژ پایین را با هم ترکیب نکنید.  در صورتی که این اشتباه را مرتکب شوید، ممکن است باعث اختلال در اتصالات و ارتباطات شوید. سعی کنید بین خطوط سیم کشی ۶ اینچ فاصله بیاندازید و از جعبه اتصال یکسان استفاده نکنید. اگر سیم ها دارای ولتاژ متفاوت هستند، در یک جعبه قرار ندهید.

نکات مهم درباره سیم کشی برق ساختمان

اگر بخواهید خودتان برای سیم کشی برق ساختمان اقدام کنید، احتمال بروز اشتباهات وجود دارد. در صورتی که شما دقت کافی نداشته باشید، ممکن است اتصالی و یا حتی آتش سوزی رخ دهد. بنابراین به نکات زیر دقت کنید و چنین پروژه هایی را با کمک متخصص انجام دهید.

قطع جریان برق قبل از سیم کشی

سیم کشی برق ساختمان بدون تخصص کافی خطرناک است و قابلیت آسیب زدن به شما را دارد. حتی ممکن است شما را دچار برق گرفتگی کند. اما در صورتی که کار را به متخصص بسپارید، قبل از انجام هر کاری برق را کاملا قطع می کند. این مسئله می تواند مانع شوک الکتریکی و صدمات ناشی از آن شود.

مدارهای الکتریکی

در هر ساختمان مدارهای الکتریکی مختلفی نصب می شود که اهداف متفاوتی دارند. برخی مدارها به منظور تامین برق چراغ ها و بعضی دیگر برای برق پریزها تعبیه شده اند. لوازمی مثل سیستم تهویه و یا ماشین لباسشویی دارای مدار جداگانه هستند. این مسئله مانع انتقال برق بیش از حد به یک مدار در خانه می شود.

سایز سیم ها در برق کشی ساختمان

سیم کشی ساختمان در اندازه های مختلفی انجام می شود. متخصصان هنگام برق کشی در هر بخش، ابتدا مطمئن می شوند که سایز مناسب را بکار می برند. در صورتی که سایز سیم ها مناسب هر بخش نباشد، امکان آتش سوزی افزایش می یابد. و یا سایر مشکلات الکتریکی جدی رخ می دهد. در نتیجه برق کافی به پریز ها یا سایر وسایل برقی نمی رسد.

مدارهای اضافی

در برخی موارد، کار برق کشی نیاز به اضافه کردن مدارهای دیگر به پنل دارد. به طور مثال، ممکن است خانه شما نیاز به یک مدار اختصاصی اضافی برای یک دستگاه جدید پیدا کند. افراد متخصص می توانند بدون این که آتش سوزی رخ بدهد، این مدار جدید را به طور صحیح اضافه کنند.

تاسیسات الکتریکی و سیم کشی

سیم کشی برای یک سوئیچ چراغ جدید، پریز یا سایر وسایل الکتریکی در کل روند ساده ای دارد. با این حال، همچنان خطرات جدی به هنگام نصب سیم کشی وجود دارد. شما باید اطلاعات کامل درباره انتخاب سایز مناسب سیم ها و مسائل ایمنی را داشته باشید. برای اطلاعات بیشتر بهتر است با فروشنده مصالح برقی ساختمان درباره این تاسیسات برقی مشورت کنید.

مدار شکن

مدار شکن مانع وارد شدن بار بیش از حد بر سیستم های الکتریکی می شود. در نتیجه از آتش سوزی جلوگیری می کند. این قطعات در سایزهای مختلفی وجود دارند و مهم است بدانید که باید سیم با سایز مناسب به مدارشکن های مختلف متصل کنید. در غیر این صورت با خطر آتش سوزی و قطع جریان برق مواجه خواهید شد.

 نتیجه گیری

فرایند سیم کشی برق ساختمان یکی از مهم ترین بخش های ساخت و ساز به شمار می رود که معمولا در مرحله نازک کاری ساختمان انجام می شود. سیم کشی و برق کشی در خانه کار غیر ممکنی نیست. اما برای اطمینان از رعایت تمام مقررات و حفظ امنیت باید از متخصص کمک بگیرید. در این مقاله به توضیح روش های برق کشی و نحوه سیم کشی برق ساختمان اشاره کردیم.

گروه تحریریه املاک داران

هدف گروه تحریریه املاک داران همه سوالات شما را در حوزه املاک و ساخت و ساز پاسخگو باشد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا