راه پله یک تکیه گاه و پل ارتباطی است که دو سطح را به هم متصل می کند. نقشه راه پله به صورت پلان، برش و نما ترسیم می شود. راه پله ها با توجه به نوع و جنس متفاوت هستند. هر پله از اجزایی تشکیل‌شده که مطابق با استانداردهای موجود پله سازی است. برای آشنایی بیشتر با راه پله و اجزای تشکیل دهنده آن با املاک داران همراه شوید.
پله های دارای فرم ها و انواع گوناگونی هستند و در مکان های مختلفی استفاده می شوند. پله ها با توجه به فرم و شکل خود دارای انواع زیر هستند:
راه پله ها همچنین با توجه به موقعیت مکانی، کاربردهای متفاوتی دارند. موقعیت متفاوت پله ها باعث می شود تا از مصالح مختلفی برای ساخت آن ها استفاده شود.
هر راه پله ای از اجزای مختلفی تشکیل‌شده که در ادامه به آن می پردازیم:
تعداد پله های ساختمان به ارتفاع بین دو سطح بستگی دارد. هرچه ارتفاع طبقه بیشتر باشد، تعداد پله ها نیز بیشتر خواهد بود و بالعکس. به طور کلی اگر ارتفاع ساختمان از حد معینی بیشتر شود، ارتفاع استاندارد پله کمتر خواهد شد. تعداد پله های ساختمان مسکونی بین 20 الی 16 عدد است. این تعداد همیشه یک عدد صحیح است که با توجه به ارتفاع می تواند به صورت عدد اعشاری باشد.
کف پله همان سطحی است که پا روی آن قرار می گیرد. تعداد کف پله ها به تعداد پله بستگی دارد و همیشه یک عدد کمتر از تعداد پله ها است. زیرا کف آخرین پله با سطحی که پله به آن متصل می شود، یکی است. اندازه کف پله معمولا بین 22 الی 40 سانتی متر است.
فاصله عمودی کف پله های دو پله متوالی، ارتفاع پله است. در ساختمان مسکونی حداقل ارتفاع پله باید حداقل 17 و حداکثر 19 سانتی متر باشد که به صورت میانگین 18 سانتی متر قرار داده می شود. البته گاهی ارتفاع پله تا 20 سانتی متر هم می رسد که به ایجاد مشکل در تردد منجر می گردد. ارتفاع پله باید طوری باشد که مجموع دو برابر ارتفاع با اندازه کف پله بین 63 الی 64 سانتی متر شود.
هر مکانی با توجه به کاربردی که دارند، از اندازه ارتفاع متفاوتی برخوردار هستند. این اندازه ها عبارتند از:
پله های آزاد: 14 سانتی متر
سالن ها و سینماها: 16 سانتی متر
مدارس و دانشگاه ها: 16 الی 17 سانتی متر
پله های منازل: 17 الی 19 سانتی متر
پله های فرعی: 20 سانتی متر
شیب پله به ارتفاع و کف پله بستگی دارد. هر چه ارتفاع کمتر و کف پله بیشتر باشد، شیب آن کمتر است و بالعکس. شیب مناسب برای پله های مسکونی 30 درجه است.
به طول افقی یک ردیف پله، طول پله می گویند. عبارت دیگر جمع کف پله های حساب‌شده با در نظر گرفتنِ یک کف پله کم تر.
به سطوح کنار پله، گونه می گویند.
عرض پله فاصله بین گونه های پله است. اندازه عرض پله با هم مساوی نیست و با توجه به عملکرد و تعداد آن از 60 سانتی متر 65 سانتی متر متغیر است. عرض پله ساختمان های مسکونی بین 100 الی 150 سانتی متر است. البته در پله های زیرزمین و پله هایی که کمتر استفاده می شود، عرض آن ها 90 تا 100 سانتی متر است. اندازه عرض پله بستگی به محل و نوع استفاده آن دارد. حداقل عرض پله در ساختمان های مسکونی 80 سانتی متر است که برای عبور دو نفر ۱/۱۰ تا ۱/۲۵ متر و برای عبور سه نفر ۱/۸۷۵ متر در نظر گرفته می شود. نکاتی که باید در عرض پله مد نظر قرار بگیرند عبارتند از:
به ضخامت سقف زیر یک ردیف پله، حجم پله می گویند. با توجه به نیروهای وارده به تیر آهن، حجم پله می تواند از وزن تیرآهن به علاوه 4 سانتی متر متفاوت باشد.
به مجموع پله های پشت سر هم بین دو اختلاف سطح، بازوی پله می گویند. یک بازو معمولا از سه پله متوالی تشکیل می شود.
فاصله بین دو بازوی پله، چشم پله نام دارد. چشم پله در تمامی پله ها وجود دارد و حداقل ارتفاع آن 20 سانتی متر است. البته به استثنای پله های یک طرفه و پله یک چهارم در گردش.
پاگرد محلی است که برای استراحت در پله می سازند. این محل بعد از یک بازوی پله قرار دارد و با چرخش 90 درجه یا 180 درجه به بازوی بعدی می رسد. حداقل عرض پاگرد با عرض پله برابر است.
خط مسیر پله، در وسط عرض پله رسم می شود و جهت حرکت در پله و شروع و پایان آن را نشان می دهد. شروع اولین پله به وسیله دو خط کوتاه موازی یا دایر توپر یا تو خالی و پایان آن تا لب آخرین پله با فلش نمایش داده‌می‌شود.
نرده عضوی فرعی از پله است که برای ایمنی کنار آن نصب می شود. حداقل ارتفاع نرده 90 سانتی متر است. دست انداز نیز وسیله ای است که بر روی نرده نصب شده و به موازات خط شیب پله قرار می گیرد.
به فاصله عمودی بین کف پله تا زیر سقف، سرگیر می گویند و حداقل مقدار آن باید 200 سانتی متر باشد.
به سطحی از ساختمان که تمامی اجزای پله در آن قرار دارد، فضای پله می گویند.
راه پله های با توجه به نوع ساخت و طراحی به دو دسته تقسیم می شوند.
این نوع راه پله هیچ پیچشی نداشته و مستطیل شکل است. طول پله های مستقیم بیشتر از بقیه پله هاست و معمولا در مکان هایی که فضای محدودی ندارد، استفاده می شود. عرض کف پله های مستقیم 30 سانتی متر است و به مدل های مختلف یک طرفه، دو طرفه با پاگرد وسط و دو زانو، دوطرفه با پاگرد وسط و سه بازو و سه طرفه با دو پارگرد و سه بازو تقسیم می شود.
این پله ها بسار بلند هستند و در فضاهای باز استفاده می شوند. از آنجایی که استفاده از این پله خسته کننده است، برای آن پاگرد تعبیه می شود.
این مدل از پله ها بسیار رایج است و در بیشتر ساختمان استفاده می شود. در این مدل یک ردیف پله، سپس یک پاگرد و مجدد یک ردیف پله وجود دارد.
این مدل از دو ردیف پله کم عرض و یک ردیف پله با عرض بیشتر ساخته می شود و برای مکان هایی مثل دانشگاه، ادارات و غیره که پر تردد هستند، استفاده می شود.
از این مدل برای ساختمان هایی که ارتفاع بین طبقات بلند است و فضای پله کم است، استفاده می شود.
این پله دارای پیچ بوده و زاویه پیچ آن ها با توجه به فضا مشخص می شود. مدل های مختلفی از این پله وجود دارد:
این پله برای مکان هایی که فضای کمی دارند استفاده می شود. مانند مغازه ها، رستوران ها و فست فودها؛ زیرا فضای کمی اشغال می کنند. این پله یک پیچ کامل دارد و سپس پله ها و نرده ها با پیچی ملایم به سمت بالا هدایت می شوند.
این پله ها دارای دو الی سه پاگرد هستند و برای استفاد بهینه از فضا به کار می روند.
این پله ها نمای زیبایی داشته و معمولا برای ساختمان های بزرگ و لوکس طراحی می شوند. عرض این نوع زیاد است و در فضاهای بزرگ اجرا می شود.
در حال حاضر نمونه های مدرنی از راه پله رایج است که می تواند شیشه باشد یا از انواع مختلف دیگر. این راه پله ها معمولا با عناصر دیگر تلفیق شده و طراحی خلاقانه ای دارند. گذشته از کاربردی بودن، جلوه زیبایی نیز به ساختمان می بخشند.
پله ها با مصالح مختلفی ساخته می شوند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
این پله ها زیباترین نوع پله هستند که در مناطق دارای چوب فراوان می توان از آن ها استفاده کرد. پله چوبی مقاومت کششی و فشاری بالا دارد و حس گرما و طبیعت را به فضای خانه منتقل می کند. البته نگهداری از پله های چوبی کمی سخت است و مدام باید به آن توجه کرد تا از مشکلات مخصوص چوب ها در امان باشد.
این مدل در واقع نوع مدرنی از پله هاست که برای فضاهای کوچک مناسب است و نمای زیبایی به خانه می دهد.
پله های سنگی به طور معمول به دو روش ساخته می شود. در روش اول شکل کاملی از سنگ تراشیده ساخته می شود و در فضای خارجی ساختمان اجرا می شود. پله های سنگی برای طاق ضربی یا بتنی کاربرد دارد و این روش متداول پله های سنگی است. این نوع پله از لوکس ترین انواع راه پله هاست. برای ساخت پله سنگی باید از سنگ مرغوبی چون سنگ گرانیت و مرمر استفاده شود.
پله های آجری از آجر و ملات ماسه سیمان و به روش خاص خود ساخته می شود. این پله با کنار هم گذاشتن آجرها و به صورت هره چینی و به صورت نما اجرا می شود. آجرهای استفاده شده در این نوع راه پله از نوع مرغوب بوده و کاملا زنجاب شده اند. در نهایت بندهای آجر، بندکشی می شود.
پله های بتنی جلوه زیبایی داشته و اجرای صحیح آن و نوع قالب بندی پله در ساخت آن مؤثر است. این پله ها به شکل دایره، نیم بیضی، گردون، پیچ و حلزونی می سازند. آرماتورهای استفاده‌شده در این پله با توجه به نیروهای ایجاد شده طرح و محاسبه می شوند و با توجه به نقشه راه پله، در محل مورد نظر قرار می گیرد. پس از آرماتوربندی، عملیات بتن ریزی آغاز می شود. سپس با خشک شدنِ بتن و ساخته‌شدنِ قالب بتن، سقف پله ها بر روی آن نصب می گردد.
نصب و اجرای پله موزاییکی بسیار دشوار است. بعد از اجرای طاق ضرب، پله های پیش‌ساخته موزاییکی از پایین به بالا نصب می شود. اولین پله باید با خط ترسیم شده روی دیوار کاملا میزان و عمود بر خط مسیر پله باشد. کف آن باید تراز باشد و برای نگهداری زیر پله یک تکه آجر گذاشته می شود. در ابتدا و انتهای قسمت جلوی پله گچ می زنند تا پله حرکت نکند. سپس ماسه و سیمان را کم کم از پشت به زیر پله می ریزند تا کاملا پر شود.
این پله های از صفحات فولادی فشرده ساخته می شوند و نسبت به دیگر پله ها سبک تر بوده و در برابر آتش بسیار مقاوم هستند.
برای ساخت راه پله باید مقررات ملی مربوط به ساختمان را مورد توجه قرار داد. این مقررات مجموعه ای از قوانین فنی و آئین نامه اجرایی هستند که در ماده 32 قانون نظام مهندسی مصوب سال 1374، آمده‌است. بر اساس مبحث چهارم این قانون، پله ها باید تابع این قوانین باشند:
پله و راه پله ها یکی از اجزای مهم ساختمان ها هستند که رفت و آمد را در سطوح مختلف آسان می کنند. پله ها با توجه به فرم و مصالح انواع مختلفی دارند. برای ساخت پله باید قوانین مندرج در ماده 32 قوانین فنی و آئین نامه اجرایی ساختمان را رعایت کرد. عدم توجه به استانداردهای پله سازی، عملکرد آن را مختل می کند.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
