در این مقاله مطالعه می کنید
سفت کاری ساختمان یکی از اولین مراحل ساخت و ساز به شمار می رود و شامل عملیاتی است که منجر به ساخت بنا می گردد. بنابراین در مرحله سفت کاری، شکل اولیه ساختمان ایجاد می شود و سپس در مرحله نازک کاری این بنا قابل سکونت خواهد شد.
به طور کلی، مراحل سفت کاری ساختمان شامل گود برداری ساختمان، پی ریزی ساختمان، اسکلت بندی ساختمان، احداث سقف و تیرهای ساختمان، اجرا و تیغه چینی دیوارها و در نهایت نازک کای می شود. با املاک داران همراه باشید تا درباره سفت کاری ساختمان بیشتر بدانید.
احداث یک سازه شامل دو مرحله سفت کاری و نازک کاری می شود که هر یک از این عملیات دارای مراحل خاص خود هستند. در صورتی که تمامی مراحل با دقت و نظارت موثر انجام شوند، می توان یک بنای مستحکم با ظاهری زیبا ایجاد نمود.
سفت کاری مهم ترین بخش ساخت و ساز است و اگر اصول آن رعایت نشود، بنا می تواند با کوچک ترین حادثه ای فرو بریزد. به همین دلیل می توان گفت که تاثیر زیادی در عمر ساختمان و البته استحکام آن دارد.
در واقع عملیات سفت کاری ساختمان مربوط به احداث اسکلت اولیه و اصلی بنا است. عملیات مهمی مثل کندن پی، بتن ریزی پی ساختمان، کرسی چینی، احداث تیر و ستون، تیغه بندی دیوارها و دیوار چینی و اجرای سقف در مرحله سفت کاری صورت می گیرد.
اما عملیات نازک کاری ساختمان مربوط به مرحله پایانی سفت کاری می شود. زمانی که سفت کاری به پایان رسید، برای زیبایی و قابل سکونت شدنِ بنا یک سری عملیات جدید اجرا می گردد. این عملیات شامل سنگ کاری، کاشی کاری، عایق کاری، اندود کاری، نقاشی، برقکاری، نصب درب و پنجره و غیره است.
همانطور که می‌دانید، به منظور اجرای ساختمان بایستی مراحل مختلفی از جمله خاک برداری، سفت کاری، نازک کاری، تاسیسات برق و مکانیکی پشت سر گذاشته شود. سفت کاری ساختمان نیاز به تخصص و تجربه دارد واگر به درستی انجام شود می تواند در افزایش طول عمر سازه تاثیر گذار باشد. انبوه سازان و یا املاک سازان به این نکات هر چند ریز بسیار دقت می کنند. در ادامه می خواهیم مراحل اولین عملیات یعنی سفت کاری ساختمان را برای شما شرح دهیم.
همیشه اولین کاری که برای ساخت و ساز صورت می گیرد، آماده سازی زمین است. بنابراین با توجه به تعداد طبقات، وزن سازه، شیب زمین، نوع خاک، شرایط آب های زیر زمینی و غیره برای کندن زمین یا خاک برداری اقدام می گردد. در واقع خاک برداری یا همان گود برداری به هموار ساختنِ سطح زمین و از بین بردنِ برآمدگی ها و فرو رفتگی ها گفته‌می‌شود.
اگر در اطراف محل گود برداری، ساختمان های دیگری وجود دارد، باید تمامی اقدامات لازم برای مهار سازه ها انجام شود. در غیر این صورت ممکن است شاهد ریزش ساختمان ها و حوادث ناگوار در هنگام خاک برداری باشیم.
از آنجایی که تاسیسات اصلی بنا بایستی در پایین ترین سطح ساخته شود، بنابراین ابتدا گود برداری این بخش ها آغاز می شود. این کار را بر اساس نقشه ساختمان انجام می دهند و علاوه بر آن یک سطح شیبدار برای جابجایی خاک نیز ایجاد می کنند.
زمین حداکثر تا عمق 60 سانتی متری حفر می شود. البته استفاده از دست یا ماشین آلات سنگین بستگی به نوع زمین دارد انجام می شود. انواع خاک شامل خاک بکر، خاک نباتی و خاک دستی می شود که هر یک شیوه خاک برداری خود را دارد. در ادامه به توضیح هر یک از این نوع خاک ها می پردازیم:
خاک دستی: این نوع خاک دستی یا سست قابلیت باربری ندارد و بایستی به صورت کامل برداشته شود.
خاک نباتی: خاک نباتی یا خاک فرسوده به خاکی می‌گویند که ریشه گیاهان در آن وجود داشته‌باشد. معمولا این نوع خاک تحمل بار ناشی از ساختمان را ندارد.
خاک بکر: خاکی که بعد از خاک نباتی قرار دارد را خاک بکر و طبیعی می نامند. فوندانسیون بنا بایستی روی این خاک اجرا گردد.
بعد از اتمام مرحله خاک برداری، بایستی بستر خاک را برای پی ریزی یا فوندانسیون آماده سازی کرد. روش های مختلفی برای بتن ریزی مثل شمع کوبی، احداث پی دینامیک، بتن ریزی مرحله به مرحله و غیره وجود دارد. اما بتن ریزی با مگر یکی از رایج ترین روش ها در سفت کاری ساختمان به شمار می رود.
قبل از هر چیز بتن مگر یا بتن نظافت به منظور ایجاد سطحی مناسب برای آرماتور بندی بکار می رود. بتن مگر یا بتن نظافت دارای میزان مشخصی سیمان است و ذرات درشتی دارد. ابتدا باید خاک سست یا دستی به طور کامل برداشته شود. سپس گچ ریزی کرده و حدود نوارهای فونداسیون مشخص می گردد. پس از آن بتن مگر با عرض بیشتر از نوارهای فوندانسیون اجرا می شود.
در مرحله بعد به آرماتور بندی و قالب بندی می پردازیم. از آنجایی که حداکثر بار سازه را میل گردها تحمل می کنند، بنابراین بایستی آرماتور بندی با دقت تمام انجام شود.
در این بخش حساس باید بر اساس آئین نامه و یا با کمک گرفتن از یک مهندس ساختمان به محاسبه تعداد میل گردها و قطر آن ها با توجه به مشخصات قطعه بتنی پرداخته شود. زمانی که آرماتوربندی فوندانسیون انجام شد، با استفاده از قالب های فلزی یا چوبی به قالب بندی می پردازیم. قالب بندی شامل سه مدل مختلف می شود که در اینجا به توضیح آن می پردازیم:
قالب آجری: آجر شکل پذیری بالایی دارد و همچنین بعد از پی ریزی می‌توان مجدد از آن استفاده کرد. به همین علت به اقتصادی ترین گزینه در ایران تبدیل شده است. در قالب بندی آجری معمولا آجرها با پلاستیک پوشانده می شوند تا آب بتن را جذب نکند و در آخر به راحتی از بتن جدا گردد.
قالب تخته ای : در این نوع قالب بندی، قبل از هر کار تمامی تخته ها را به نوعی روغن آغشته می‌کنند. بنابراین حین قالب بندی، آب بتن جذب تخته نمی شود. از طرف دیگر تخته ها به راحتی از بتن جدا می گردند.
قالب فلزی: یکی از رایج ترین و بهترین نوع قالب بندی برای بتن ریزی، قالب های فلزی هستند. این نوع قالب باید قبل از بسته‌شدن، روغن کاری شود. استفاده از در پروژه های کوچک مقرون به صرفه نیست و توصیه نمی گردد.
پس از آرماتور بندی و قالب بندی، نوبت به پی ریزی ساختمان می رسد. اگر ساختمان کوچک باشد به صورت دستی و اگر بزرگ باشد از پمپ های بتنی استفاده می شود و بتن ریزی صورت می گیرد. در این مرحله باید تمامی حباب های داخل بتن خارج گردد تا بتن از استحکام کافی برخوردار باشد. اگر پی ریزی ساختمان با رعایت تمامی نکات انجام شود، می توان از مقاومت بنا در برابر سیل مطمئن بود.
در صورت عدم توجه ممکن است لایه های زیرین بتن نا متراکم شوند. قبل از بتن ریزی بایستی به کنترل ابعاد فوندانسیون، بررسی و کنترل آرماتور بندی و قالب بندی، هماهنگی با مهندس ناظر، مسئول آزمایشگاه بتن و گروه اجرا توجه شود. و اما در هنگام بتن ریزی بایستی نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
مطمئن شوید بتن ریزی به صورت پیوسته انجام شود.
تعدا افراد گروه اجرا بایستی با متراژ بتن متناسب باشد. در واقع باید برای عملیات ویبره زدن، پخش کردن بتن، ماله کشیدن، نفراتی را در اختیار داشته باشید.
هر یک از افراد تیم بایستی به وسایل ایمنی مثل عینک محافظ، کلاه ایمنی، چکمه، دستکش بنایی مجهز باشند.
بتن با استفاده از افزودنی های استاندارد روان شود.
بعد از پشت سر گذاشتن این مرحله بایستی با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه، مدتی زمان سپری شود و سپس مرحله بعدی انجام گیرد.
پس از مدتی بتن زیر ساختمان خشک می شود و زمان احداث ستون های عمودی و اسکلت ساختمان فرا می رسد. با توجه به نیاز سازه به اسکلت بندی فلزی و یا اسکلت بندی بتنی یکی انتخاب و اجرا می گردد.
اگر بخواهند ستون های ساختمان را با قالب های بتنی بسازند، بایستی داخل قالب ها بتن ریخته و مدتی صبر کنند تا خشک شود. به این منظور باید میلگرد های لازم در نقاط مختلف برای احداث ستون بتن آرمه نصب شوند و در نهایت ساخت ستون ها انجام شود.
زمانی که اسکلت سازه را بنا نمودیم، باید کف و سقف آن را اجرا کنیم. روش های مختلفی برای این کار از جمله دال بتنی، عرشه فولادی، طاق ضربی و غیره وجود دارد. این وظیفه مهندس سازه و استاد کار خدمات ساختمانی است که با توجه به نوع بنا، روش مناسب برای ساخت کف و سقف را انتخاب کند.
از آنجایی که بتن سقف و تیرهای اصلی سازه به صورت یکپارچه ریخته می شود، معمولا به هم متصل هستند. در برخی موارد ممکن است تیر اصلی نسبت به سقف کمی ضخیم تر باشد. بنابراین این ضخامت را از از پایین لحاظ نموده و با سقف کاذب آن را جبران می کنند.
تیرهای اصلی از دو بخش کف و چپ و راست تشکیل می شوند. چنانچه ضخامت سقف و تیرهای اصلی یکسان باشد، فقط نیاز به بخش کف دارد.
برای اجرای سقف با تیرهای فلزی بایستی ابتدا تیرچه ها روی پل های اصلی قرار داده‌شوند. زمانی که با توجه به نقشه میلگردها نصب شد، در فاصله بین تیرچه ها و بلوک ها بتن دال سقف ریخته می شود.
در این مرحله که از مراحل پایانی سفت کاری ساختمان به شمار می رود، نوبت تعیین نمودن مرز دیوارها است. در واقع با دیوار چینی اسکلت کلی ساختمان مشخص می گردد. برای این کار می‌توان از انواع بلوک های سیمانی پیش‌ساخته، پنل های آماده، آجر و غیره استفاده کرد. بعد از انجام دیوار چینی سفت کاری به پایان می رسد و نازک کاری ساختمان آغاز می شود.
همانطور که می دانید، سفت کاری یکی از مراحل اولیه و اصلی ساخت و ساز به شمار می رود. به همین دلیل در صورت رعایت اصول و قواعد سفت کاری می توان از استحکام بنا تا مدت ها مطمئن بود. بنابراین کیفیت مصالح ساختمانی و البته دقت در اجرای پروژه از اصول اولیه سفت کاری برشمرده می شوند. همچنین روابط موثر با تولید کنندگان حرفه ای و معتبر متریال نوین می تواند منجر به ساخت ابنیه بهتر شود.
خدمات ساختمانی در مرحله سفت کاری بنا بسیار با اهمیت است. زیرا استحکام بنا و ایمنی آن به کیفیت متریال و اجرای صحیح عملیات این مرحله بستگی دارد. در واقع اگر این مرحله به درستی اجرا شود، سازه در برابر سیل، زلزله و سایر حوادث طبیعی مستحکم تر خواهد بود. اما هر گونه اهمال کاری در مرحله سفت کاری باعث ایجاد سازه ای نا امن و پر خطر می شود. در ادامه به نکات مهم در رابطه با سفت کاری ساختمان اشاره می کنیم:
در سفت کاری باید از مصالح ساختمانی و ملات مرغوب استفاده شود.
فوندانسیون باید به گونه ای اجرا شود که سطح هموار و یکنواخت داشته باشد.
دیوار ها باید در برابر رطوبت مقاوم باشند، کلاف بندی شوند و ضخامت مناسب با نوع کاربری بنا داشته باشند.
در صورت استفاده از ستون های بتنی، نباید ستون های کوتاه بکار رود.
فوندانسیون باید مقاوم در برابر سرما و یخ زدگی باشد.
از آنجایی که مرحله سفت کاری ساختمان از اهمیت بالایی دارد، حضور بازرس و مهندس ناظر حین اجرای پروژه الزامی است. در واقع معمولا در مرحله سفت کاری ساختمان ها و آپارتمان های بزرگ و در پروژه های انبوه سازی از تجهیزات و ماشین آلات سنگین استفاده می شود.
بنابراین برای افزایش دقت عملیات و سرعت اجرای پروژه بایستی یک سری بازرس و مهندس ناظر بر نحوه کار نظارت کنند. در این صورت می توان از رایج ترین خطرات حین ساخت و ساز برای کارگران و همچنین خسارت های مالی جلوگیری کرد. اما اگر این گونه مسائل در نظر گرفته‌نشود، می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به کارگر، پیمانکار و کارفرما وارد کند.
همانطور که پیش تر گفتیم، سفت کاری ساختمان به مراحل اولیه ساخت و ساز گفته می شود. از آن جایی که تک تک مراحل سفت کاری در امنیت و همچنین استحکام سازه تاثیر گذار هستند، باید با دقت تمام و کمال انجام شود. در این مقاله به توضیح مفهوم سفت کاری سازه، مراحل سفت کاری و نکات مهم درباره اصول سفت کاری اشاره کردیم.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
