محل ساخت و ساز به منطقه‌ای گفته می‌شود که در آن خانه یا ساختمانی در حال ساخت، تخریب یا تعمیر است. افرادی که در چنین محلی کار می‌کنند باید از ابزار بزرگ، ماشین آلات سنگین مثل جرثقیل و بیل مکانیکی برای آوار برداری و جابجایی مصالح استفاده کنند. همچنین اغلب اوقات در ارتفاع و محل خطرناکی قرار دارند. به همین دلیل صنعت ساختمانی بیش از هر حرفه دیگری خطر آفرین است. خطرات زیادی در محل ساخت و ساز وجود دارد، برای همین موضوع راه‌های متعددی برای کاهش حوادث نامطلوب پیش بینی شده است.
کار ساخت و ساز مستلزم ریسک زیادی است و کارفرمایان، پیمانکاران، انبوه سازان، مهندسین ساخت و ساز می‌دانند که مدیریت کارگران دشوار است. کارفرما بایستی اقدامات لازم برای پیشگیری از حوادث را ترتیب دهد، به کارگران تجهیزات ایمنی ارائه کند و به آن‌ها آموزش لازم برای جلوگیری از آسیب فیزیکی را بدهد. با املاک داران همراه باشید تا رایج ترین خطرات حین ساخت و ساز را بشناسید و برسی کنیم.
بزرگ ترین خطرات ایمنی در محل ساخت و ساز
در کشور افراد زیادی هستند که به صورت روز مزد کار می‌کنند. کارگران سخت کوشی که تنها نان آور خانواده خود هستند. اگر این افراد دچار حوادث ناگوار یا آسیب جسمی شوند، فقط کارگر آسیب نخواهد دید، در واقع چنین حوادثی نه تنها باعث زیان مالی به کارگر و خانواده او می شود، بلکه بر بهره وری خالص کشور تاثیر نامطلوب می‌گذارد، همچنین کارفرما را دچار دردسرهای فراوان و جریمه‌های سنگین می‌کند.
هر چند مسئولین با وضع قوانین و مقررات ساخت و ساز ساختمان سعی در به حداقل رساندن خطرات هستند، اما خطای انسانی و خرابی ماشین آلات هنوز هم خطراتی دارد. اگر به طور منصفانه و عادلانه به خطرات شغلی صنعت ساخت و ساز رسیدگی نشود و نکات ایمنی حین ساخت و ساز رعایت نگردد، جان افراد زیادی به خطر خواهد افتاد. بعضی از کارفرماها هستند که تخلف‌های ساختمانی انجام می‌دهند که بعد از بروز مشکل کار به شکایت از تخلفات ساختمانی و انواع این تخلفات می‌رسد. در ادامه به توضیح برخی از بزرگ ترین خطرات ایمنی و سلامتی حین ساخت و ساز می‌پردازیم:
کار در ساختمان‌های بلند
کارگران در محل ساخت و ساز بیش از هر قشر دیگری در معرض خطر سقوط و صدمات جسمی هستند. این افراد که معمولا توسط شرکت‌های ساختمانی استخدام می‌شوند، معمولا مجبور به کار در ارتفاع و طبقه‌های بالا در ساختمان‌های چند طبقه هستند. به همین دلیل هر آن احتمال دارد خدایی ناکرده اتفاق ناگواری برای این افراد بیفتد و جان کارگر به خطر بیافتد. معمولا شغل‌هایی مثل بستن داربست فلزی، کفراژ و کفراژبندی، جوشکاری و آهن کشی، دستگاه بالابر، بنا، نماکار و غیره هستند.
بنابراین به منظور جلوگیری از سقوط کارگران حین ساخت و ساز باید از نرده‌های محافظ، کفپوش‌های موقت، سکو‌های نگهدارنده و تورهای ایمنی استفاده شود. برخی از رایج ترین خطرات مربوط به کار در ارتفاعات عبارتند از:
- داربست و نردبان غیر ایمن
- عدم تعبیه حفاظ و ایمن سازی محل کار
- انباشتن مصالح بر سر راه کارگر
- نداشتن کمربند ایمنی
- لغذنده بودن مکان
- نبستن توری فلزی یا پارچه‌ای
- ایمن نبودن درستگاه بالابر
- نبودن استحکام کافی برای ایستادن
کار با اشیاء متحرک
خطرات شغلی در صنعت ساخت و ساز بسیار رایج است. چرا که اشیاء متحرک زیادی در این محل وجود دارد. از جمله تجهیزات بالابر، وسایل نقلیه‌ای که مصالح ساختمانی را جابجا می‌کنند، جرثقیل‌های سنگینی که در هوا معلق می‌شوند و ماشین‌های حفاری که همگی در حال حرکت هستند. بنابراین به منظور کاهش خطرات احتمالی، بهتر است همیشه در محل ساخت و ساز یک سری اقدامات پیشگیرانه صورت گیرد. نکته‌ای که در این قسمت باید گفت ضوابط مربوط به کارکردن با ماشین آلات ساختمانی را بلد باشیم.
- سعی کنید در مجاورت و نزدیکی اشیائ سنگین و مشاین آلات متحرک نباشید.
- اگر به نظر می‌رسد که جرثقیل در شرایط پایداری قرار ندارد، از آن دوری کنید و سریعا گزارش دهید.
- همیشه از تجهیزات ایمنی فردی استفاده کنید. به طور مثال ژاکت فلوروسنت میتواند باعث شود که از فاصله‌های دور دیده شوید.
- در پشت ماشین آلات و یا نقاط کور دستگاه‌هایی بزرگ مثل لودر ناسیتید.
- اگر در کنار شما دیواری وجود دارد فاصله مورد نیاز بین ماشین آلات و دیوار را حفظ کنید و اگر جای کمی وجود دارد آنجا را ترک کنید.
- در حین تخلیه کردن مصالح ساختمانی در پشت و زیر جک ماشین‌ها نایستید.
- از ایستادن در کنار چرخش بیل مکانیکی خوداری کنید، این موضوع در اصول گودبرداری ساختمان و اصول تخریب ساختمان بیشتر دیده می‌شود.
آسیب های چشمی
یکی از خطرات عمده در محل ساخت و ساز، صدمات چشمی ناشی از ساعات کار طولانی در محل جوش و برش است. علاوه بر این، آسیب‌های چشمی میتواند به دلیل ذرات ریز گرد و غبار موجود در محل باشد. استفاده از محافظ چشم و صورت هنگام کار در یک پروژه جوشکاری ضروری است. در ادامه به یک سری اقدامات پیشگیرانه که هر کارگر باید انجام دهد می‌پردازیم:
- تمامی کارگران در محل ساخت و ساز باید از کلاه ایمنی و محافظ چشم یا عینک ایمنی برای محافظت از چشم در برابر پرتوهای جوشکاری، جرقه‌های پرنده، قطعات فلز مذاب و گرد و غبار مصالح استفاده کنید.
- همچنین مهم است که در صورت وجود مواد قابل احتراق در محل جوشکاری، آن را از محل دور کنید.
- در حین برش کاری و جوشکاری حتما از نقاب و عینک استفاده کنید.
- در حین کار به سمت یکدیگر هیچ چیز پرت نکنید.
سندروم لرزش دست
سندروم لرزش دست یک اختلال دردناک است که در اثر آسیب به عروق خونی، اعصاب، خستگی و مفاصل ایجاد می‌شود. علت اصلی این سندروم، استفاده طولانی مدت از ابزار برقی ارتعاشی و زمینی است. اگر اقدامات ایمنی و کنترلی مناسب را انجام دهید، می‌توان از چنین مشکلاتی جلوگیری کرد. اما اگر آسیب ایجاد شود، دیگر قابل درمان نیست.
از عوارض این بیماری می‌توان به کاهش توانایی در انجام درست کارها اشاره کرد. همچنین کار در دمای پایین نیز گاهی میتواند باعث درد طاقت فرسا در انگشتان دست شود. به همین دلیل به آن سندرم انگشت آبی نیز می‌گویند. برای جلوگیری از ایجاد سندرم لرزش دست می توان یک سری اقدامات پیشگیرانه انجام داد:
- قبل از شروع به کار، دستگاه ارتعاشی را به خوبی بررسی کنید.
- قبل از استفاده از ماشین آلات، به وسایل ایمنی مناسب مثل دستکش و کلاه ایمنی مجهز شوید.
- از صاف بودن سطح کار اتمینان حاصل کنید.
خطر برق گرفتگی
هر سال در کشور ایران حدود ۳ حاذثه برق گرفتگی مربوط به ساخت و ساز رخ می دهد. چرا که اغلب کارگران فاقد صلاحیت انجام امور برقی هستند. از طرف دیگر، در برخی موارد آموزش کافی به آن ها داده‌نمی‌شود. در واقع برق گرفتگی یکی از رایج ترین خطرات حین ساخت و ساز به شمار می رود. کار در نزدیکی سیم ها و کابل های سلامت کارگران ساختمانی را تهدید می کند. کارگرانی که مهارت های لازم در زمینه برقکاری را ندارند، باید از کار در این بخش ساختمان خودداری کنند. آموزش ایمنی بایستی برای تمامی کارگران اجباری باشد تا بتوانند با هر گونه حادثه یا برق گرفتگی مقابله کنند.
مواد رسانا نباید در مجاورت سیم های برق قرار گیرند، چرا که میتواند خطر برق گرفتگی را افزایش دهد. از جمله اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی در هنگام ساخت و ساز عبارتند از:
- ترانسفورماتور و تجهیزات فشار قوی باید از دسترسی غیر مجاز حفظ شوند.
- باید طرحی از توزیع برق در محل ساخت و ساز به کارگران داده شود تا از ولتاژ، وضعیت مدارها و راه های قطع برق آگاه باشند.
- سیم های برق فرسوده، وصله دار یا روغنی هرگز نباید استفاده شوند.
جابجایی مصالح ساختمانی
معمولا در محل ساخت و ساز، یک سری مصالح و تجهیزات به طور دائم جابجا می‌شوند. اگر این کار به صورت دستی انجام شود، خطراتی را برای افراد در پی دارد. از جمله جابجایی‌های دستی شامل بلند کردن، نگه داشتن، پایین آوردن، فشار یا کشیدن مصالح است. آسیب های متعددی مثل شکستگی استخوان، کبودی، سوراخ شدن یا اسیب به ماهیچه‌ها، رباط‌ها ،تاندون‌ها، دیسک‌ها و غضروف‌ها از عواقب این جابجایی دستی است.
این آسیب‌ها میتواند در همان لحظه باعث درد غیر قابل تحمل شود و یا با درد جزئی شروع شود. شدت آسیب و مدت درمان نیز در افراد مختلف با توجه به شرایط متغیر است. این مسئله نه تنها درآمد خانوار را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه فعالیت روزانه او را مختل و بعضا فرد از کار افتاده می‌شود. در واقع باید به طور پیوسته، آموزش کافی و انجام تست‌های صلاحیتی و همچنین مهارت جابجایی مصالح خطرناک انجام شود. بسیار بهتر است برای جابجایی مصالح ساختمانی از ماشین آلات ساختمانی استفاده کنیم. زمان استفاده از ماشین آلات ساختمانی، باید ضوابط مربوط به کارکردن با ماشی آلات ساختمانی را بدانیم.
آلودگی صوتی
بسیاری از تجهیزات مورد استفاده در پروژه‌های ساختمانی نویز بالایی ایجاد می‌کنند. سر و صدای بیش از حد و آسیب به گوش یکی دیگر از خطرات رایج حین ساخت و ساز به شمار می‌رود. اما متاسفانه یکی از مواردی است که معمولا نادیده گرفته می‌شود. چرا که برخلاف سقوط یا سایر خطرات اثرات آشکاری ندارد. معمولا تاثیر منفی این نوع آلودگی‌های صوتی با گذشت زمان مشخص می‌گردد. اما این مسئله از پر خطر بودن آلودگی‌های صوتی حین ساخت و ساز نمی‌کاهد. چرا که باعث آسیب جبران ناپذیر به شنوایی کارگران می‌شود.
این اسیب میتواند بر اثر انفجار ناگهانی، افتادن وسایل از ارتفاع، صدای ماشین آلات، وسایل برش، تخلیه مصالح رخ دهد، در طول زمان با قرار گرفتن در معرض سر و صدای متوسط نیز تشدید می‌گردد. اگر کارگر به دلیل سر و صدای زیاد در محل کار دچار مشکل شنوایی شود، در معرض خطرات دیگر نیز قرار می‌گیرد، چرا که دیگر نمی‌تواند به درستی بشنود و عکس العمل مناسب در زمان خود نشان دهد. متاسفانه کارگران در پوشیدنِ وسایط محافظتی سهل انگاری می‌کنند. برای جلوگیری از هر گونه آسیب باید اقدامات احتیاطی زیر انجام شود:
- برای محافظت از گوش باید گوش بند استفاده شود.
- کارگر بایستی از منبع تولید کننده سر و صدای زیاد دور بماند.
- هر از گاهی باید ارزیابی نویز انجام شود.
ریزش های ناگهانی
این مقاله در حال بروز رسانی است
