در سایر کشورها یک معمار اغلب مواقع ساختمانی با طول عمر 80 تا 100 سال را طراحی می کند. اما در ایران معمولا پس از 20 سال عمر مفید یک ساختمان به پایان می رسد. پس از این مدت، ممکن است ساختمان غیر قابل سکونت می شود. از آن جایی که این سازه ناپایدار است، می تواند برای ساختمان های اطراف نیز خطرساز باشد. در چنین شرایطی تخریب ساختمان ایمن ترین راه است. کافیست سازه را تخریب کرده و از نو بسازید.
البته تخریب ساختمان فقط با استفاده از یک بیل مکانیکی انجام نمی شود. یک سری مراحل را باید پشت سر گذاشت تا تخریب به روشی ایمن صورت گیرد. با املاک داران همراه باشید تا با مراحل تخریب اصولی ساختمان از صفر تا صد آشنا شوید و با مفهوم آن نیز آشنا شوید.
گاهی قبل از احداث ساختمان بایستی برای تخریب ساختمان قبلی اقدام کنیم و آوار و نخاله های ساختمانی و ضایعات حاصل از تخریب را از محل پروژه دور سازیم. در واقع منظور از تخریب ساختمان، جدا سازی بخشی یا تمام اعضای سازه ای و غیر سازه ای، مصالح قدیمی، تجهیزات و تاسیسات، سیستم های مختلف و... است.
این فرایند برای بازسازی و یا نوسازی انجام می شود و تجهیزات مدرن در آن بکار می رود. زمانی تصمیم به تخریب سازه می گیریم که ساختمان دیگر مکان امنی برای سکونت نباشد، یا به عبارتی عمر مفید بنا به پایان رسیده و امکان بروز خطرات متعددی وجود دارد.
تخریب سازه از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که پس از مدتی ساختمان دیگر برای سکونت ایمن نیست. در نتیجه ساختمان نیاز به تخریب و بازسازی دارد و باید فضایی جدید برای ساخت و ساز فراهم شود.
تصمیم برای تخریب ساختمان نباید ساده گرفته شود، زیرا می تواند یک فرایند زمان بر و فشرده باشد. البته در بسیاری از موارد بهترین انتخاب خراب کردن ساختمان است. این امر به ویژه برای ساختمان های قدیمی مهم است. چون روش های ساخت و ساز دائما در حال تغییر هستند. به طور مثال تکنیک های ساخت و ساز سازگار با محیط زیست که طرفدار زیادی هم دارد.
املاک سازان یا همان انبوه سازان قبل از خراب کردن سازه باید تمامی مجوز های قانونی آن را تهیه نمایند و مطمئن شوند که ایمنی سازه های اطراف حفظ خواهد شد، چون ممکن است دیواره ها و مصالح ساختمانی ها بایکدیگر آمیخته شده باشند و در هنگام تخریب ساختمان اطراف را هم تخریب کنند. زمانی که پروانه تخریب و نوسازی را دریافت نمودید، لازم است برای قطع آب، برق، گاز و تلفن اقدام کنید. همچنین لازم است که محل قرار دادن ضایعات و دفع پسماند صنعتی را مشخص نمایید.
سپس بایستی اطراف محل پروژه را حصار بکشید تا افراد غیر متفرقه وارد نشوند. در واقع باید بر اساس ضوابط شهرداری دور تا دور سایت ساخت و ساز را با فنس، دیوارهای بتنی پیش ساخته، شادولاین، دیوار آجری، نرده آهنی و غیره محصور کنید. طبق قوانین شهرداری باید حصار حفاظتی ایمن باشد و لبه های تیز و برنده نداشته باشد.
در ضمن اگر امکان ریزش مصالح ساختمانی یا ابزار کار در حین روند تخریب ساختمان بر روی تاسیسات یا سازه های دیگر وجود دارد، باید یک سری اقدامات حفاظتی از پیش صورت گیرد. در چنین شرایطی می توان از سرپوش های محافظتی استفاده کرد تا از آسیب به پیاده رو و معابر عمومی جلوگیری شود.
نصب تابلوی مشخصات و علائم هشدار دهنده نیز از جمله اقدامات ضروری قبل از شروع به کار است. و در آخر بایستی به مشخص نمودن روش تخریب ساختمان و نوع تجهیزات مورد نیاز و مناسب بپردازید.
تخریب ساختمان به دلایل مختلفی از جمله حفظ استانداردهای بهداشتی و ایمنی گرفته تا افزایش ارزش ملک انجام می شود. در اینجا به جزئیات دلایل تخریب سازه اشاره می کنیم:
فوندانسیون یک ساختمان است که آن را پا برجا نگه می دارد. بنابراین هنگامی که ضعیف شود، می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. با افزایش عمر ساختمان، پایه ها می توانند شکننده شوند، کف می تواند ناهموار شود و رطوبت در مناطق خاصی ایجاد خواهد شد، همچنین ساختمان شروع به ترک خودن می کند.
اگر چنین مشکلاتی را مشاهده کردید، تخریب می تواند گزینه بهتری نسبت به بازسازی باشد. گاهی برخی از بخش ها بیش از حد تحلیل رفته اند و تنها راه اصلاح آن تخریب و بازسازی است.
با گذشت زمان، مصالح مورد استفاده در ساختمان کهنه و خراب می شوند. در نتیجه باعث ضعیف شدن سازه و ناپایداری ساختمان خواهد شد. بنابراین ساختمان دیگر شرایط استانداردی ندارد و سلامت و ایمنی ساکنین را به خطر می اندازد.
سالم به نظر رسیدن نمای بیرونی ساختمان، تعیین کننده کیفیت داخل آن نخواهد بود. برخی مشکلات در ظاهر مشخص نیستند ولی اگر به آن بی توجه باشید، عواقب بدی دارد. سیستم تهویه و لوله کشی در اغلب موارد قابل تعمیر نیست و اگر باشد هزینه زیادی می طلبد.
اگر یک قطعه زمین در مکانی خوب دارید، تخریب ساختمان قدیمی می تواند ایده خوبی باشد. سعی کنید تمامی جوانب را در نظر بگیرید. در واقع یک قطعه زمین خوب نگهداری شده بهتر از یک ساختمان فرسوده است. بنابراین با تخریب ساختمان می توانید فضایی مناسب برای ساخت یک آپارتمان یا دفتر اداری فراهم کنید.
اگر مواد شیمیایی مثل سرب، جیوه یا آزبست در ساختمان یافت شود، تخریب می تواند ضروری باشد. علاوه بر این، بایستی تیمی از افراد متخصص برای دفع درست مواد خطرناک دعوت شوند.
ساختمان های قدیمی و متروکه بیشتر در معرض هجوم موش و موریانه قرار می گیرند. معمولا برای فراری دادن این موجودات مجبور به استفاده از مواد شیمیایی می شوید که این مسئله شما را ملزم به تخریب ساختمان می کند.
چندین روش مختلف برای تخریب ساختمان وجود دارد که باید قبل از انجام هر کاری در نظر گرفته شود. در واقع به مکان ساختمان، تعداد طبقات، مصالح اولیه ساختمانی و نحوه برنامه ریزی بر دفع آوار توجه کنید. برای روش های انتخابی بایستی امنیت ساکنین و ساختمان های اطراف را در اولویت قرار دهید.
مدت زمان لازم برای تخریب ساختمان به مقیاس و اندازه پروژه بستگی دارد. علاوه بر این، اگر برای انجام کارهایی مثل حذف آزبست نیاز به افراد متخصص باشد، این روند طولانی تر و پیچیده تر می شود. مراحل اصلی تخریب ساختمان را در ادامه شرح می دهیم:
روش تخریب دستی یکی از رایج ترین و مقرون به صرفه روش های تخریب ساختمان به شمار می رود. در این شیوه با کمک یک سری ابزار آلات ساده نظیر بیل و کلنگ و البته نیروی انسانی به جدا سازی مصالح ساختمانی و تاسیسات آن می پردازیم. تخریب بر خلاف احداث ساختمان از بالا به پایین انجام می شود. در ادامه به مراحل تخریب ساختمان به صورت دستی اشاره می کنیم. البته ترتیب این مراحل به شرایط سایت پروژه یا همان کارگاه ساختمانی، جانمایی سازه و محدودیت ها بستگی دارد.
تخریب ماشینی به معنای استفاده از ماشین آلات هیدرولیکی و بیل های مکانیکی است. در این روش نیروی انسانی به هدایت ابزار آلات مکانیکی می پردازد و مزایای متعددی نسبت به شیوه تخریب دستی ساختمان دارد. در واقع با استفاده از ماشین آلات مدرن شما می تواند در مدت زمان کم تر و با امنیت بیشتری به تخریب بنا بپردازید. اما از طرف دیگر هزینه بیشتری نیز متحمل خواهید شد. و اما مراحل تخریب مکانیکی ساختمان چگونه است؟
معمولا از این روش برای خریب سازه های مخروبه بتنی و سنگی، سیلو ها یا سایر تاسیسات صنعتی استفاده می شود. در تخریب ساختمان با استفاده از گوی تخریب، یک گوی فولادی به جرثقیل متصل می شود. سپس انرژی ضربه ای این گوی فولادی با حرکات رفت و برگشتی از بیرون، ساختمان را خراب می سازد. این روش به نظارت افراد متخصص و کاربلد و همچنین مهارت استادکار ساختمان نیاز دارد. در ضمن اطراف ساختمان نیز باید خالی باشد و فضای کافی برای رفت و برگشت گوی وجود داشته باشد. در غیر این صورت می تواند به کارگران، ماشین آلات و یا ساختمان های مجاور آسیب وارد کند.
این روش معمولا در موارد نادر مثل ساختمان های مرتفع یا سیلو ها استفاده می شود. در تخریب ساختمان با مواد منفجره، کافیست مواد در محل مشخصی قرار گیرد و فرایند تخریب با سرعت زیادی انجام خواهد شد. اگر ساختمان هایی در اطراف سازه مورد نظر وجود داشته باشند، باید در زمان تخریب تخلیه شوند.
در صورت لزوم به تخریب ساختمان با روش استفاده از مواد منفجره، پیمانکار ساختمان موظف است یک گزارش ارزیابی خطر بر همسایگان و محیط زیست تهیه نماید. در صورت موافق مراجع مربوطه، پیمانکار اجازه طراحی انفجار را دارد.
تخریب ساختمان روندی ساده دارد و به سرعت انجام می شود. در واقع شما می توانید در مدت کوتاهی و شاید کم تر از یک روز تخریب سازه را به پایان برسانید. این فرایند دارای انواع مختلفی است که با توجه به شرایط سازه و نظر مهندس و پیمانکار ساختمان باید یکی را انتخاب کنید. در این بخش به توضیح انواع تخریب ساختمان می پردازیم:
این نوع تخریب شامل حذف بخش خاصی از یک ساختمان است. برخی از ساختمان های قدیمی از نظر ساختاری دست نخورده باقی می ماند و می توان با گذر زمان آن را تست کرد. با اینحال، برخی قسمت های سازه با گذر زمان خراب می شود و آنطور که باید عمل نمی کند.
اگر فقط یک سری از قسمت های سازه خراب باشد و سایر بخش ها از نظر ساختاری سالم به نظر برسد، بنابراین بهتر است فقط بخش خراب را تخریب کنیم. بازسازی این بخش ها را شروع کرده و کیفیت کلی ساختمان را بهبود ببخشید.
تخریبی که کل ساختمان را پایین می کشد، تخرب کلی گفته می شود. زمانی که ساختمان دیگر کاربردی نداشته باشد، این نوع تخریب انجام می شود. به طور مثال یک مرکز خرید بلا استفاده را تخریب نموده و مسکن می سازیم.
این نوع تخریب معمولا برای ساختمان های کلنگی انجام می شود و در محل آن ساختمان جدید می سازند. همانطور که می دانید در ایران ساختمان ها پس از 20 سال نیاز به بازسازی یا تخریب پیدا می کنند. به طور کلی اگر هزینه بازسازی ساختمان زیاد باشد و بیش از حد فرسوده شود، تخریب کلی صورت می گیرد.
این یک نوع تخریب بسیار تخصصی است که شامل استفاده از مواد منفجره برای تخریب ساختمان می شود. در این روش با هدف قرار دادن ساختار یک ساختمان، کاری می کند که به خودی خود فرو بریزد.
این نوع تخریب که به آن تخریب جزئی هم گفته می شود، شامل خراب کردن بخش هایی از ساختمان از داخل و در عین حال حفظ ساختار بیرونی است. به طور مثال می توانید دیوارهای پارتیشن و سقف کاذب را برای تغییر طراحی داخلی تخریب کنید. اگر می خواهید فضای داخلی بزرگ تر شود و بخش های جدیدی به خانه اضافه کنید، این بهترین راه حل است.
اگر بخواهید خودتان در تخریب خانه خود نقش داشته باشید، احتمالا روز پر هیجان و استرسی را پیش رو خواهید داشت. قطعا شکستن دیوار ها، پاره کردن کاغذ دیواری یا کفپوش و غیره کار سرگرم کننده و درمانی است. اما در عین حال اگر بدون برنامه ریزی باشید، کار سخت و خطرناکی خواهد بود.
بنابراین باید بدانید که اگر مهارت و تخصص کافی در زمینه خدمات ساختمان ندارید، باید حتما از افراد حرفه ای در زمینه تخریب ساختمان کمک بخواهید. تخریب با برنامه ریزی قبلی می تواند کار آسانی باشد. در اینجا به نکات مهم درباره آماده شدن برای تخریب ساختمان اشاره می کنیم:
مقدار زمان و تلاشی که برای هر مرحله از تخریب ساختمان لازم است، با توجه به فضای موجود و ارتفاع ساختمان می تواند متفاوت باشد. اگر ملک قدیمی باشد، تخریب آن احتمالا زمان بیشتری می برد. چون نمی دانید پشت دیوارها چه چیزی انتظار شما را می کشد! بنابراین برای برخی اتفاقات غیر منتظره در برنامه خود جا بگذارید.
با توجه به نوع سازه باید تمامی ابزار لازم برای تخریب را قبل از شروع کار آماده سازید. قطعا نمی خواهید مراحل تخریب را عقب بیاندازید، فقط به خاطر این که یکی از وسایل و تجهیزات مورد نیاز را ندارید!
این تجهیزات عبارتند از پتک، فرغون، بیل، کلنگ، چکش و تیشه، دیلم، قلم تخریب، فرز، دریل، ضربه زن برقی، بتن کن، دستگاه هوا برش، بالابر، داربست فلزی، طناب و قرقره، تیفور. البته برخی از تجهیزات مثل بیل مکانیکی، توپ یا گوی تخریب، مواد منفجره و غیره نیاز به حضور افراد متخصص و ماهر در این زمینه دارد.
ایمنی به ویژه هنگام تخریب ساختمان بسیار اهمیت دارد. پس قبل از شروع به کار تجهیزاتی نظیر عینک ایمنی، دستکش کار، ماسک مخصوص برای محافظت در برابر گرد و غبار و غیره تهیه کنید.
قطعا روز تخریب ساختمان به دلیل استفاده از وسایل برقی، خراب کردنِ دیوار یا شکستنِ شیشه می‌تواند روز پر سر و صدایی باشد. بهتر است به همسایگان خود هشدار دهید تا بر اساس آن برنامه ریزی کنند. البته در برخی موارد لازم است که برای ایمنی خانه های اطراف از سکوهای حفاظتی استفاده کنید. همچنین گاهی نیاز به تخلیه ساختمان های اطراف وجود دارد. تمام این موارد با مشورت با یک متخصص مشخص خواهد شد.
گاهی پس از تخریب یک سری قطعات کاربردی و به درد بخور در بین ضایعات و نخاله های ساختمانی پیدا می شود. شما می توانید برای بازیابی این قطعات با پیمانکار خود ومشورت کنید و در صورت امکان از آن ها مجددا استفاده کنید. یا حتی می توانید آن را به فروشندگان مصالح ساختمانی بفروشید یا اهدا نمایید.
وجود آزبست می تواند پروژه تخریب ساختمان را کند سازد. بنابراین اگر بخشی از خانه حاوی آزبست یا مواد شیمیایی است، باید برای حذف آن اقدام کنید. برای حذف این مواد بایستی از افراد متخصص کمک بخواهید و تمامی موارد ایمنی را رعایت کنید.
اگر درختانی در خانه شما وجود دارد که ممکن است در طول کار مشکل ساز شوند، بهتر است آن ها را قطع کنید. همچنین اگر موجودات زنده ای در ساختمان هستند، برای جلوگیری از آسیب باید آن ها را از ساختمان بیرون ببرید.
اگر بخواهید سازه را به طور کامل تخریب کنید، طبیعتا روند ساده ای در پیش دارید. اما اگر تصمیم به بازسازی یا نوسازی بخش هایی از ساختمان دارید، با چالش هایی مواجه خواهید شد. در چنین شرایطی باید به کمک متخصص، ابزار مناسب و رعایت اقدامات احتیاطی به تخریب ساختمان بپردازید تا بخش های دیگر آسیب نبیند.
استراتژی و برنامه ریزی صحیح می تواند روند تخریب را ساده تر، سریع تر و کم هزینه تر سازد. به منظور آماده‌سازی و استفاده از روش های صحیح بایستی دانش کافی در این زمینه داشته‌باشید. به همین منظور در این مقاله به توضیح صفر تا صد تخریب اصولی ساختمان پرداختیم.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
