آنچه در این مقاله می خوانید:
افزایش توسعه و تحولات صنعتی در کشورهای مختلف جهان سبب بروز مشکلات زیست محیطی زیادی از جمله آلودگی هوا، گرم شدن تدریجی زمین، انتشار گازهای گلخانه ای و تاثیر آن ها بر لایه اوزون شده است.
یکی از دلایل اصلی این آلودگی ها جایگزینی ساختمان ها و مراکز مختلف به جای محیط های طبیعی است. بام سبز یا روف گاردن (roof garden) یکی از پیشنهادهای مهمی است که بهترین جایگزین برای محیط های طبیعی از دست‌رفته در هنگام ساخت و ساز به شمار می رود.
بام سبز در واقع یکی از موارد نسبتا جدید استفاده از ژئوسینتیک ها در آب بندی است که اولین بار در سال ۱۹۶۰ در آلمان مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن نیز در اروپا و سراسر جهان استفاده شد.
زمانی که شما می خواهید در پشت بام خانه تان برای خود یک روف گاردن طراحی کنید، در واقع به دنبال پیاده سازی روشی هستید که نتیجه اش یک بام سرسبز است. در این روند توجه به چند مرحله اهمیت زیادی دارد که مهم ترین آن زیرسازی مناسب پشت بام و تعبیه ورودی و خروجی های مناسب آب است.
به طور کلی روف گاردن (roof garden) یا بام سبز یا فضای سبز پشت بام به مکانی گفته می شود که فضای سبز آن در ارتفاع ساخته شده باشد. به زبان ساده تر ایجاد فضایی برای کشت گیاهان در ارتفاعی بالاتر از زمین را بام سبز می گویند.
این پشت بام ها با کاهش آلودگی هوا در مکان هایی با تراکم ساختمانی بالا، کیفیت هوا و رطوبت موجود در شهر را بهبود می بخشند. همچنین با افزایش لایه های بام و ایجاد یک عایق حرارتی در کنترل تبادل گرما بین فضای داخل و بیرون ساختمان نقش مهمی ایفا می کنند.
کاهش بار گرمایش و سرمایش، تصفیه هوا، حفاظت از فاضلاب، کاهش آلودگی صوتی و از همه مهم تر کاهش مصرف انرژی از دیگر خواص ایجاد روف گاردن است.
بام های سبز فضاهایی هستند که میزان مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش را کاهش داده و بر زیبایی پشت بام ها نیز می افزایند. این فضاها دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
روف گاردن گسترده یکی از انواع روف گاردن است که در آن کشت گیاهان با ریشه های کم انجام می شود. بستر کاشت در این نوع از بام سبز بسیار سطحی بوده و ضخامت خاک حداکثر ۲۰ سانتی متر است. بام سبز گسترده نسبت به دیگر انواع آن بسیار ارزان تر است و چمن و گیاهانی با پوشش سطحی و کم ارتفاع در آن کاشته‌می‌شود.
کشت گیاهان با حجم ریشه بیشتر و دارای عمق کاشت بالای ۳۰ سانتی متر تا ۱ متر در روف گاردن نیمه متمرکز مشاهده می شود. کلیه گیاهان بوته ای مانند توت فرنگی، هندوانه و گیاهان دارویی همانند پونه و اسطخودوس و همچنین چمن در این نوع از روف گاردن قابل کشت هستند. نکته مهم در ارتباط با این نوع بام سبز توجه به وزن ایجاد شده و طراحی صحیح است.
روف گاردن متمرکز نوع دیگری از این مجموعه است که در آن از خاک با حجم و ارتفاع زیاد استفاده می شود. این نوع بام سبز که گران تر از موارد ذکر شده دیگر است به گونه ای است که فقط ساختمان های بزرگ و معروف از پس هزینه آن بر می آیند.
انواع درختان، گیاهان زینتی و گل ها می توانند در روف گاردن متمرکز کاشته شوند. این نوع بام سبز روی پشت بام ساختمان های بزرگ ساخته شده و مسیرهایی برای قدم زدن و نیمکت هایی برای استراحت در آن طراحی می شوند.
بام سبز به طور کلی در برگیرنده پنج لایه پوشش گیاهی، لایه نگهدارنده آب، لایه زهکش، لایه محافظ لایه آب بند و لایه ممبرین آب بند است. نوع مصالح مصرفی و ترکیب لایه ها و همچنین نحوه اجرای آن تأثیرات متفاوتی بر عملکرد حرارتی آن دارد. در ادامه هر یک از این لایه ها را مورد بررسی قرار می دهیم.
یکی از پارامترهای مهم در طراحی روف گاردن انتخاب گیاهانی است که نیاز کمتری به آبیاری داشته و توانایی نگهداری آب را در برگ ها و ساقه های خود داشته باشند. بر همین اساس روف گاردن ها به دو پروژه کوچک و بزرگ تقسیم می شوند. پیشنهاد می شود در پروژه های کوچک از گیاهان رشد کرده و در پروژه های بزرگ از قلمه های گل ناز استفاده شود.
تامین آب مورد نیاز گیاهان در زمان کمبود آب در دماهای بسیار بالا و طولانی مدت بر عهده لایه نگهدارنده آب است.
این لایه به دو قسمت لایه فیلتر و لایه زهکش تقسیم می شود. لایه فیلتر از عبور ذرات خاک جلوگیری کرده و لایه زهکش را مسدود می کند. لایه زهکش نیز با عبور دادنِ آب اضافی و مصرف‌نشده توسط گیاهان در لایه نگهدارنده آب، آن را از سیستم خارج می کند.
این لایه در واقع نقش حفاظت از دیگر لایه ها را بر عهده دارد و می توان آن را یکی از مهم ترین لایه ها دانست.
این لایه جلوگیری از رشد ریشه گیاهان را بر عهده داشته و لایه آب بند روف گاردن به حساب می آید.
شاید تصور کنید روف گاردن ها فقط برای زیبایی ساخته شده اند. اما در طراحی ساختمان ها هر روش تازه ای که ابداع می شود حتما دلایل و مزیت هایی به همراه دارد. در ادامه به بیان مهم ترین دلایل محبوبیت روف گاردن در سال های اخیر می پردازیم و مزایای مهم آن را بازگو می کنیم.
برای کسانی که در یک شهر شلوغ زندگی می کنند، اجرای روف گاردن تا حد زیادی سبب کاهش سر و صدای اطراف آن ها شده و آرامش بیشتری را برای ساکنین به ارمغان می آورد.
اگر شرایط آب و هوایی منطقه ای که در آن زندگی می کنید با کاشت برخی از سبزیجات و صیفی جات تطابق داشته باشد می توانید به راحتی محصولات سالم خودتان را مصرف کنید.
روف گاردن ها عایق های محکمی هستند که سرما و گرما را به راحتی از خود عبور نمی دهند. به همین دلیل است که در ابتدای فصل سرما ممکن است نیازی به استفاده از وسایل گرمایشی و در فصل گرما سال نیز نیازی به وسایل گرمایشی نداشته باشید.
برخلاف معماری های منازل سنتی که در ساخت سقف های آن از قیر و ایزوگام های ساده استفاده می شود، روف گاردن ها با جذب گرمای خورشید به جای بازتاب کردن آن، به مانند یک عایق طبیعی برای ساختمان ها عمل می کنند.
این کار سبب می‌شود تا هزینه های انرژی به مقدار قابل توجهی کاهش و در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود. برای مثال یک روف گاردن از نوع گسترده می تواند نیازهای انرژی تابستان را به میزان ۷۵ درصد کاهش دهد.
یکی از مزیت های مهم روف گاردن ها در جهت حفظ محیط زیست کاهش تولید آلاینده های هوا و نشر گازهای گلخانه ای است که سبب محبوبیت در بین دوست داران محیط زیست نیز شده است.
حضور گیاهانی زیبا و با تعداد زیاد در روف گاردن ها سبب می شود ذرات معلق هوا از بین برود و در نهایت به تولید بیشتر اکسیژن منجر شود.
یکی از توانایی های روف گاردن ها، کاهش حجم رواناب فاضلاب های سطحی در محیط های شهری است. به زبان ساده تر یک سقف سبز با جذب آب به طور قابل توجهی از جاری شدن سیل و طغیان فاضلاب ها پیشگیری می کند.
بام سبز فضای دلنشین و مناسبی برای پرندگان است که می توانند در آن جا ساکن شوند و از محیط های شلوغ شهری بگریزند.
پوشش گیاهی موجود در روف گاردن ها به تصفیه هوای اطراف کمک می کند و سبب کاهش گرد و غبار داخل شهر می شود.
پوشش گیاهی موجود در بام سبز سبب متعادل شدن دمای هوای محیط اطراف می شود و افزایش درصد رطوبت محیط اطراف را به همراه دارد.
پوشش گیاهی و پوشش های زیرین روف گاردن، کاملا ضد حریق هستند. این به آن معناست که اگر در سازه های مجاور آتش سوزی شود، بام سبز از گسترش بیشتر آتش جلوگیری می کند.
وجود روف گاردن در ساختار پشت بام سبب ایجاد محیطی آرامش بخش می شود. این مسئله می تواند ارزش ملک را به میزان زیادی افزایش دهد.
یکی از راه هایی که می توانید بازدهی روف گاردن را بالا ببرید و تاثیر مثبتی ایجاد کنید، رعایت استاندارد های مهم فضای سبز پشت بام است. برای مثال استفاده از گیاهانی که با آب و هوای محل زندگی شما سازگار باشند یکی از این عوامل به شمار می رود.
علاوه بر این ها انتخاب مصالح مناسب نیز اهمیت بالایی دارد. مصالح مورد استفاده در روف گاردن شما باید با آب هوای منطقه تان سازگار باشد. زیرا جنس مصالح مورد استفاده در آب و هوای بارانی و خشک یا آب و هوای سرد یا گرم با یکدیگر متفاوت است.
استفاده از مصالح بازیافتی ساختمان نیز تاثیر زیادی در هزینه های شما دارد و باید در زمینه ایجاد یک بام سبز به آن توجه شود. یکی دیگر از استانداردهای مهم در زمینه ساخت روف گاردن استفاده از غشایی ضد آب قبل از اجرایی کردن بام سبز است.
در میان استانداردهای لازم جهت طراحی روف گاردن حذف کودهای شیمیایی و آفت کش ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. سیستم زهکشی مناسب برای جمع آوری آب های سطحی و استفاده مجدد از آن آب ها در سیستم آبیاری یک استاندارد لازم دیگر است که باید به آن توجه شود.
نکته مهمی که در خصوص همه بام های سبز حائز اهمیت و مشترک است، نیاز به نگهداری از آن ها است. کلیه ساختمان های تجاری که دارای روف گاردن هستند، باید به بررسی این بام ها به میزان حداقل دوبار در سال توجه کنند. زیرا نگهداری از این پشت بام ها بسیار مهم است.
مهم ترین فاکتورهایی که باید در نگهداری از یک روف گاردن، آن ها را در نظر بگیریم به شرح زیر هستند:
امروزه اغلب ساختمان های مدرن، به دنبال راهی برای داشتن یک باغ کوچک بر روی پشت بامشان هستند. ایجاد روف گاردن، راهی است که افراد مختلف می توانند از آن جهت رجوع به طبیعت در زندگی شهری استفاده کنند.
پیشرفت شهرنشینی با حضور برج ها و ساختمان های بلند باعث ایجاد فضایی دلگیر شده و علاوه بر آن فضاهای قابل دسترس برای محوطه سازی را نیز کاهش داده است.
همانطور که می دانید گیاهان نقش پر رنگی در کاهش میزان آلودگی ها دارند. به همین دلیل در شهرهای پر جمعیت که میزان آلودگی های مختلف بالا است، برای پاکسازی هوا می توان پشت بام خانه ها را به صورت روف گاردن طراحی کرد. بام سبز نه تنها هوا را پاک و تمیز می کنند، بلکه در زیبایی معماری شهری هم تاثیر زیادی خواهد داشت.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
