آنچه در این مقاله می خوانید:
اقاله قرارداد یکی از موضوعات مهمی است که داشتن دانش و آگاهی از چگونگی اجرای آن و نحوه فسخ، به گونه ای که با رضایت طرفین همراه باشد، اهمیت زیادی دارد. در صورت عدم رضایت یا هر گونه تخطی، فرآیند و مراحل پیچیده ای را باید سپری کرد که انجام آن به کمک مشاور حقوقی آسان خواهد بود.
در این مقاله قصد داریم شما را با اقاله آشنا کنیم و به توضیح انواع آن و شرایطی که بر نحوه اجرای آن حکم فرما است، بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص در عقد قراردادهای ساختمانی و دیگر عقود تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
اقاله در لغت به معنای نادیده گرفتنِ امر یا موضوعی است. در اصطلاح به قراردادی می‌گویند که موضوع آن از بین رفتنِ قسمت یا تمامی عقد نخست با رضایت و توافق طرفین است.
با توجه به مواد قانون مدنی می توان مصادیق و شرایط اقاله قرارداد را بررسی و شناسایی کرد. به مفاد این عقدنامه طرفین بعد از معامله می توانند اقاله را فسخ کنند.
علت اقاله کردن برای قراردادهای مختلف ممکن است متفاوت باشد؛ اما نمونه های بارز آن شامل پشیمانی طرفین از انعقاد قرارداد یا حاصل شدن نتیجه مورد انتظار است. در ماده 283، 284 و 285 قانون اساسی به شرایط و مراحل آن اشاره کرده است. بنابراین ثبت این عقد شما را از انجام پروژه ها آسوده خاطر خواهد کرد.
اقاله قرارداد ممکن است به جزء یا تمام آن و به صورت ضمنی یا صریح حاصل شود. به این معنا که اقاله قرارداد به تمام معامله اشاره دارد یا به قسمتی از آن، که در هر دو صورت مورد پذیرش از لحاظ قانونی و طرفین عقد قرارداد می باشد. از انواع اقاله می توان موارد زیر را نام برد که در ادامه مطلب به چند مورد از آن اشاره می کنیم:
اقاله قرارداد زمانی اتفاق می افتد که طرفین یک قرارداد لازم الاجرا را منعقد کنند و با توافق یکدیگر برهم زنند که از ارکان آن می توان موارد زیر را نام برد:
برای شفاف سازی قواعد عمومی و صحت قراردادها لازم است شرایطی وجود داشته‌باشند که امکان از بین بردنِ عقد حاصل شود و آثار آن را خاتمه ببخشد.
در اینجا به چند مورد از شرایط صحت اقاله قرارداد اشاره می کنیم:
با توجه به اجرا یا عدم اجرای تعهدات قراردادی این محدوده متفاوت است و به دو صورت زیر می باشد:
همان طور که در بالا به آن اشاره کردیم اقاله با رضایت طرفین عقد قرارداد، برهم زده می شود و اثر آن نسبت به آینده است. به این معنا که تنها اجرای قرارداد از بین می روند و رابطه طرفین که قرارداد را منعقد کرده اند، همچنان باقی است.
بعد از اقاله ملک به صاحب ملک برگردانده می شود و در صورت هر گونه تغییر جهت زیبایی و پیشرفت در ساختمان می توان میزان هزینه را پرداخت کرد.
بازگشت اقاله در واقع به این معنا است که همه چیز به حالت اولیه بر می گردد. اثر اقاله بر عقد قراردادهای عهدی و تملیکی متفاوت است. در ادامه به توضیح هر کدام از آن ها به صورت مختصر می پردازیم:
اثر اقاله قرارداد در عقد قراردادهای تملیکی: در این قرارداد ملکیت به حالت اول باز می گردد. اما اگر خریدار تغییرات یا تعمیراتی در ملک انجام داده‌باشد که به موجب آن باعث افزایش قیمت ملک شده‌است، در این صورت مقدار قیمت باید پرداخت شود.
اثر اقاله در عقد قراردادهای عهدی: در این قرارداد دو نوع تعهد و شرایط وجود دارد:
با توجه به اینکه اقاله قرارداد به معنی از بین بردن معامله با رضایت طرفین است، می توانند کالایی که بین آن ها رد و بدل شده است را دوباره به دست گیرند و برای قراردادهای ساختمانی این امر قابل اجرا است. بین طرفین معامله و شاهد معامله اقاله قرارداد انجام می گیرد.
برای اقاله قراردادهای ساختمانی می توان مثال زیر را ذکر نمود:
اگر ساختمانی را به مبلغ 400 میلیون خریداری و مبلغ 200 میلیون آن را نقدا پرداخت‌کرده‌اید و پس از چند روز بنا بر دلایلی از خرید ساختمان پشیمان شده‌اید، باید با صاحب ملک صحبت و پس از ذکر دلیل پشیمانی و رضایت صاحب ملک قرارداد ساختمانی را اقاله کنید.
در صورت رضایت نداشتن مالک، معمولا مقداری از پول که نقدا پرداخت کرده اید کم می شود. در بعضی مواقع هم پیش‌آمده که در صورت ضرر نرساندن به ملک و رضایت طرفین پولی کم نشده‌است.
قرارداد لازم
این قرارداد به قراردادی گفته می شود که کسی نمی تواند آن را از بین ببرد و تا پایان زمان آن طرفین معامله باید به آن پایبند باشند و هیچ بهانه و عذری برای اقاله یا فسخ آن وجود نخواهد داشت.
قرارداد جایز
در قرارداد جایز اگر یکی از طرفین معامله قصد فسخ قرارداد را داشته باشد کسی نمی تواند مانع او شود.
فسخ قرارداد در ساختمان ها را می توان در دسته قراردادهای لازم قرار داد. به این صورت که اگر شما قصد خریداری ملکی را از صاحب ملک دارید و او متعهد به ساخت ساختمان در یک بازه زمانی مشخص است، در صورت انجام ندادن آن و هر گونه مغایرت، خریدار می تواند طبق مفاد قراردادنامه، قرارداد را فسخ کند و خسارت را از صاحب ملک دریافت کند.
صاحب ملک به موجب توافق در اقاله قرارداد موظف است نسبت به جبران خسارت اقدام کند. در غیر این صورت باید مراحل قانونی را در دادگاه سپری کند.
در عقد قرارداد مرتبط با اقاله استثنائاتی هستند که با نظم عمومی ارتباط دارند و با رضایت طرفین هم تمام نمی شود. به این دسته از موارد استثنایی عقود اقاله ناپذیر می گویند و شامل سه مورد زیر است:
در اقاله قرارداد و فسخ قرارداد تفاوت هایی وجود دارد که در اینجا به ذکر یک مثال جهت شفاف سازی این تفاوت می پردازیم:
اقاله عقد قرارداد به این صورت است که شما قصد خرید ملکی را دارید و صاحب ملک یا کارفرما تعهد می دهد طی یک زمان مشخص مثلا دو ماهه کار را اتمام و تحویل دهد. در صورتی که کارفرما یا صاحب ملک با دلایل کافی و منطقی خریدار را قانع کند که زمان بیشتری را به وی برای تکمیل پروژه دهد، در صورت رضایت می تواند این امر صورت گیرد.
اقاله کردن این قرارداد بدون اینکه خسارتی پرداخت شود انجام می گیرد. اگر در عقد قرارداد حرف از خسارت باشد، صاحب ملک باید بعد از اتمام زمانی نسبت به پرداخت خسارت اقدام کند.
اما در فسخ قرارداد این گونه است که خریدار باید تا پایان زمان مشخص‌شده صبر کند. در صورت ندیدنِ هیچ گونه پیشرفت و درخواست اقاله ای در ابتدای پروژه می‌تواند پس از اتمام زمان مشخص‌شده، قرارداد را فسخ کند. در صورت هر گونه تخریب یا آسیب دیدگی، درخواست پرداخت خسارت نماید.
در این مقاله سعی کردیم شما را با اقاله قرارداد آشنا کنیم و به توضیح ارکان، شرایط و دیگر موارد مرتبط با آن بپردازیم. مهم ترین نکته ای که در این قرارداد باید رعایت کنید، این است که در مفاد قرارداد به ذکر خسارت در صورت رعایت نکردن موارد توافق شده اطمینان حاصل کنید.
اگر قصد انجام قرارداد ساختمانی مهم یا هر نوع قراردادی دارید پیشنهاد می شود از مشاوره حقوقی در این زمینه کمک بگیرید تا پروژه طبق قانون و مطابق با رضایت طرفین انجام گیرد. در صورت هر گونه مشکل به بررسی و رفع آن بپردازد.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
