تنظیم کردن نمونه اظهارنامه قضایی توسط وکیل و اکثر درخواست ها برای ثبت در دفترهای اسناد ظرافت های مخصوصی دارد و بدون اینکه از فرد متخصصی در این زمینه کمک بگیرید، می تواند بر علیه خود شخص مورد استناد واقع شود. با توجه به اینکه نمونه نوشتن اظهارنامه توسط وکیل نوعی اقرار به حساب می آید، لذا باید در تنظیم آن دقت خاصی داشته باشید.
سایت املاک داران به عنوان یک سایت خرید و فروش خانه این قابلیت را نیز دارد که در زمینه های حقوقی املاک نیز به مشتریان خود خدمات رسانی کند. برای این منظور می توانید به صفحه مشاور حقوقی مسکن و املاک سایت ما مراجعه کرده و با همکاران ما در این بخش تماس حاصل فرمایید. به این موضوعات حقوقی به صورت کلی و جزئی در مجله املاک داران پرداخته شده است، که یکی از آنها موضوع چگونگی تنظیم اظهارنامه قضایی است.
یک نکته بسیار مهم در اینجا وجود دارد. اینکه ممکن است با توجه به اظهارنامه ساده به حق خودتان برسید. پس باید به صورت صحیح تنظیم شود. یک سری روش برای نوشتن اظهارنامه و قوانین مربوط به آن وجود دارد که بهتر است با آن ها آشنایی کامل داشت. در این مطلب سعی می کنیم به تمام این موارد بپردازیم. پس این مقاله را از دست ندهید.
کاربرد اظهارنامه قضایی چیست؟
اگر به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی توجه کنید، می‌فهمید که هر فردی این امکان را دارد قبل از دادخواست حق خود را به کمک اظهارنامه از فرد دیگری بخواهد. به این شرط که اینکه زمان مطالبه فرا رسیده‌باشد.
اظهارنامه چیزی است که شما قبل از اینکه حق خود را به وسیله مراجع قضایی پیگیری کنید، با استفاده از اظهارنامه می توانید حقتان را بگیرید. این تنها یکی از کاربردهای اظهارنامه است. اما اظهارنامه صرفا برای گرفتنِ حق از دیگری نیست و کاربردهای زیاد دیگری نیز هم دارد. هنگامی که موضوع تعهد انجام‌دادن کار خاصی باشد، در این صورت می‌توان به وسیله اظهارنامه قضایی طرف مقابل درخواست انجام تعهداتش را داشت.
اگر دو طرف قرارداد صلح بخواهند، چگونه اظهارنامه قضایی انجام می شود؟
در صورتی که یکی از دو طرف قرارداد قصد داشته باشند موضوع مورد نظر را با صلح و سازش تمام کنند نیز می تواند با ارسال اظهارنامه به طرف مقابل او را مطلع کند. همچنین اگر موضوعی را به کسی تسلیم کنیم ولی شخص مورد نظر از پذیرش آن خودداری کند، در این زمان هم می توانید با فرستادن اظهارنامه به طرف مقابل اطلاع دهید. با فرستادن اظهارنامه طرف مقابل می فهمد و آماده دفاع می شود. پس یکی دیگر از کاربردهای اظهارنامه آگاهی و آمادگی برای دفاع است.
شرایط قانونی ارسال اظهارنامه توسط وکیل
تحویل دادن مبلغ یا مال یا سند: براساس ماده ۱۵۷ اگر اظهارنامه قضایی در مورد تسلیم وجه، مال یا سند باشد باید به وسیله اظهار کننده به مرجع ابلاغ اظهارنامه که امکان دارد دادگاه یا اداره ثبت باشد، تحویل داده شود.
احراز هویت اظهار کننده: شخصی که به نام اظهارکننده، اظهارنامه را تحویل می دهد باید اصیل باشد. این امر باید مورد توجه کسی که اظهارنامه را تحویل می‌گیرد قرار گیرد. اگر اصیل نباشد باید کپی مدارک نماینده همراه با اظهارنامه برای طرف مقابل ارسال شود.
باطل کردن تمبر: باطل کردن تمبر همراه با برگ اظهارنامه قابل انجام است. برای این کار باید طبق تعرفه قانونی که در ماده ۳۰ قانون اصول وجود دارد این کار را انجام داد.
توجه به مندرجات اظهارنامه: براساس ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، اداره ثبت اسناد و دفاتر دادگاه ها این امکان را دارند از فرستادن اظهارنامه هایی که دارای مطلب های خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، خودداری کنند.
نوشتن اظهارنامه قضایی توسط وکیل چیست و چه کاربردهای دارد؟
به یک مدل از اوراق قضایی اظهارنامه می گویند که شما قبل از مطرح کردن شکایت یا دادخواست، حق تان را از طرف دعوی طلب می کنید. البته باید برگه اظهارنامه را از بخش فروش تمبر دادگستری تهیه کنید. اظهارنامه در بعضی از دعوی کاربرد اجباری دارد. یعنی باید قبل از اینکه شکایتی تنظیم کنید یا دادخواستی داشته باشید حتما موردهای حق خود را به وسیله اظهارنامه از طرف دعوی بخواهید.
به عنوان مثال طبق قانون جلوگیری از تصرف عدوانی هنگامی که محلی را به کارگر، سرایدار، خادم و در کل به هر شخص مورد اعتماد دیگری سپرده ایم، اگر فرد مورد نظر از در امان نگه داشتن آن مال امتناع کند. به این معنی که فرد امانت دار بعد از ۱۰ روز از زمان ابلاغ اظهارنامه محل مورد نظر را باز پس ندهد، متصرف عدوانی محسوب می شود. پس در این مورد می‌توان دعوی رفع تصرف عدوانی را مطرح کرد.
آیا مخاطب در پاسخ دادن به اظهارات اظهارکننده مختار است که پاسخ اظهار کننده را بدهد یا نه؟
طبق ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی هر شخصی این امکان را دارد قبل از دادخواست حق خود را به شکل اظهارنامه از فردی دیگر طلب کند. به شرط اینکه موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هر شخصی این حق دارد اظهاراتی را که معامله ها و تعهدهای خود با دیگری است را داشته باشد و بخواهد به طور رسمی به او برساند؛ در این صورت در قسمت ستون خلاصه اظهارات باید کمال دقت را داشته باشیم. زیرا هر چیزی که می گوییم، در آخر زیر آن را امضا خواهیم کرد و این موضوع تحت شرایطی اقرار به حساب می آید و امکان دارد در دعوی طرف مقابل از آن بر علیه خود فرد استفاده کرد.
مخاطب اظهارنامه
مخاطب اظهارنامه، لازم نیست اظهارنامه را پاسخ دهد و زمانی هم برای پاسخ مخاطب از طرف قانون گذار مشخص نشده است. اما اگر شما مخاطب اظهارنامه هستید و می خواهید به اظهارنامه پاسخ داده شود، باید به یک نکته توجه داشته باشید. این که اظهارات شما ممکن است تحت شرایطی به عنوان اقرار در دعوی بر علیه خودتان مورد استفاده قرار گیرد.
پس بهتر است که در هر دو صورت یعنی هم هنگامی که فرستنده اظهارنامه هستید و هم هنگامی که مخاطب هستید، حتی الامکان بعد از مشورت با یک وکیل دادگستری به انجام این امر اقدام کنید. چرا که امکان دارد هر امری در اظهارنامه بر علیه شما مورد استفاده واقع شود.
ضرورت ارسال اظهارنامه
باید به این نکته را توجه داشته باشید که ارسال اظهارنامه قضایی در اکثر اوقات ضرورتی ندارد. ولی در بعضی موارد حتما ارسال اظهارنامه ضروری است و اقامه دعوی بعد از این عمل امکان پذیر می شود.
رایج ترین انواع اظهارنامه و کاربردهای نوشتن اظهارنامه توسط وکیل
دعوای رفع تصرف عدوانی: در صورتی که هر شخصی مورد اعتماد شخص دیگری باشد (مثل خادم، کارگر، سرایدار)، اگر فرد مورد اعتماد پس بعد از گذشت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه که به وسیله مالک یا نماینده او تنظیم شده است مالی که به امانت به دستش سپرده شده را از اختیار خود خارج نکند، متصرف عدوانی به حساب می آید.
در مورد موجر و مستاجر: هنگامی که موجر ملک مورد اجاره را به مستاجر تحویل ندهد، مستاجر این امکان را دارد با ارسال اظهارنامه تحویل ملک را تقاضا کند.
هزینه های مشترک آپارتمان: مدیریت ساختمان این امکان را دارد به وسیله اظهارنامه برای وصول بدهی ساکنین آپارتمان اقدام کند.
تخلیه عین مستاجره: هنگامی که موجر اجاره بها یا اجرت المثل را به وسیله اظهارنامه از مستاجر طلب کرده باشد.
چه نکاتی در نوشتن اظهارنامه اهمیت دارد؟
یک سری نکات در نوشتن اظهارنامه وجود دارد که باید تمام آن ها را هنگام نوشتن اظهارنامه رعایت کرد. این موارد عبارتند از:
- ویژگی ها و نشان مخاطب: اسم، فامیل و نشانی طرف مقابل را شامل می شود.
- خلاصه اظهارات: خلاصه از آنچه که مورد نظر اظهارکننده است و می خواهد که آن را به طرف مقابل ابلاغ کند.
- خلاصه جواب: خلاصه جواب به آنچه که دریافت کننده اظهارنامه قصد دارد برای اظهار کننده ارسال کند.
- مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: شامل نام، نام خانوادگی و نشانی اظهارکننده است که امکان دارد اصیل یا نماینده باشد.
- موضوع اظهارنامه: عنوان مطلبی است که در متن اظهارنامه و بخش خلاصه اظهارات تشریح می شود.
تعریف شرایط و ویژگی های اظهارنامه قضایی
اظهارنامه یعنی نوشته ای که بر طبق مقررات قانونی مشخص‌شده و وسیله قانونی شرح مطالب است. اظهارنامه به صراحت ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی از روش های رسمی طلب کردن حق به حساب می آید. به کمک اظهارنامه، نه تنها طلب کردن رسمی حق ممکن است. بلکه می توان به وسیله اظهارنامه آمادگی تسلیم هر چیزی، مانند مال، وجه و سند را به مخاطب اعلام کرد. سپس آن را در زمان تسلیم اظهارنامه تحت نظر و حفاظت مرجع مربوط قرار داد.
کاربرد اظهارنامه قضایی در دادرسی
درخواست کننده در برخی از موارد قبل از اینکه به ارسال تقاضا و برپا کردن دعوا پرداخت، مطالب مورد نظر خود را با تقدیم اظهارنامه به اطلاع طرف دوم دعوا خواهد رساند. مثلا در موردی اگر عنوان دعوا مطالبه ۴۰ میلیون ریال سفته باشد، با وجود اظهارنامه ارسالی به فرد مورد نظر تذکر داده‌می‌شود. به این صورت که شما مبلغ ۴۰ میلیون ریال به بنده بدهکار هستید.
با توجه به رسیدنِ وقت درج‌شده در سفته مقتضی باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به تایید کردنِ بدهی خود اقدام کنید. تا دیگر به برپا کردنِ دعوا در محاکم دادگستری نیازی نباشد.
ارسال اظهارنامه قضایی برای طرف دوم
بعضی مواقع همین اظهارنامه ارسالی برای طرف دوم بسیار تاثیرگذار می شود. مثلا او از ترس اقامه دعوا از طرف طلبکار، همچنین درگیر شدن در دادگستری و اخذ اخطارنامه های پشت سر هم مذاکره را قبول می کند. در آخر بدون اقامه دعوی در دادگستری که لازم به گذاشتنِ وقت و هزینه بسیار است، اظهارکننده به هدفی که دارد یعنی به دست آوردنِ طلبش می رسد.
لذا اظهارنامه نوعی اولتیماتوم رسمی و اختیاری به طرف مقابل است. طالب این امکان را دارد خسارت تأخیر تأدیه را از تاریخ ارسال اظهارنامه طلب کند.
مراجع صالح برای ابلاغ اظهارنامه قضایی
مراجع صالح برای ابلاغ اظهارنامه، اداره ثبت اسناد یا دفاتر دادگاه ها هستند. اما چیزی که امروزه مورد عمل واقع می شود، جایگزین دفترهای دادگاه ها بوده که در قانون به عنوان مرجع تسلیم اظهارنامه معرفی شده‌اند. همچنین بخشی به نام دایره اظهارنامه است که در هر واحد قضایی پیدا می شود و اظهارنامه ها به آن جا تسلیم می شوند.
طبق این مورد، مسئول مربوط بعد از دیدن اظهارنامه، در صورتی که واجد شرایط قانونی باشد، آن را قبول می کند. سپس در دفتر مخصوصی به ثبت می رساند. همین‌طور بعد از آن شماره و تاریخ ثبت را طی یادداشتی به عنوان برگ رسید به اظهارکننده می دهد. سپس یادآور می‌شود که برای گرفتنِ جواب یعنی نسخه دوم اظهارنامه ابلاغ‌‌شده، بعدا به دایره ذکرشده برود. معمولا یک ماه برای مراجعه بعدی منظور می شود.
برای کسب خدمات دیگری چون معاوضه ملک با ملک که نیازمند مراجعه به یک مشاور حقوقی در حوزه املاک است، می توانید به صفحه مربوط به آن در سایت املاک داران مراجعه فرمایید.
نتیجه گیری
همیشه اظهارنامه و ضمیمه های آن باید در سه نسخه به مرجع ارسال اظهارنامه به فرد مورد نظر داده‌شود. یک نسخه در بایگانی دایره ذکرشده می ماند. یک نسخه به طرف ابلاغ و تسلیم می شود.
نسخه‌ای دیگر هم به عنوان نسخه ابلاغ‌‌شده به اظهارکننده داده‌می شود. هنگامی که در محل اقامت خوانده مامور ابلاغ و تمام مراجع برای ابلاغ نباشند، برگ های اظهارنامه با پست سفارشی فرستاده می شود. در این زمان اگر برگ های فرستاده‌شده عینا اعاده نشد، قبض رسید پستی دلیل ابلاغ به حساب می آید.
