آنچه در این مقاله می خوانید:
سبک سازی ساختمان یکی از مباحث های جدید در ساختمان سازی بوده که روز به روز در حال پیشرفت است. سبک سازی به وسیله روش های نوین و استفاده از مصالح جدید، باعث افزایش طول عمر مفید ساختمان در برابر زلزله می شود. در این مقاله روش های مختلف سبک سازی ساختمان در بخش های گوناگون سازه مورد بررسی قرار می دهیم پس با ما همراه باشید.
سبک سازی ساختمان عبارت است از کاهش وزن تمام شده ساختمان با استفاده از روش های جدید ساخت مصالح ساختمانی و بهینه سازی سبک های اجرایی. برای سبک سازی ساختمان دو روش متداول وجود دارد. این روش های دارای مزایای خاص خود هستند که هر کدام با توجه به شرایط پروژه انتخاب و اجرا می شوند. این دو روش شامل استفاده از کمترین ستون و مصالح و دیگری به کار گیری مصالح سبک در حین ساخت و ساز است.
پیشرفت و تکنولوژی سال هاست که وارد دنیایی ساخت و ساز شده و امکان تولید مصالحی با وزن کمتر و مقاومت بالا را میسر می کند. مصالحی مانند آجر، سنگ، کاشی و غیره نسبت به گذشته سبک تر شده اند. استفاده از این روش های نوین علاوه بر صرفه جویی در زمان و انرژی، زیان های که ناشی از عوامل طبیعی مانند زلزله را کاهش داده و صدمات ناشی از وزن زیاد ساختمان را به کمترین میزان ممکن می رساند.
این روزها اهمیت سبک سازی و پیشگیری از مشکلات ناشی از آن بیش از هر زمانی احساس می شود. همانطور که در بالا گفته شد، پیمانکاران و انبوه سازان برای کاهش وزن ساختمان از دو روش رایج استفاده می کنند.
این دو روش یکی استفاده از نقشه هایی که با کمترین مصالح و ستون تشکیل شده باشند و دیگری به کارگیری مصالح ساختمانی مدرن و سبک است. در میان دو روشی که استفاده می شود روش دوم بهترین روشی است که در حال حاضر توسط مهندسین انتخاب شده و گزینه مناسب تری برای ساختمان سازی محسوب می شود.
اکثر افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی، فکر می کنند هر چقدر وزن مصالح بیشتر باشد مقاومت آن نیز بیشتر است، در صورتی که چنین نیست. امروزه با بهره گیری از دستگاه های تخصصی مصالحی مانند آجر، بلوک، سنگ و کاشی تولید و استفاده می شود. همچنین باعث می شود سازه در کنار وزن کم از مقاومت بیشتری برخوردار شود.
سبک سازی ساختمان توسط پیمانکاران در چندین مرحله انجام می‌گیرد، زیرا وزن یک سازه شامل وزن کف، وزن دیوارها، سقف و اسکلت و پی ساختمان است. این مراحل از ابتدایی شروع پروژه تا پایان کار انجام می پذیرد. همچنین در هر مرحله روش مناسب انتخاب و بر روی سازه اعمال می شود تا وزن کلی ساختمان کاهش پیدا کند. مراحل سبک سازی ساختمان شامل مراحل زیر است.
قبل از هر گونه اقدامی برای ساخت و ساز و ساختن یک ساختمان، باید مراحل اولیه و ضروری را پشت سر گذاشت. مراحل اولیه شامل انتخاب محل مناسب برای ساختمان سازی، داشتن سند و مدارک مالکیت برای تخریب سازه، انتخاب مهندس ناظر و غیره است. پس از طی کردن مراحل لازم نوبت به مرحله پایه می رسد. فضایی که برای ساخت و ساز انتخاب شده باید آماده سازی شود.
اگر ساختمان قدیمی است باید تخریب انجام گیرد و پس از اجزایی نکات ایمنی، گود برداری انجام شود. مهندسین باید در این مرحله، روش های سبک سازی سازه را به صورت اصولی انجام دهند. برخی از عواملی که در گودبرداری باید به آن توجه کرد به شرح زیر است:
همان گونه که می دانید اسکلت ساختمان، بیشترین سهم را در وزن سازه دارد و جزو قسمت های مهم است. برای سبک سازی ساختمان می توان از اسکلت های فلزی سبک مانند ال اس آف استفاده کرد که هزینه اجرا و زمان را کاهش می دهد. استفاده از بتن سبک برای اسکلت بتنی باعث می شود که وزن ساختمان به اندازه زیادی کاهش پیدا کند. اسکلت بتنی شامل شبکه بندی های از میلگرد های آهنی و بتن است. همانطور که گفته شد برای سبک شدن سازه می توان از بتن سبک استفاده کرد که توسط شرکت های مختلف تولید و به بازار عرضه می شود. محاسن استفاده از بتن سبک عبارتند از:
همانطور که می دانید سقف ساختمان یکی از عوامل تاثیرگذار بر وزن سازه است و از مصالح مختلف برای این قسمت استفاده می شود. برای تکمیل سقف افراد متخصص اقدام به تقسیم بندی سقف می کنند؛ زیرا برای استفاده از تیرچه باید از قسمت های کوچک تر بهره گرفت و سپس این قسمت ها را توسط مصالح مورد نظر پر خواهند کرد. اصولا از مصالح کم وزن مثل تیرچه بلوک، یونولیت و تیرآهن استفاده می شود که تمامی آن بستگی به نوع سازه دارد. پیمانکاران ابتدا وزن کلی مصالح مورد نظر را حساب می کنند و بعد تصمیم می گیرند از چه نوع مصالحی استفاده کنند.
پس از زدن اسکلت اصلی ساختمان نوبت به مرحله دیوار چینی می رسد. برای دیوار چینی از مصالحی مانند آجر، بلوک، سفال، دیوارهای پیش ساخته (برخی کشورها) استفاده می شود. این مرحله نیز تا حد زیادی به سبک سازی ساختمان کمک می کند به همین منظور پیمانکاران و مهندسین سعی می کنند که سبک ترین مصالح را انتخاب کرده تا وزن نهایی سازه کاهش پیدا کند. مصالحی که به این منظور استفاده می شود دارای وزن خاصی هستند که مهندسین با بررسی وزن هر یک از آن ها، سبک ترین را انتخاب می کنند. مثلا اندازه های بلوک سیمانی بزرگ تر از آجر است، اما مقاومت آن نسبت به آجر بسیار کم است. برای همین بسته‌به نظر کارشناسان و سنجش شرایط موجود یکی از مصالح انتخاب می شود. بعد از پایان دیوار چینی برای استحکام بیشتر، اقدام به بتن پاشی می کنند.
زمانی که مرحله سفت کاری ساختمان به پایان می رسد نازک کاری شروع می شود در این مرحله تمامی قسمت های ساختمان که نیاز به این عملیات دارد نازک کاری می شود. این مرحله جزو مراحلی است که بخش اعظم ساختمان را در بر می گیرد، مانند کفپوش، کاشی کاری، عایق بندی، دیوار پوش را می توان نام برد. برای اینکه نازک کاری عالی انجام گیرد باید تمام اصول و قواعد آن رعایت شود. همچنین توسط افراد ماهر عملیات نازک کاری انجام پذیرد. امروزه روش های جدیدی برای نازک کاری ساختمان انجام می شود که نشان از اهمیت این مرحله دارد.
قبل از انجام عملیات کف سازی و کاشی کاری باید تاسیسات ساختمان انجام شود. تاسیسات شامل لوله کشی ها و برق کشی ها هستند که توسط افراد ماهر انجام می شود. یکی از مراحل مهم در ساختمان سازی که وزن زیادی را بر سازه تحمیل می کند همین مرحله کف سازی است. همانطور که می‌دانید کف ساختمان پس از پر شدن توسط یک لایه ملات پوشیده‌می شود. سپس روی آن را سرامیک یا کاشی می کنند. دیوارهای حمام، آشپزخانه و سرویس بهداشتی هم کاشی کاری می شود که تا حد ممکن از مصالح سبک توسط ناظرین استفاده می شود.
بعد از تمام شدن مراحل ساخت و ساز نوبت به نمای ساختمان و دکوراسیون داخلی آن است که می توان از روش های نوین برای کاهش وزن آن بهره برد. اصولا استفاده از سیمان، سنگ، آجر و غیره در نمای ساختمان کاربرد دارد که باعث افزایش وزن ساختمان می شود. برای کاهش وزن سازه می توان از دیوارهای فومی و اجرای نمای خشک آجری که تا حد زیادی از وزن سازه کم می کنند استفاده کرد. این روش ها جزو پرکاربردترین متدها در بین معماران و مهندسین است.
برای سبک سازی ساختمان سه نوع بتن مورد استفاده قرار می گیرد که در اینجا به اختصار در مورد آن ها توضیح می دهیم. سه دسته بتن شامل موارد زیر است:
در این نوع بتن به جای ماسه از مصالح سبک تر استفاده شده که علاوه بر وزن کمتر میزان مقاومت سازه را بالا می برند. سنگ دانه های بتن به دو نوع طبیعی و غیر طبیعی تقسیم می شوند. ذرات طبیعی مانند خاک دیاتومه، پوک معدنی، توف و شیل و ذرات غیر طبیعی مانند ذرات لیکرا (اندازه‌ای مختلف)، ورمیکولیت، سرباره فوم و بقایایی کک را می توان نام برد. ذرات گفته‌شده وزن کمتری از ماسه دارند به همین خاطر وزن ساختمان را کاهش می دهند. حتی بیشتر بتن های سبک سازه ای از نوع بتن سبک دانه ای هستند.
این بتن از ترکیب فوم با بتن ریز دانه ماسه تشکیل می شود. بیشترین کاربرد این بتن در کف سازی و شیب بندی ساختمان است. بتن اسفنجی با نام های دیگر همچون بتن سلولی، بتن کف و بتن هوادهی در بین سازندگان ساختمان شناخته می شود.
این بتن ها در واقع بدن ریزدانه هستند. یعنی ماسه از ساختار آن حذف شده است به همین دلیل وزن آن کاهش پیدا کرده و تخلخل بیشتری در بتن ایجاد می شود.
نام دیگر بتن پلیمری یا بتن رزینی است که در ترکیب آن به جای آب از رزین و به جای ماسه از الیاف پلیمری استفاده می شود. این نوع بتن سبک تر از بقیه انواع بتن است. مشکل اصلی بتن پلیمری این است که جاذب آب است. بنابراین در زمان استفاده باید از نفوذ آب جلوگیری کرد تا خشک شود. مدت زمان خشک شدن بتن پلیمری بسیار پایین (حدود یک ساعت) است. این نوع بتن باعث‌شده که عایق مناسبی برای حرارت، صدا و سرما باشد. همچنین هزینه تولید آن نسبت به بقیه بتن ها ارزان تر است برای همین در سبک سازی ساختمان از آن استفاده می شود.
پیمانکاران قبل از شروع به ساخت، هزینه های ساختمان سازی را بر آورد می کنند. اما در این باره نمی توان هزینه مشخصی را بیان کرد. نوع مصالح و قیمت نهایی آن تاثیر زیادی در مقدار هزینه ها دارد. عواملی مثل نوع مصالح، متراژ پروژه، دستمزد استاد کار و کارگران در قیمت نهایی تاثیر بسیاری دارد. یکی از مصالحی که نقش مهمی در ساختمان ها دارند و بیشترین هزینه ها به آن تعلق می گیرد آهن و میلگرد است. میزان آهن و میلگرد مصرفی بستگی به طبقات و ابعاد ساختمان دارد. مهندسین ابتدا میزان میلگرد را بر قسمت های مختلف مثل سقف، فونداسیون و ستون ها محاسبه کرده تا هزینه مورد نظر به دست آید.
در این مقاله سعی کردیم که روش های رایج سبک سازی ساختمان را بیان کنیم که شامل استفاده از طراحی مناسب و مصالح سبک وزن است. سبک سازی علاوه بر کاهش هزینه ها و صرفه جویی در انرژی باعث کاهش خطرات جانی و مالی می شود. تشخیص اینکه ساختمان نیاز به سبک سازی دارد یا نه در حیطه فعالیت های مهندسین عمران است. حتی در برخی موارد باید اقدام به تخریب ساختمان کرد. امیدوارم از مطالعه این مقاله نهایت استفاده را برده‌باشید. در صورت هر گونه سوال یا ابهام می توانید از کارشناسان ما در املاک داران کمک بگیرید.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
