آنچه در این مقاله می خوانید:
در واقع، دعاوی اراضی موات بخش مهمی از دعاوی ملکی به شمار می رود. به گونه ای که مالک و معترض موظف هستند در کمیسیون ماده 12 با دلیل های محکمی از جمله نقشه های هوایی، استشهاد محلی، نظریه کارشناس رسمی دادگستری و... مالکیت خود را ثابت کنند.
اگر این کمیسیون به مالکیت فرد ثابت شود، زمین از حالت موات خارج و به تصرف شخص مالک در می آید. اما دعاوی زمین های موات از نظر قانون چگونه انجام می شود؟ برای پاسخ به این سوال پیشنهاد می کنیم در ادامه مقاله همراه ما باشید. ما در این مقاله از مجله سایت املاک داران به اراضی موات و تمام موارد مربوط به آن اشاره خواهیم کرد.
زمین های موات اراضی خشک و بی جانی هستند که سال هاست هیچ استفاده ای از آن ها نشده است و مالک مشخصی برای آن ها وجود ندارد. طبق قانون و با توجه به نکاتی مانند توان، ظرفیت، نوع کاربری و شیوه بهره برداری اراضی به سه دسته بایر، دایر و موات تقسیم بندی می شوند.
به اراضی که در گذشته آباد و در آن کشت و زرع انجام می دادند و انسان ها با کشاورزی یا ساختنِ بنا از متروکه شدنِ آن جلوگیری کردند، زمین دایر گفته می شود.
به زمین هایی که در گذشته مردم در آن ها مشغول به کشاورزی یا ساخت بنا بودند اما بعد از مدتی آن را رها و هیچ فعالیتی در آن انجام نداده اند، زمین بایر می گویند. این زمین ها بسیار متروکه شدهاند و دیگر به آسانی قابل استفاده نیستند.
زمین های که از گذشته تاکنون هیچ سابقه ای در امر عمران و آبادی نداشتهاند زمین موات گفتهمیشود. در این زمین ها اثبات ادعای مالک بر مالکیت واجب و در صورت ثابت نشدن این ادعا زمین به دولت واگذار خواهد شد.
طبق ماده یک قانون، زمین های متروکه ای که از آن ها استفاده نمیشود توسط شخصی به نام متولی تصرف شدهاست. سپس به افراد محروم جامعه واگذار و تصرف آن ها از اختیار مالکان اصلی خارج می شود. در سال 1357 قانونی تحت عنوان لغو مالکیت اراضی موات شهری و بالا بردن کیفیت عمران به ثبت رسید. طبق این قانون و موات بودن زمین، اگر اسناد و مدارکی در شهر و خارج شهر سند معتبری نداشته باشند، با توجه به آن اخطاری برای مالکان فرستاده خواهد شد. اگر آن ها از این اخطار چشم پوشی کنند تمام اراضی به دولت واگذار می شود.
قانونی تحت عنوان قانون زمین شهری وجود دارد که طبق آن تمام زمین های مواتی که هنوز هم بلا استفاده و متروکه اند به دولت واگذار می شود. سپس متولی آن ها سازمان مسکن و شهرسازی خواهد بود. در دفتر ثبت اسناد رسمی زمین های موات از اختیار صاحبان قبلی آن ها خارج شده و به نام دولت ثبت می شود.
در صورتی که زمین موات در شهر قرار داشته باشد تشخیص موات بودن آن به عهده سازمان مسکن و شهرسازی است. اگر زمین به عنوان موات شناسایی و برگه ای مبنی بر موات بودن آن صادر شود، مالک اصلی آن موظف است برای گرفتن زمین خود از طریق مراجع دولتی اقدام کند.
اگر زمین شهری در مسکن و شهرسازی به عنوان موات باشد و مالک اصلی با این قضیه مخالف باشد، باید اعتراض خود را نسبت به این موضوع در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری ثبت کند.
طبق ماده ۱۲ کمیسیون زمین شهری، 3 نماینده از طرف مسکن و شهرسازی تشکیل شدهاست. این کارشناسان اعتراضات وارده و موضوع ادعای شخص معترض را بررسی می کنند. بعد از آن با توجه به قانون های کیفیت عمران و لغو مالکیت اراضی موات شهری، رای نهایی را صادر خواهند کرد.
در این کمیسیون باید مالک و معترض با در نظر گرفتنِ دلیل های مختلفی مانند نظریه کارشناس رسمی دادگستری، استشهاد محلی، نقشه های هوایی، سند های مالکیت و... آبادی زمین مورد نظر خود به تاریخ قبل از 05/04/1358 اثبات کند.
رای هایی که از کمیسیون نامبرده صادر می شود در دادگاه عمومی محل قابل اعتراض و در دادگاه تجدید نظر قابل لغو شدن است. اما اگر زمین های موات خارج از شهر باشند تشخیص موات بودن و سرپرستی قضیه، بر عهده اداره منابع طبیعی و زیر مجموعه وزارت کشاورزی خواهد بود.
مرجعی که ارضای موات در حریم شهر را تشخیص میدهد از هیئت 7 نفره وزارت کشاورزی تشکیلشده که عبارتند از:
اگر مالک ادعا بر موات نبودن زمین مورد نظر داشته باشد، باید سابقه آبادی زمین را قبل از 30/09/1365 ثابت کند. این نکته را در نظر داشته باشید که رای های صادره در دادگاه حقوقی محل قابل اعتراض و تجدید نظر خواهد بود.
در ماده 143 قانون مدنی، قانون گذار برای احیای زمین های موات 2 شرط را مد نظر قرار دادند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
شروع احیای اراضی موات و انجام کارهایی مانند کندنِ چاه و چیدنِ سنگ هایی در اطراف زمین باعث مالکیت قطعی نمی شود. اما برای شخص یک حق اولویت در احیا به وجود می آورد. هر شخصی که به قصد تملک قسمتی از زمین را احیا کند مالکیت آن را به دست خواهد آورد. مالکیت زمین های موات بدون قصد تملک امکان پذیر نبوده و نوعی اراده مشروط برای احیا لازم است.
مالکیت زمین در اثر احیا مواردی که برای رفاه بیشتر انجام می شود نیز امکان پذیر است. اگر بخواهیم تعدادی از این موارد را نام ببریم می توانیم به راه هایی برای رفتن به آن زمین، نهرهایی که به زمین آب می رساند، و همچنین احیای قریه برای چرانیدن گوسفندان و گاوها اشاره کنیم.
زمین های موات اراضی رها شده هستند یعنی از اول هیچ علائمی مبنی بر داشتن مالک در آن ها رویت نشده یا اشخاصی ادعای مالکیت آن ها را داشتند اما با گذشت زمان زمین ها را رها و کنار گذاشته اند. اراضی موات به حاکم اسلامی تعلق دارد. به این صورت که حکومت از این زمین ها برای به وجود آوردنِ موازنه اقتصادی، سکونت، زراعت و... به مردم واگذار می کند.
طبق بند 9 ماده اول قانون اصلاحات ارضی، تشخیص زمین های موات خارج از شهر به عهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی است. طبق مصوبه وزارت کشور، تشخیص اراضی موات شهری تا شعاع ۳۰ کیلومتر خارج از منطقه ذکر شدهاست و به عهده وزارت آبادانی و مسکن خواهدبود.
قانون مرجع تشخیص اراضی موات و باطل بودن سند بر زمین های خارج از محدوده قانونی و حریم استحفاظی شهرها صادق است. طبق این قانون تشخیص زمین های موات خارج از شهرها به عهده وزارت کشاورزی خواهد بود و از طریق هیئت ۷ نفره واگذاری انجام می شود.
درصورتی که مالک فعلی اسرار بر موات نبودن زمین دارد، باید از طریق دادگاه صالح اقدام کند. چنانچه دادگاه به موات بودنِ اراضی رای صادر کند، سند باطل و مالکیت آن از فرد گرفته خواهد شد. وظایف این هیئت برای واگذاری اراضی شامل تشخیص صلاحیت و استفاده از امکانات و وام های کشاورزی، همچنین فیصل دادنِ حوادث مربوط به اجرای قانون تشخیص زمین های موات است.
طبق ماده واحده قانون مرجع تشخیص اراضی موات، تمام اسناد و مدارک مربوط به زمین های موات متعلق به اشخاصی غیر از دولت است. همچنین اراضی که در خارج از محدوده استحفاظی شهرها قرار دارند باطل و در اختیار دولت قرار می گیرد. سپس در مصارفی که در زیر نام بردیم از آن ها استفاده می شود.
این هیئت با حضور حداقل 4 نفر تشکیلشده و رای اکثریت با نظر حداقل 3 نفر تعیین می شود. در آخر هیئت نظریه خود را در یک صورت جلسه اعلام خواهد کرد.
اما ابلاغ آن چگونه انجام می شود؟ اگر سند زمین موات به نام شخصی ثبت شدهباشد قاضی در صورت داشتنِ آدرس، ابلاغیه ای برای آن ارسال می کند. بعد از ارسال ابلاغیه، موات بودن زمین طی 15 روز در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار آگهی می شود.
طبق قانون، مرجع خاصی برای رسیدگی به مرجع تشخیص زمین های موات و ابطال اسناد وجود ندارد. اما در آیین نامه اجرایی قانون، رای نهایی که از جانب کمیسیون تشخیص دادهمیشود در دادگاه صالحه قابل اعتراض است. در این صورت مالکان این زمین ها می توانند اعتراض خود را در دادگاه صالحه ثبت یا به هیئت های هفت نفره ارسال کنند.
طبق دو ماده سه آیین نامه اجرایی، اگر شخصی به رای صادر شده از دادگاه مبنی بر موات بودن زمین اعتراض کند، رسیدگی به این اعتراض در دادگاه به شرح زیر انجام خواهد شد.
در این مقاله سعی داشتیم در مورد اراضی موات و دعاوی آن اطلاعات کامل و مفیدی در اختیار شما بگذاریم. امیدواریم با خواندن این مطالب پاسخ سوالات خود را دریافت و مشکلاتی که در این باره دارید را حل کنید. اگر به کمک نیاز دارید ما بهترین وکلا را برای رفع این مشکل ها در اختیار شما خواهیم گذاشت پس با ما در تماس باشید.
برای استفاده از خدمات سایت املاک آنلاین املاکداران که شامل مشاوره حقوقی املاک تلفنی، تهاتر ملک، خرید آپارتمان در اصفهان، سفارش خرید ملک در اصفهان، خرید زمین و خانه کلنگی در اصفهان، خرید ملک اصفهان، مشارکت در ساخت و اجاره روزانه باغ و ویلا در اصفهان، رهن و اجاره آپارتمان در اصفهان، رهن و اجاره خانه ویلایی در اصفهان و غیره می شوند، می توانید به صفحه اصلی سایت مراجعه کرده و برای کسب اطلاعات بیشتر به برگه های مربوطه مراجعه فرمایید.