آنچه در این مقاله می خوانید:
اگر به ساختمان های در حال ساخت اطراف خود نگاه کنید متوجه نوعی قالب بندی با آرایش خاص به صورت عمودی و افقی می شوید. این قالب ها ممکن است موقت یا دائم باشند که درون آن ها بتن یا مصالح مشابه می ریزند. به این قالب ها کفراژ می گویند. هدف استفاده از کفراژ شکل دادن به بتن در اندازه و حجم دلخواه است.
از کفراژ ها برای تمامی سازه ها نمی توانیم استفاده کنیم و فقط در قسمت هایی مانند دیوار، اسکلت یا سقف بتنی، دال بتنی، پله و ستون کاربرد دارد. جنس آن می تواند از چوب، تخته سه لا، فولاد، ترکیب چوب و فولاد، بتن مسلح و بتن باشد.
همچنین استفاده از کفراژ ها بسیار زمان بر و پر هزینه است و هرچه سازه عظیم تر باشد زمان ساخت و هزینه آن بیشتر می شود. در ادامه مقاله همراه مجله املاک داران باشید و بیشتر با کفراژ داربست و انواع آن آشنا شوید.
یک کفراژ مناسب به اندازه کافی قوی است تا در برابر فشارها دوام بیاورد و منحرف نشود. ضد آب، سبک و سفت است. همچنین ضد نشتی است تا مصالح داخل آن به برون نشت پیدا نکند و همچنین ارزان و در دسترس است.
همان طور که در قسمت قبل گفتیم کفراژ ها جنس های متفاوت دارند و همین امر باعث شده در بازار انواع کفراژ ها وجود داشته باشد. در ادامه به بررسی چند مورد از مهم ترین کفراژ های موجود در بازار می پردازیم.
در ساخت قالب کفراژ های چوبی از چوب نئوپان و تخته های سه لایه استفاده شده است. مهمترین ویژگی این کفراژ های چوبی سادگی کار با آن ها است؛ زیرا کفراژ های چوبی طراحی ساده ای دارند و با پیچ و مهره به یک دیگر متصل شده اند و سازنده می تواند به راحتی اندازه و شکل آن را تغییر دهد. از دیگر مزایای این کفراژ ها می توان به سبکی، مقاومت در برابر حرارت و مقرون به صرفه بودن آن ها اشاره کرد.
کفراژ های چوبی در کنار مزایا، معایبی هم دارند. در کنار راحتی کار با آن ها، استفاده از آن ها بسیار زمان بر است و هرچه سازه عظیم تر باشد زمان بیشتری را باید صرف کرد. تخته های چوب در ابعاد، اندازه ها و اشکال مختلفی وجود دارند.
به همین دلیل ممکن است درزهای قالب به خوبی با هم جفت نشوند و مواد از داخل قالب به بیرون نشت پیدا کند. همچنین زیست تخریب پذیر هستند و به محیط زیست آسیب می رسانند. توانایی تحمل وزن برخی مصالح را ندارند و ممکن است خم شوند یا حتی بشکنند.
کفراژ های فلزی در مقایسه با سایر قالب ها رواج بیشتری دارند. استفاده از این کفراژ ها بسیار راحت است و می توان به سادگی آن ها را جابه جا کرد. همچنین سطح آنها صاف است و دیگر مشکل نشتی که در کفراژ های چوبی وجود دارد را کفراژ های فلزی ندارند و نسبت به کفراژ های چوبی سریع تر عمل می کنند و از معایب این قالب ها می توان به گران بودن آن اشاره کرد.
کفراژ های پلاستیکی بیشتر در سازه های بتنی و کوچک استفاده می شوند. این قالب ها بسیار سبک و ارزان هستند و در برابر خوردگی مقاوم اند. همچنین اگر حمل و نقل آنها با احتیاط انجام شود و خسارتی نبیند می توان مجدد از آن ها استفاده کرد.
کفراژ هایی که جنس قالب آنها از فایبر گلاس و پلیمری است در ساختمان سازی رواج بیشتری دارند و معمولاً در بتن ریزی سقف به کار می روند. مهم ترین ویژگی آنها ایمنی و سبکی است. همچنین آنها نفوذ ناپذیر هستند و سرعت ساخت و ساز بالایی دارند.
کفراژ های متحرک به شکل هیدرولیک هستند هنگامی که قرار است بتن ریزی به شکل یکسان صورت بگیرد، از آن استفاده می شود. این قالب ها به دو شکل عمودی و افقی وجود دارند که هر کدام در سازه های مختلفی استفاده می شوند. برای کانال های آب، ساخت تونل و کانال های زهکشی از نوع افقی و در سازه های مرتفع مانند برج ها و انبار های بزرگ از مدل عمودی استفاده می شود.
این نوع کفراژ بندی ها در سازه ها ثابت هستند و جزئی از مصالح ساختمان به حساب می آیند و نمی توان آن را جابه جا کرد پس عدم ایجاد هرگونه تغییر در آن در مراحل ساخت و ساز، بسیار حائز اهمیت دارد و کفراژ های دائمی نسبت به نوع موقت دوام و استحکام بیشتری دارند.
هنگامی که ایمنی در ساخت و ساز مطرح باشد از کفراژ های داربستی استفاده می شود. این قالب بندی بیشتر از چهار پایه دارد و برای فعالیت هایی که بر روی سقف صورت می گیرد نصب می شود و سبب پایداری و مقاومت نما می شوند.
نکته مهمی که در مورد کفراژ داربست باید توجه کرد فاصله آن ها تا سازه است که باید 3 متر باشد. اگر این فاصله بیشتر یا کمتر شود سبب ایجاد خسارات جبران ناپذیری می شود.
زمانی که مصالح در قالب ها سفت شد زمان باز کردن قالب ها است. این تایم به عوامل مختلفی مانند نوع مصالح مصرفی، دما و محل قرار گیری کفراژ به صورت افقی یا عمودی وغیره بستگی دارد. استفاده از سیمان های زود گیر و هوای گرم می تواند زمان باز کردن قالب ها را تسریع ببخشد.
برای باز کردن قالب ها ابتدا قالب دیوار ها و سپس دال ها و در آخر قسمت هایی که بار زیادی تحمل می کنند را باز می کنیم. به هیچ عنوان نباید قبل از آن که مصالح به یک مقاومت نسبی رسیده‌است قالب را باز کرد. زیرا باعث تغییر شکل سازه و خسارت می شود.
کفراژ و داربست، سازهای موقتی هستند که برای ساخت و ساز به کار می روند و در هنگام نصب و استفاده از هردو آن ها باید به نکات ایمنی توجه کرد.
از داربست ها برای دسترسی به نقاط سازه که بیش از 1.5 متر ارتفاع دارند استفاده می شود این سازه های موقت بسیار محکم هستند تا کارگران و وسایل کار آن ها را بتوانند تحمل کنند همچنین آن ها بسیار نزدیک به ساختمان نصب می شوند.
اما کفراژ ها سازه های موقت هستند که به عنوان قالب برای اجزا مختلف ساختمان مانند ستون و پله وغیره استفاده می شوند. در این قالب ها مصالح ساختمانی می ریزند و پس از سخت شدن آن ها را باز می کنند.
زمانی که کارمان با داربست به پایان رسید و دیگر نیازی به آن نداشتیم می توانیم ان را باز کنیم. اما کفراژ ها به عنوان قالب هستند که بسته به جنس کفراژ و نوع مصالح به کار رفته بعد از 36 ساعت تا 30 روز می توان آن ها را باز کرد. ولی گاهی کفراژ ها به صورت دائم نصب می شوند و دیگر نیازی به باز کردن آن ها نیست.
این دو ابزار مهم موقت از لحاظ عملکرد متفاوت هستند. به طوری که از کفراژ ها برای کار های ساختمانی سخت و پیچیده مانند ستون، پله، دال و غیره که مصالح اصلی آن ها بتن است استفاده می شود. آن ها نقش قالب را دارند و بتن ریزی انجام می شود که بتن درون آن ها شکل می گیرد.
به عبارت دیگر کفراژ ها جزئی از ساختمان در نظر گرفته‌می‌شود. اما داربست ها در اطراف سازه نصب می شوند و برای کار هایی مانند نقاشی، نما کاری و گچ بری و غیره کاربرد دارد.
مهم ترین ویژگی کفراژ این است که در هنگام بتن ریزی به هیچ وجه حرکت نکند و آن ها بدون سوراخ و درز هستند تا مصالح نشت نکند. پس کفراژ ها در عین سبکی و متحرکی، محکم هم هستند. داربست ها نیز در عین سبکی، محکم هم هستند تا بتوانند بار زنده را تحمل کنند. به عبارت دیگر داربست ها استحکام کافی دارند اما مدت زمان تحمل آن ها بسیار کوتاه است.
همان طور که در قسمت های قبل اشاره کردیم کفراژ هایی با جنس های مختلف تخته سه لا، فولاد، ترکیب چوب و فولاد، بتن مسلح و بتن در بازار موجود است اما به طور کلی داربست ها از فولاد یا الومینیوم به همراه سکو چوبی ساخته می شوند. در برخی نقاط جهان مانند شرق آسیا از چوب های بامبو برای سکو داربست استفاده می کنند زیرا بامبو در این مناطق فراوان و ارزان است و با محیط زیست نیز سازگار است.
تفاوت در اندازه و شکل از دیگر تفاوت های چشمگیر این دو سازه موقت است. برای مثال کفراژ ها برای ایجاد دال یا پله در طول زمانی مشخص به صورت قطعات کوچک ساخته‌می‌شود. اما داربست ها قطعا بزرگی هستند برای ایجاد سکو کاربرد دارند تا کارگران بتوانند بر روی آن ها قرار بگیرند و کارهایشان را انجام دهند.
همانطور که در ادامه مقاله اشاره کردیم در صنعت ساختمان سازی کفراژ یک سازه موقت مهم است. کفراژ ها از فولاد، تخته سه لا، ترکیب چوب و فولاد، بتن مسلح و بتن ساخته‌می‌شوند. سپس به صورت قالب برای ساختِ بخش هایی مانند پله، ستون، تیر ها و دال ها و غیره به کار گرفته‌می‌شوند و برای باز کردنِ آن ها باید تا زمان سفت شدنِ مصالح به کاررفته صبر کرد. بنابراین اگر می خواهید ایمنی کامل را برای ساختمان خود فراهم کنید انتخاب کفراژ بهترین گزینه است.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
