چگونگی ساخت خانه های سازگار با محیط زیست

در عصری که اثرهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین و کمبود آب بسیار زیاد شده است، زمان آن فرا رسیده که به اصول مهندسی ساختمان و دنیای معماری و ساختمان سازی توجه بیشتری شود. پیامدها و خسارات گرمایش زمین بسیار نگران‌ کننده شده‌‌اند. حال مسئولیت ما این است که خانه‌هایی بسازیم که به محیط زیست آسیب نزنند. در ادامه همراه ما باشید تا به چند راهکار درمورد ساخت خانه سازگار با محیط زیست بیشتر آشنا شویم.

سوالی که مطرح است، این است که چرا ساخت خانه‌های سازگار با محیط زیست امروزه انقدر مهم شده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت سوزاندن سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی و گرمایش خانه‌ها یکی از دلایل اصلی آلودگی آب و هوایی محسوب می‌شود که باعث گرمای شدید زمین می‌شود. در خانه‌های زیست محیطی از منابع انرژی تجدید پذیر، بهینه بودن انرژی و مواد طبیعی استفاده می‌شود.

بزرگترین مزیت خانه‌های سازگار با محیط زیست، کاهش تاثیرات زیستی و ردپای کربن بر روی زمین است. خانه‌های سبز مزایای جانبی زیادی از جمله کاهش مصرف انرژی، کاهش قبوض انرژی، تعمیر و نگهداری کمتر، کیفیت هوای بهتر، طراحی خلاقانه و غیره دارند.

۱- انتخاب مکان مناسب

شاید مهم ترین عاملی که در ساخت خانه سازگار با محیط زیست باید به آن توجه کرد، انتخاب مکانی مناسب و منحصر به فرد است. موقعیت ساخت یک خانه سبز باید به گونه‌ای باشد که به راحتی روشنایی تامین شود و انرژی بیشتری برای دریافت نور اتلاف نگردد. همچنین باید تمام سعی خود را در حفاظت از محیط زیست انجام دهید تا به آن آسیبی وارد نشود.

عوامل متعددی از جمله طراحی دکوراسیون خانه، منطقه جغرافیایی و شرایط محلی در انتخاب مکان مناسب تاثیرگذارند. همچنین جهت پنجره‌ها و اتاق‌ها برای دریافت حداکثر میزان نور بسیار مهم است. حتی وجود یک درخت بزرگ می‌تواند میزان قابل توجهی از نور خورشید را بگیرد. معمولا خریداران زمان خرید و فروش زمین و خانه کلنگی در اصفهان جهت ساخت و ساز به دنبال ملک‌های هستند که جهت ساخت آنها جنوبی باشد، چون ملک‌های جنوبی نور مستقیم خورشید را دارند، و این موضوع کار را برای مشاوران املاک سخت می‌کند.

۲- ساختار ظاهری خانه

ساختار ظاهری در خانه‌های سازگار با محیط زیست باید متناسب با اقلیم و شرایط آب و هوایی هر منطقه باشد. شکل این ساختمان‌ها در مناطق بارانی و مناطق گرم و خشک، تفاوت زیادی با هم دارند. مثلا اگر محل زندگی شما مستعد باد و طوفان است باید حتما مدل خانه خود را گرد بسازید و بیشتر از سنگ‌های مالون استفاده کنید. در مناطق بارانی خانه‌ها باید دارای سقف شیروانی یا همان شیبدار باشند.

دقت کنید که نوع مصالح ساختمانی استفاده شده و عایق بندی اصولی جلوی هدر رفت و کاهش و اتلاف انرژی را می‌گیرد. مثلا سقف خانه‌های خود را بلند نسازید، و یا مساحت خانه را کوچک تر بسازید و درب و پنجره‌ها را با شیشه‌های دو جداره و سه جداره نصب کنید، به میزان نور گیری خانه دقت زیادی داشته باشید. این موارد به ویژگی‌های یک خانه خوب از نظر معماری بر می‌گردد.

۳- مصالح و متریال مقاوم

در ساخت خانه‌های سازگار با محیط زیست باید مصالحی به کار برد که پایدار، دوست دار محیط، قابل بازیافت و تجدید پذیر باشند‌. همچنین استفاده از مواد بومی و محلی، همانند چوب و الوار که به راحتی در طبیعت قابل بازیافت هستند و ایده بسیار خوبی است، به علاوه باعث آلودگی محیط زیست نمی‌شوند، ولی این محصولات مقاومت لازم را برای دی اکسید کربن و سرما و گرما ندارند.

استفاده از انواع مصالح ساختمانی نظیر آجرها، کفپوش‌های چوبی و کاشی و سرامیک، انواع شن‌ها و غیره کمک بسیار زیادی به کاهش هزینه‌ها و حتی کاهش دی اکسید کربن می‌کند. این گونه مصالح حتی اگر سالیان زیادی در طبیعت باقی بمانند، هیچ آسیبی به طبیعت نمی‌زنند و زیستگاه موجودات زنده نیز در خطر نمی‌افتد.

۴- عایق بندی مناسب

از دیگر نکات مهم در ساخت این خانه‌ها، عایق بندی درست و کاربردی است. برای این کار شما باید درب، پنجره و حتی دیوارها را با استفاده از مواد سازگار با محیط بپوشانید. حتی برای قسمت‌های بیرونی دیوارها می‌توانید از خزه استفاده کنید، این کار به حفظ انرژی در خانه کمک بسیاری می‌کند. همچنین موادی مانند بیوکامپوزیت ها علاوه بر عایق حرارتی، عایق صوتی نیز محسوب می‌شوند که در ساختار دیوارها می‌توانید بکار برد.

با توجه به صرفه جویی در مصرف انرژی، مواد مختلفی که برای ساخت چنین خانه‌ای استفاده می‌شود، امکان دستیابی به عایق حرارتی را میسر می سازد. در واقع موادی مانند کاه، پنبه، پلاستیک بازیافتی و پشم گوسفند، عایق‌های بسیار خوبی بوده که قابل تجزیه و غیر سمی هستند. بنابراین حتی اگر در زمان ساخت و ساز قیمت آن‌ها گران تر باشد، در دراز مدت باعث صرفه جویی در هزینه‌ها می‌شود.

نکته‌ای که در اینجا مطرح است، از آنجایی که محصولات شیمیایی و نانوعایق‌ها بازار را در دست گرفته اند، تهیه مواردی که با طبیعت سازوکار داشته باشد مشکل است. قبل از استفاده از عایق باید بدانیم عایق چیست؟ انواع عایق صدا و رطوبتی و حرارتی کدام‌اند.

۵- حفاظت از آب

آب باران یک منبع تجدید پذیر است که نباید هنگام ساخت یک خانه سازگار با محیط نادیده گرفته شود. آب جمع‌ آوری‌ شده در یک مخزن زیرزمینی برای آبیاری باغ یا برای تامین فلاش یا ماشین لباسشویی استفاده می‌‌شود. باران را می‌توانید از روی پشت بام یا مسیرهای لوله‌ای منتهی به پشت بام جمع کنید. همچنین می‌توانید با نصب سرشیرهای کاهش فشار آب در دستشویی، حمام و آشپزخانه به صرفه جویی آب کمک کنید. موقع مسواک زدن و شستن ظروف آب را باز نگه ندارید. آب کتری یا سماور را در ظرفی جدا کرده تا سرد شود و برای آبدهی گیاهان استفاده کنید.

۶- نصب سقف مناسب

سقف‌های مناسب برای خانه‌های سازگار با محیط زیست، باید مقاوم و عایق باشند، پس در انتخاب آن‌ها دقت کنید. سقف‌های به اصطلاح زنده یا سقف‌هایی که امکان رشد چمن یا گیاه در آن‌ها وجود دارد، بهترین گزینه برای اینگونه خانه هاست. این سقف‌ها علاوه بر اینکه عایق بسیار خوبی برای اتلاف انرژی هستند، به تمیزی هوا و جذب دی اکسید کربن نیز کمک زیادی می‌کنند.

از دیگر انواع سقف‌های مناسب برای خانه های سبز می‌توان سقف‌های چوبی یا تخته‌ای را نام برد که با اینکه هزینه زیادی دارند اما سازگار با محیط زیست و عایق گرمای خوبی هستند. همچنین می‌توانید از مواد بازیافتی مانند فلز، پلاستیک و لاستیک در سقف استفاده کنید که علاوه بر هزینه کمتر، باعث کاهش زباله می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع سقف ساختمان بر اساس متریال سازنده به مجله املاک داران مراجعه نمایید.

۷- استفاده از منابع قابل تولید

پارامترهای زیادی در ساخت خانه‌های زیست محیطی برای دستیابی به انرژی، احترام به محیط زیست و سلامت دخیل هستند. مصرف کننده علاوه بر انتخاب مواد بهینه، گزینه‌های زیادی برای کسب انرژی لازم دارد. مثلا می‌توانید با نصب پنل‌های خورشیدی در روی پشت بام، با استفاده از جذب انرژی بی پایان خورشید، به راحتی انرژی خانه را تامین کنید. نصب پنل خورشیدی یک روش کم هزینه و بسیار کاربردی برای ذخیره انرژی در آینده است.

همچنین سیستم‌های پمپ حرارتی که گرما را از هوا یا آب بازیابی می‌کنند نیز صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی برای کاهش قبوض برق و ایجاد یک خانه کم انرژی می‌کنند. شیشه‌های دوجداره و دریچه‌های حجیم نیز، محافظت بسیار خوبی در برابر سرما و صدا ایجاد می‌کنند.

اگر می‌خواهید بدانید پنل‌ خورشیدی چیست و انواع آن کدام است و چه کاربردی دارد به مجله املاک داران مراجعه نمایید.

۸- بهره گیری از انرژی الکتریکی

خانه‌های سازگار با محیط زیست باید در مرحله اول کم مصرف باشند. در واقع آن‌ها با هدف کاهش مصرف انرژی، احترام به محیط زیست و محدود کردنِ تولید گازهای گلخانه ای ساخته‌شده‌اند. بسته به ترجیحات و بودجه مصرف کننده، انتخاب‌های زیادی برای مصرف کننده وجود دارد. مثلا برای کاهش مصرف انرژی می‌توانید از لامپ‌های LED بجای لامپ‌های رشته‌ای استفاده کنید. زیرا انرژی کمتری مصرف می‌کنند و بهترین گزینه برای صرفه جویی در مصرف برق هستند. همچنین استفاده از لوازم برقی کم مصرف، سطح انرژی مصرفی را پایین می‌آورد.

۹- استفاده از معماری ارگانیک

معماری ارگانیک توسط فردی به نام فرانک لوید رایت (۱۸۶۷-۱۹۵۹) در پایان قرن نوزدهم در ایالات متحده معرفی شد. معماری ارگانیک جریانی است که هدف آن بیان پیوندی عمیق بین ساکنان یک ساختمان با محیط طبیعی اطراف آن‌هاست. از نظر طرفداران معماری ارگانیک، ساختمان را باید به عنوان یک موجود زنده در نظر گرفت که بیشتر به ویژگی‌های گیاهان و حیوانات ربط دارد. در واقع هدف آن به دست آوردنِ ساختمانی یکپارچه با طبیعت و تأثیر اندک آن در محیط زیست است.

۱۰- ساخت خانه کوچک

یک خانه کوچک نسبت به خانه بزرگ، همیشه سازگارتر با محیط زیست خواهد بود. با این حال این بدان معنا نیست که باید یک خانه کوچک بسازید. شما فقط باید در استفاده از اصول ساختمان و طراحی، خلاق و مدبر باشید. خانه‌های کوچک‌ هزینه‌ و نگهداری کمتری دارند و کارآمدتر هستند. زیرا متراژ و چیدمان آن‌ها نسبت به خانه‌های بزرگ کاربردی‌ تر است.

۱۱- انتخاب بهترین طرح برای خانه خود

با وجود برنامه های بسیار زیاد برای ساخت این خانه‌ها، منطقی است که بپرسید بهترین طرح برای شما کدام است و چگونه آن را انتخاب می کنید؟ این بهترین طرح البته به خواسته‌ها، مشخصات، زمین، طرح شهری  و محدودیت‌های خاص آن بستگی دارد. بنابراین با یک متخصص و کاربلد در این زمینه مشورت کنید تا نتیجه دلخواهی را کسب کنید.

اقداماتی برای دوستی با محیط زیست

دوستی با محیط زیست به اقداماتی اشاره دارد که فرد را به نحوه جذب منابع طبیعی بیشتر آگاه می‌کند. عادات روزانه از جمله استفاده کمتر از آب، گاز و برق، نمونه‌های رایجی از راه‌هایی هستند که همه می‌توانند اثرات زیست‌ محیطی خود را کاهش دهند. به عنوان مثال خاموش نگه داشتن چراغ‌ها در طول روز که نور طبیعی فراوان است، یا خاموش کردن تهویه مطبوع زمانی که هوا سرد است، راه‌هایی برای کاهش هزینه‌های انرژی است. شرکت‌ها نیز می‌توانند با استفاده از برنامه‌های بازیافت و کاهش ضایعات، یا استفاده از مصالح ساختمانی پایدار، مانند پوشش‌های حرارتی خورشیدی یا پلاستیک‌های زیستی اقدامات مشابهی را انجام دهند.

نتیجه گیری

اگر در تلاش برای ایجاد یک خانه سازگار با محیط زیست هستید، به یاد داشته باشید که هیچ رویکرد غلطی وجود ندارد. ممکن است بودجه شما در حد ساخت یک پنل حرارتی خورشیدی روی پشت بام باشد، اما این می‌تواند خانه شما را سبزتر از خانه همسایه کند. مانع اصلی ساخت یک خانه زیست محیطی هزینه آن است، با این حال اگر هزینه ساخت این خانه‌ها به طور متوسط ​​۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر از یک خانه سنتی باشد، در دراز مدت با کاهش هزینه‌ها و کاهش انرژی، این سرمایه گذاری را جبران می‌کند.