همان طور که می‌دانید هر ساختمان به منظور برقراری امنیت ساکنان، محافظت از افراد در برابر شرایط جوی مختلف، حفظ حریم خصوصی ساکنین، تامین برق و تمامی امکانات رفاهی بنا میشود. همان طور که می‌دانید بسته به سلیقه افراد ساختمان‌ها متفاوت هستند، در ادامه با املاک داران همراه باشید تا مراحل ساخت ساختمان انواع ساختمان را برای شما شرح دهیم.
انواع ساختمان
هر سازه شامل بخش‌های مختلفی از جمله سقف، کف، دیوار، زیر بنا، زیر ستون، دودکش، لوله کشی، سکو، ایوان، بالکن و غیره است. از انواع مختلف سازه نیز می‌توان به خانه، کارخانه، بیمارستان، ساختمان‌های اداری تجاری و غیره اشاره کرد.
در واقع ساختمان به سازه‌هایی گفته میشود که با مصالح خاص ساخته میشود که شامل زیربنا، ستون، سقف، دیوار و غیره است که با استفاده از انواع مصالح ساختمانی و اصولی خاص به یکدیگر وصل می‌شوند. ساختمان برای اهداف مختلف از جمله مسکونی، فضای عمومی، مکان‌های مذهبی، مکان آموزشی، مراکز درمانی، اداری تجاری و غیره ساخته می‌شوند. ساختمان‌ها در ابتدا از قاب‌های فولادی با دیوارهای پیش ساخته ایجاد می‌شوند. دیوارهای پیش ساخته را اغلب از پنل‌های عایق می‌سازند تا از اتلاف حرارت جلوگیری شود. در ادامه به بررسی انواع ساختمان می‌پردازیم:
۱.ساختمان‌های مسکونی
به سازه‌ای که برای اهداف مسکونی مورد استفاده قرار بگیرد، ساختمان مسکونی می‌گویند. ساختمان مسکونی خود دارای انواع خانه ویلایی و آپارتمان است. هر خانه با امکاناتی برای خواب، نشیمنگاه، آشپزخانه و سرویس بهداشتی طراحی میشود. همان طور که گفته شد خانه‌های مسکنی دارای انواع ویلایی و آپارتمان است نوع طراحی بسیار متفاوت است، مثلا در خانه‌های ویلایی حیاط وجود دارد در آپارتمان‌ها راه پله و قسمت‌های مشاع ساختمان وجود دارد.
۲.ساختمان آموزشی
سازه‌ای مانند مدارس و دانشکده‌ها که برای اهداف آموزشی استفاده میشود را ساختمان آموزشی می‌نامند. چنین بنایی بایستی به تمامی امکانات آموزشی، تحصیلی، رفاهی، تفریحی متناسب با هدف مجهز باشند. در برخی موارد، ساختمان‌های مسکونی و خوابگاه اختصاصی نیز برای اسکان دانشجویان و یا کارکنان در چنین سازه‌هایی طراحی میشود.
۳.ساختمان‌های سازمانی
ساختمان‌هایی که به منظور سازمان‌های دولتی یا نیمه دولتی به منظور ایجاد مراکز درمانی، بیمارستان کودکان، خانه سالمندان، سالن اجتماعات فرهنگی هنری، زندان، دار التادیب و غیره ساخته می‌شوند. به چنین سازه‌هایی ساختمان سازمانی گفته میشود و خدمات آن برای برخی از اقشار جامعه رایگان یا بعضا نیم بها محاسبه می‌گردد.
۴.ساختمان تجاری
ساختمان تجاری به سازه‌ای گفته میشود که در آن حساب بانکی، معاملات تجاری، امور حسابداری و یا هر تراکنش مالی مدیریت میشود. از جمله ساختمان‌های تجاری می‌توان به بانک، دادگستری، مغازه، فروشگاه، دفاتر تجاری خصوصی و غیره اشاره کرد.
۵.ساختمان جمعی
ساختمان جمعی به بنایی گفته میشود که در آن اجتماعات عمومی مذهبی، تفریحی، مدنی، ملی، مسافرتی، تفریحی و غیره برگزار می‌گردد. این ساختمان‌ها دارای انواع مختلفی از جمله خانه سینما، حانه تئاتر، باشگاه ورزشی، تالار کنفرانس، ساختمان شهرداری، سالن بدنسازی، موزه، رستوران، باشگاه ورزشی، مکان‌های عبادتی مثل مسجد و حسینیه، ایستگاه راه آهن، فرودگاه و غیره است.
۶.ساختمان بازرگانی
ساختمان‌های بازرگانی معمولا برای ایجاد فروشگاه، نمایشگاه، دفاتر ملکی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته لازم است که در این ساختمان‌ها تمامی امکانات اداری، انباری و خدماتی نیز تعبیه و پیش بینی شود.
۷.ساختمان ذخیره سازی
ساختمان ذخیره سازی همانطور که از نامش پیداست، به منظور ذخیره وسایل، اموال و انبار کردن کالاهای مختلف استفاده میشود. از جمله بخش‌های مختلف این ساختمان‌ها می‌توان به بارخانه، سردخانه، انبار، اصطبل، واحد ذخیره غلات، گاراژ، پایانه باربری ماشین‌های سنگین و غیره اشاره کرد.
۸.ساختمان صنعتی
اگر از بنایی به منظور ساخت و تولید محصول، پردازش یا گردآوری محصولات استفاده شود، در دسته بندی ساختمان‌های صنعتی قرار می‌گیرد. هر ساختمان صنعتی دارای بخش‌های تولیدی، نیروگاه، پالایشگاه، آزمایشگاه، کارخانه‌های کوچک و بزرگ، مونتاژسازی و غیره است.
۹.سازه‌های پر خطر
ساختمان‌های پر خطر دارای انواع مختلفی هستند.برخی از آنها به منظور تولید، جابجایی یا ذخیره سازی مواد رادیواکتیو، مواد منفجره، مواد قابلیت اشتعال بالا و احتمال انتشار گازهای سمی استفاده می‌گردند. در برخی از این ساختمان‌ها نیز محل نگهداری، تولید یا ذخیره سازی مواد سمی و خطرناکی مثل اسیدها یا مواد شیمیایی با قابلیت اشتعال بالا است.
۱۰.ساختمان‌های جدا، اشتراکی یا چند طبقه
ساختمان‌های مجزا به گونه‌ای طراحی و ساخته می‌شوند که سقف، دیوارها و محوطه‌ای کاملا جداگانه از سایر خانه‌ها دارند. اما برخی از ساختمان‌ها دارای یک دیوار مشترک هستند و تنها از سه بخش دارای فضای مجزا و باز است. بعضی از ساختمان‌های چند طبقه‌ای فقط سقف یا کف مشترک دارند، و اما آسمان خراش ها که معمولا بیش از چهار طبقه دارند، این نوع سازه‌های چند طبقه معمولا دارای ارتفاع بالای ۱۷ متر و بالا تر از سطح جاده هستند، معمولا این گونه از ساختمان‌ها موارد اشتراکی و یا در اصطلاح مشاع زیاد دارند.
۱۱.ساختمان‌های نا امن
برخی از سازه‌ها ایمنی کافی ندارند و از نظر ساختاری ضعیف هستند. معمولا این نوع سازه‌ها یا قدیمی هستند و یا ساختمان به صورت غیر اصولی ساخته شده‌اند. سازه‌های نا امن امکان ورودی و خروجی و یا استفاده مناسب نیستند. احتمال خطرات جدی برای افراد داخل ساختمان وجود دارد. بر اساس قوانین چنین ساختمان‌های نا امنی بایستی مرمت و یا تخریب یا بازسازی شوند.
۱۲.ساختمان‌های ویژه
ساختمان ویژه یا ساختمان خاص به یک مجموعه‌ی کاملی از ساختمان‌های مونتاژ، ساختمان صنعتی، مراکز عمده فروشی، ساختمان‌های پر خطر، هتل، رستوران و غیره که برای استفاده ویژه یا خاص ساخته می‌شوند، گفته میشود.
اجزای ساختمان
به مصالح ساختمانی و متریال لازم برای ساخت و ساز ساختمان‌های مختلف، اجزای ساختمانی می‌گویند. در واقع اجزای اصلی ساختمان شامل مواردی از جمله فونداسیون، سقف، دیوار، کف و غیره است. خدمات ساختمانی یا نازک کاری مانند گچ کاری، برقکاری، گازکشی، اتصالات درب و پنجره و کارهای رو بنایی گفته میشود که در آخرین مرحله انجام می‌گردد. سه جزء تشکیل دهنده اصلی هر ساختمان شامل فونداسیون، ستون پایه‌ها و روبنا میشود که در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:
فونداسیون (پی)
از آن جایی که تمام وزن ساختمان بر روی پی قرار می‌گیرد، فونداسیون مهم ترین مرحله ساخت و ساز به شمار می رود. فونداسیون با توجه به میزان عمقی که در خاک دارد، به دو بخش عمیق و سطحی تقسیم میشود. فونداسیون سطحی معمولا در عمق یک متری قرار دارد و فنداسیون عمیق در عمق ۲۰ تا ۶۵ متری زیر زمین ساخته میشود. برای خانه‌ها و یا مراکز خرید کوچک از فونداسیون سطحی استفاده میشود و در سازه های سنگین تر مثل دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، آسمان خراش و ساختمان‌های بلند فونداسیون عمیق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فونداسیون یا پی ساختمان برای میزان مقاومت، ستون، اسکلت بندی، دیوار، اتاق و غیره استفاده میشود. در ساخت و ساز با توجه به نوع فونداسیون، نوع مصالح ساختمانی انتخاب شده و بکار گرفته میشود. زیر بنا وظیفه توزیع بار، کاهش شدت بار، کاهش نشست ناهموار، ارائه سطح تراز محکم، ایمنی در برابر آبرفتگی کف، ایمنی در برابر لغزش و واژگونی و غیره را بر عهده دارد. انواع فندانسیون در ساختمان سازی عبارتند از:
- فونداسیون سطحی نواری
- فونداسیون سطحی پایه ستون
- فونداسیون سطحی منفرد یا بالشتکی
- فونداسیون سطحی شبکه‌ای
- فونداسیون سطحی گسترده
- فونداسیون عمیق شمعی
- فونداسیون عمیق ستونی
- فونداسیون عمیق با هوای فشرده
پایه ستون
به فاصله بین سطح زمین و فضای کف که درست در بالای زمین ساختمان ساخته میشود، ستون پایه گفته میشود. این بخش از سازه مانع ورود آب و حشرات به داخل ساختمان می‌شوند.
روبنای ساختمان
همانطور که گفتیم، فاصله بین طرح روبنا و زیربنا را پایه ستون می‌نامند. روبنا نیز در بالای سطح زیربنا واقع میشود.
سقف
بالا ترین سطح در هر ساخت یا طبقه را سقف می‌نامند. سقف‌ها بر اساس نوع آب و هوایی به انواع مختلفی از جمله سقف آبی، سقف کاذب، سقف سرد، سقف پارچه‌ای، سقف درونی، سقف گرم، سقف شیب دار، سقف پوسته‌ای، سقف اسکلیون، سقف فلزی، سقف مسطح و غیره تقسیم می‌شوند. رایج ترین انوع سقف‌های ساختمان که برای ساخت و ساز خانه‌ها بکار می‌روند عبارتند از: سقف درونی، سقف مسطح و سقف فیبر و سیمان و غیره است.
کف ساختمان
سطح پایینی ساختمان که مورد استفاده قرار می‌گیرد را کف ساختمان می‌گویند. هر کف ساختمانی را با روش‌های مختلف می‌پوشانند و یا با روکش‌های مختلف تزیین می‌کنند، پوشاندن کف بسته به نوع استفاده از ساختمان پوشانده و یا عایق میشود. مثلا کف یک ساختمان می‌تواند پارکت یا سرامیک باشد در حالی که کف یک موتورخانه و یا کارگاه باید سیمانی یا عایق حرارتی برودتی و یا ضد برق باشد.
تیر ساختمان
به منظور تحمل بار سنگین ناشی از روبنا در بالای درب و پنجره از تیر استفاده میشود. تیر که در نزدیکی درگاهی واقع شده، دارای جنس‌های مختلف آهن، سنگ، چوب، استیل فلزی است.
سایه بان ساختمان
سایه بان به نوعی دال گفته میشود که در بالای درب و پنجره قرار می‌گیرد. وظیفه آن جلوگیری از آسیب به درب و پنجره در شرایط آب و هوایی مثل تابش مستقیم و شدید نور خورشید، پوسیدگی توسط برف و باران و غیره است. سایه بان از نظر موقعیت به سه نوع داخلی، خارجی و بین چارچوب تقسیم میشود. سایه بان داخلی برای کنترل نور خورشید از پرده‌های کرکره، قرقره و یا پلیسه‌ای، خاموشی متعادل و غیره استفاده میشود. سایه بان‌های خارجی به صورت افقی، عمودی، شانه تخم مرغی نصب می‌شوند. سایه بان خارجی برای محافظت ساختمان در تغییرات آب و هوایی در نظر گرفته می‌شوند. سایه بان خارجی برای جلوگیری از ورود آب، نور زیاد، کنترل سرما و گرما، و همچنین کنترل مصرف انرژی به طور چشمگیر در نظر گرفته میشود.
جان پناه
جان پناه دیوار کوتاهی است که دور تا دور بام ساختمان، اطراف بالکن، لبه‌های تراس، پله‌ها ساخته میشود. جان پناه جهت حفاظ دور پشت بام، دیده نشدن داخل ساختمان، حفاظ پله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
درب
درب وسیله‌ای جهت ارتباط بین مکان‌های مختلف ساختمان مثل داخل ساختمان به بیرون ساختمان و یا راه ارتباطی بین اتاق‌ها است. معمولا درب‌ها به نوع استفاده و محل استفاده تهیه می‌شوند. درب‌ها از نوع جنس و نوع مکانیسم کاربرد به انواع مختلف تقسیم می‌شوند. مثلا درب یک اتاق با درب یک کارگاه و یا سوله هم از نظر جنس و هم از نظر نوع متفاوت است. که در ادامه به انواع درب ساختمان اشاره می‌کنیم.
انواع درب از نظر جنس
- چوبی
- فلزی
- PVC و UPVC
- شیشه‌ای
انواع درب از نظر از نظر مکانیسم کاربرد
- درب کشویی
- درب کامپوزیت
- درب دو سویه
- درب گردان
- درب تاشو
- ضد حرق
- درب ضد سرقت
- ریموتی
- کرکره‌ای
پنجره
پنجره وسیله‌ای برای، امکان ارتباط دیواره‌های ساختمان بین داخل ساختمان و بیرون ساختمان جهت تهیه نور کافی برای ملک، تهویه هوا، مشاهده و استفاده از فضای بیرون به خصوص ویو یا همان منظره و غیره است. پنجره یکی از مکان‌های مهم ساختمان است که اگر درست و اصولی نصب نشود از بیرون ساختمان می توان داخل ساختمان را کاملا مشاهده کرد. پنجره نیز مثل درب نیز بسته به نوع مکانیسم کاربرد به انواع مختلف تقسیم می‌شوند. که در ادامه انواع پنجره ساختمانی را اشاره می‌کنیم.
انواع پنجره از نظر جنس
- پنجره وینیل
- پنجره آلومینیومی
- پنجره فایبرگلاس
- پنجره کامپوزیت
- پنجره های تمام چوب
- پنجره الوود
انواع پنجره از نظر مکانیسم
- پنجره لولایی
- پنجره کشویی عمودی
- پنجره بزرگ
- پنجره جلو آمده
- پنجره لغزان
- پنجره باشو
- پنجره با شیشه دکوراتیو
- پنجره سقفی
- پنجره نورگیر
- پنجره قوس دار
- پنجره ثابت
- پنجره محوری
- پنجره دو طرفه
- پنجره ارسی
- پنجره کرکره‌ای
- پنجره شاه نشین
- پنجره گوشه‌ای
- پنجره شیروانی
- پنجره زیر شیروانی
نکته‌ی بسیار مهمی که باید در این قسمت اشاره شود، درب و پنجره در ساختمان وظایف بسیار مهمی را بر عهده دارند، درب و پنجره باید ایمنی ساختمان را تامین کنند، نور کافی را به ساختمان برسانند، کنترل هوای ساختمان را انجام دهند، عایق صوتی و حرارتی و ضد آب باشند.
ستون
به استحکامات بتنی و آهنی که بخش‌های عمودی ساختمان هستند که در امتداد آنها تیرها و دال‌ها قرار می‌گیرد ستون می‌گویند. وظیفه ستون در ساختمان نگهداری از المان روسازه و انتقال بارهای فشاری اعمال شده از طرف آنها به ستون‌های پایینی و رساندن به فنداسیون و زیر زمین است. شکل ستون‌ها می‌تواند مربع، مستطیل، و یا دایره است. ستون گذاری جزع موارد بسیار مهم ساختمان است که نظام مهندسی به صورت مستقیم بر روی آن نظارت دارد به این گونه که اگر از استحکام کافی برخوردار نباشد ستون باید به کلی تخریب شود برای همین ستون گذاری بر اساس معماری و قواعد سازه است.
دیوار
دیوار عنصری است که به طراحی ساختمان مفهوم می‌بخشد و ایمنی ساختمان را تا حدودی تظمین می‌کند. دیوارها به دو نوع بیرونی و درونی تقسیم می‌شوند. دیوار بیرونی به عنوان محافظ از خانه سرپناه می‌سازد و دیوار داخلی به تقسیم بندی محوطه داخلی ساختمان کمک می‌کند.دیوارها وزنی که از تیرها و دال‌ها رویشان وارد میشود، به پی منتقل می‌کنند. دیوارها، از حریم خصوصی ساکنان و همچنین عوامل بیرونی مانند گرما، سرما، باران، سر و صدا و گرد و غبار محافظت می‌کنند. دیوارها، می‌توانند آجری و یا سنگی و غیره باشد باشند. دیوارها از نظر عملکرد، از لحاظ ساختار، مصالح ساختمانی به انواع مختلف تقسیم می‌شوند که در ادامه به انواع آن اشاره می‌کنیم.
انواع دیوار از نظر عملکرد
- دیوار باربر
- دیوارهای غیرباربر
- دیوارهای غیرباربر پارتیشن بندی
- دیوارهای غیر باربر Qpannel
- دیوارهای حفره
- دیوارهای برشی
- دیوارهای روکش شده
- دیوارهای روبرو
انواع دیوار در ساختمان از لحاظ ساختار
- دیوار عایق حرارتی
- دیوار عایق صدا
- دیوار عایق رطوبت
انواع دیوار در ساختمان از لحاظ مصالح ساختمانی
- دیوار آجری (این نوع مصالح خود دارای انواع مختلف لعابی، ماشینی،ماسه آهکی، آجرنما، آجر نسوز، آجر سفالی، آجر سفال ده سوراخ، آجر لفتون، آجر فشاری، آجر دکوراتیو، آجر قزاقی، آجر جوش، نانو آجر است)
- دیوارای سنگی
- دیوار بتنی
- دیوار بلوکی
نازک کاری ساختمان
نازک کاری ساختمان به مراحلی گفته میشود که یک ساختمان را آماده بهره برداری و استفاده می‌کند. بعد از به پایان رسیدن دیوار کشی کار به نازک کاری می‌رسد، نازک کاری به موارد ظاهری و داخلی ساختمان گفته میشود. نازک کاری شامل موارد زیر است:
- تاسیسات لوله کشی آب و برق و گاز و فاضلاب و دستگاه‌های تاسیساتی
- آسانسور
- خدمات جوش کاری و خُرده کاری مثل نرده و پله و غیره
- نصب درب و پنجره
- داکت کشی یا نصب کانال کولر
- کف کار (سرامیک، مزاییک،پارکت، سنگ)
- گچ کار (گچ سرخ یا گچ و خاک، گچ کار سفید، گچ بری)
- رنگ کاری و نقاشی
- دکوراسیون داخلی
- آبگرمکن و پکیج و غیره
- جارو برقی مرکزی
- سیتم آتش نشانی یا اطفاع حریق
- آنتن مرکزی
- نورپردازی
- نماکاری
بخش‌های خدماتی
این بخش مخصوص رساندن خدمات به ساختمان است، این خدمات شامل آب رسانی، برق رسانی، گاز رسانی و متصل شدن فاضلاب به شبکه فاضلاب شهری و زهکشی است.
روش‌های ساخت ساختمان
تا این قسمت با انواع ساختمان و اجزای آن و بعضی از مصالح و نوع جنس آنها آشنا شدیم، در ادامه انواع ساختمان و صفر تا صد مراحل ساخت آنها بیشتر آشنا خواهیم شد.
روش‌های مختلف ساخت و ساز نه تنها در هزینه و طراحی و معماری خانه، بلکه بر نیازهای تعمیر و نگهداری و همچنین ارزش بلند مدت ملک و آینده نگری نیز تأثیر می‌گذارند. انتخاب نحوه ساخت و ساز موثر بر مصرف انرژی، اثرات زیست محیطی بیرون ساختمان تاثیر مستقیم دارد. به طور مثال دو ساختمان ۵ طبقه را در نظر بگیرید، یکی از این ساختمان‌ها فشار آب به ضحمت به طبقه ۵ می‌رسد و طبقه ۵ ساختمان دیگر به آسانی از نعمت آب بهره مند است، این مثال کوچکی از تاثیر نحوه ساخته شدن ملک است.
هنگام تصمیم گیری در مورد روش ساخت و ساز، ضمن در نظر گرفتن میزان پایداری و طول عمر معماری و آینده نگری، هزینه‌های اولیه را نیز مطابق نیازهای خود برای ساخت و ساز محاسبه کنید.
۱- ساخت و ساز با چارچوب چوبی
استفاده از چوب یک روش قدیمی و سنتی است که در بعضی مکان‌ها همچنان استفاده میشود، مثلا برای ساخت خانه‌های جنگلی، مکان‌های گردشگری، خانه‌های روستایی و غیره کاربرد دارد.
در این روش از اتصالات چوبی، تیرها و الوارها با میخ و یا پیچ برای ساخت ستون، دیواره‌ها، سقف و کف ساختمان استفاده میشود. روش ساخت و ساز با چوب یک روش ساخت سریع، کم هزینه، آسان و دارای طرح‌های متنوع است. این روش مشکلات زیادی نیز در پی دارد، ابتدا استحکام این بنا به اندازه کافی نیست، به سرعت آسیب می‌بیند و رطوبت را به خود جذب می‌کند، انرژی زیادی برای سرد و گرم کردن ساختمان استفاده میشود، به مرور زمان می‌پوسد و برآمدگی و شکاف بین چوب‌ها ایجاد میشود، همین امر باعث حجوم موریانه و مورچه و قارچ‌ها میشود. از آنجایی که چوب عایق ضعفی در برابر صدا، آتش، رطوبت و طوفان و باد دارد مکان مناسبی برای زندگی کردن نیست.
۲- ساخت و ساز با چارچوب فولادی
چارچوب فولادی نسبت به چارچوب‌های دیگر ایده‌آل‌تر و اصولی‌تر است، دوام طولانی و استحکام بالا و نقص‌های کمتری دارد، سرعت اجرای آن متوسط است،هزینه بیشتری نسبت به چارچوب چوبی دارد، ساخت و ساز ساختمان سرعت بالاتری پیدا می‌کند، به علاوه به خاطر یکنواخت بودن در زمان نازک کاری سرعت بسیار بالایی به ساخت و ساز می‌دهد.
۳- ساخت و ساز ساختمان‌های آجری
به ساختمان‌هایی که تمامی اجزای تشکیل دهنده آنها آجر، سنگ و بلوک باشد ساختمان‌های آجری گفته میشود. این نوع ساختمان در مکان‌هایی استفاده میشود که معزض طوفان و یا باد شدید، آب و هوا با دمای بالا، یا مناطقی که به مرور زمان فولاد را از بین می‌برد. وزن سنگین و استحکام و دوام بالا، عایق بودن در برابر صدا، هوا، حرارت‌های بالا از مزیت‌های ساختمان آجری است.
ساختمان‌های آجری ممکن است با روکش‌هایی با جنس سنگ، فولاد، گچ یا سیمان پوشانده شوند. مفهوم ساختمان‌های آجری و یا سنگی با گذشته تغییر کرده است، در قرن‌های پیش خانه‌های آجری از دو ردیف آجر تشکیل می‌شدند که توسط یک دیوار حفره دار با یکدیگر جدا می‌شدند. این حفره یا دیوار دوجداره از نفوذ آب جلوگیری می‌کرد و در حقیقت به عنوان یک فضای عایق ضد آب عمل می‌کرد. امروزهساختمان‌هایی که با آجر ساخته می‌شوند به ندرت به این شکل ساخته می‌شوند، به طور معموول شامل یک دیوار داخلی آجری با روکش سنگ یا گچ است. این گونه ساختمان‌ها با استفاده از ملات به یکدیگر متصل می‌شوند و بعضا از فلزات برای اجرای سریع استفاده می‌کنند.
۴- ساخت و ساز ساختمان‌های بتونی
ساختمان‌های بتنی به دو روش امکان بنا شدن دارند، روش ریختگری، پنل پیش ساخته.
در روش ریختگری ابتدا قالب بندی شده و سپس در حفره‌های قالب بتن ریخته میشود، در این روش ممکن است از ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد که دیوار بتنی خشک شود. در داخل این دیواره‌ها ممکن است از میله‌های فولادی یا همان آرماتور برای استحکام بیشتر و اتصال این دیواره‌ها به دیوارهای همجوار یا بالایی استفاده میشود. این روش چند سالی است برای سقف و سطون، چاله آسانسورها در ساختمان‌ها استفاده میشود.
در روش پنل پیش ساخته بتنی، دیواره‌های بتنی با وزنی نسبتا سبک و مقاوت بسیار بالا در کارگاه‌های مخصوص تولیدات دیواره‌های بتنی ساخته می‌شوند. این دیوارهای پیش ساخته کاملا آماده برای نصب در محل خود هستند، این دیوارها با استفاده از پیچ و مهره یا شکاف‌های مخصوص به یک دیگر متصل می‌شوند. این گونه ساختمان‌ها بسیار به صرفه و با سرعت بالا نصب می‌شوند. این نوع ساختمان‌ها اغلب قالب‌های فلزی دارند، این نوع ساختمان‌ها ایمنی بالا دارند که توسط سازندگان با تجربه ساخته می‌شوند.
۵- تکنیک‌های سبز (دوستاران محیط زیست)
ساختمان‌های دوستاران محیط زیست، جزع ساختمان‌هایی هستند که به محیط زیست آسیب نمی رسانند، یعنی مصالح ساختمانی استفده شده آنها به مرور زمان در طبیعت تجزیه میشود و آسیبی به منایع طبیعی نمی‌رسانند.
ساختمان تکنیک‌های سبز جزع ساختمان‌های مدرن نیستند و بعضا فقط برای گردشگری و یا منازل جنگلی، هتل‌های جنگلی و اقامتگاه‌های بوم گردی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بر اثاث اعلام وزارت انرژی ساختمان‌های کاهی ضمن طراحی پایدار و سازگار با محیط زیست، پتانسیل‌های زیادی دارد. ساختمان‌های ساخته شده با پشته‌های چمنی، از جمله ساختمان‌های خشتی و آن‌هایی که در زیر زمین به عنوان پناه گاه ساخته می‌شوند، امکان طراحی کارآمد با انرژی را فراهم می‌کنند.
یکی از متداول ترین روش‌های ساختمان‌های سبز پنل‌های SIP است، این ورق‌های عایق کف قرار می‌گیرد که بین دو ورق‌های سه‌لا و یا فیبرهای سیمانی ساخته می‌شوند. این ورق غیر از عایق بودن نسبت به صدا و آب برای دیواره‌ها، کف و سقف یک ساختمان تشکیل می‌دهد.
صفرتاصد مراحل ساخت ساختمان
در ابتدا باید مجوزات ساخت و ساز ساختمان را تهیه کنید. مجوزات هر نوع ساختمان با یکدیگر متفاوت هستند ولی یکسری مجوزات مشترک نیز دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
دریافت مجوزات ساختمان
- دستور تهیه نقشه از شهرداری
- مجوزات ساخت و ساز ساختمان از نظام مهندسی
- تهیه نقشه ساختمان (نقشه معماری – نقشه سازه – نقشه تاسیسات)
- تاییدیه نقشه توسط شهرداری
- پرداخت حق بیمه در بیمه تامین اجتماعی
- تهیه پروانه ساخت از شهرداری
قبل از شروع به ساخت و ساز باید مجوزات که در بالا گفته شد را تهیه کنید. در این قسمت این نکته بسیار مهم است که بسته به نوع ساختمان مجوزات لازم، نقشه، معماری، تاسیسات، تاییدیه‌ها و غیره متفاوت هستند. مثلا یک ساختمان صنعتی و یا یک مکان گردشگری نیازمند مجوز از منابع طبیعی نیز هست، معماری یک ساختمان تجاری با یک ملک مسکونی متفاوت است.
همان طور که مجوزات ساختمان‌ها با یک دیگر متفاوت هستند، متریال و مصالح ساختمانی آنها نیز با یکدیگر فرق می‌کنند، مثلا آهن آلاتی که برای یک سالن ورزشی به کار می‌رود با آهن آلاتی که برای یک ملک جنگلی به کار می‌رود متفاوت است.
بعد از آنکه دستور نقشه از طرف شهرداری داده میشود و نقشه طراحی میشود مواردی مثل ارتفاع زمین، پیشروی، عقب نشینی، متراژ قابل ساخت و بسیاری از این موارد در آن ذکر شده است.
بعد از طراحی نقشه نیازمند تاییدیه نظام مهندسی است، از این مرحله به بعد نظام مهندسی نظارت کامل بر ساخت و ساز ساختمان را دارد. برای انجام هر نوع عملیات مهندسی به طرح و نقشه‌ای نیاز داریم و پس از آن به فردی که طبق نقشه مهندسی عمل کند. بر این اساس یکی از مهارت‌هایی که لازم است که یک مهندس عمران و معماری یا پیمانکار در زمینه طراحی نقشه ساختمان مسکونی و اجرای سازه‌های ساختمانی داشته باشد، صفر تا صدخواندنِ نقشه‌های نظام مهندسی است. وجود علائم و نشانه‌های بسیار در این نقشه ها نیازمند تخصص بوده و افرادی که آشنایی با آنها نداشته باشند را دچار سردرگمی می‌کند.
بعد از تاییدیه و نقشه‌های نظام مهندسی، نیازمند تایدیه مجدد نقشه‌های نظام مهندسی توسط شهرداری است.
بعد از تاییدیه مجدد شهرداری ارجاع به بیمه و پرداخت حق بیمه صفر تا صد ساخت و ساز ساختمان است.
در پایان مجدد باید به شهرداری مراجعه کرده و پروانه ساخت و ساز ساختمان را از شهرداری دریافت کنید. بعد از دریافت پروانه ساخت باید وارد مراحل ساخت و ساز شوید.
مراحل ساخت ساختمان
ساخت ساختمان به سه مرحله تقسیم میشود:
- سفت کاری
- نازک کاری
- تاسیسات
سفت کاری ساختمان
سفت کاری انواع ساختمان‌ها با یکدیگر تفاوتی ندارد، اغلب تفاوت آنها در معماری و نقشه برداری و نازک کاری است. سفت کاری ساختمان شامل مراحل زیر است که در ادامه به صورت مختصرهرکدام را توضیح می‌دهیم.
- تخریب ساختمان فرسوده و یا ساختمان کلنگی
- عملیات خاکبرداری
- پی کنی و گود برداری (پیکور – کمپرسور – چکش)
- شناژ بندی
- آرماتور بندی
- بتن ریزی ساختمان (سطح – سقف)
- تاسیسات
- آسانسور
تخریب ساختمان فرسوده و یا ساختمان کلنگی
در مکانی که قرار است ساخت و ساز انجام شود، ممکن است از قبل یک سازه قدیمی وجود داشته باشد که نیاز به تخریب کامل آن است، برای تخریب ساختمان نیاز است اصولی رعایت شود، چون ممکن است در حین انجام عملیات تخریب اتفاقات جبران ناپذیری اتفاق بیفتد، حتی در بعضی موارد نیاز است از ارگان‌های مختلف مثل نظام مهندسی، آتش نشانی، شهرداری و غیره در مکان تخریب حضور داشته باشند.
عملیات خاکبرداری
خاک برداری بخش مهمی از ساخت و ساز به شمار می‌رود که نقشی مهم در این صنعت سفت کاری ساخت و ساز ایفا می‌کند. در واقع حفاری تنها کندن یک چاله نیست و نیاز به برنامه ریزی و رعایت نکات ایمنی دارد. از این رو شرکت‌های حفاری و خاکبرداری نقش مهمی در موفقیت پروژه‌های ساختمانی دارند. فرایند خاک برداری شامل جابجایی و حذف سنگ و خاک از محل ساخت و ساز است. اجرای چنین پروژه‌هایی نیاز به استفاده از ماشین آلات سنگین مثل بیل مکانیکی، لودر، ماشین باری حمل خاک و سنگ و غیره دارد.
پی کنی و گود برداری
پی کنی و گودبرداری به دو نوع گودبرداری حفاظت‌نشده یا مهاربندی‌نشده و حفاظت‌شده یا مهار بندی‌شده تعریف شده است. گودبرداری ساختمان از جمله تلاش‌های عمرانی است که در اهداف متنوعی مثل تخریب یک سازه قدیمی، احداث کانال، احداث پارکینگ‌ها و مخازن زیر زمینی با شیوه‌های متنوعی انجام میشود. از روش تاب دادن گرفته تا بیل‌های مکانیکی که اگر در روش تاب‌دادن روش غیر اصولی انجام‌شود باعث زیان جبران نا پذییر میشود. ممکن است در پی کنی و گودبرداری از ابزارهایی مثل پیکور، کمپرسور، چکش استفاده شود .تفاوت پیکنی و گود برداری انواع ساختمان در ارتفاع گود برداری زمین فرق می‌کنند، مثلا گوبرداری یک ساختمان ۱۰ طبقه تجاری با یک سوله‌ی معمولا متفاوت هستند. میزان گودبرداری توسط نقشه تهیه شده و نوع معماری محاسبه میشود. در گود برداری نظام مهندسی و شهرداری نظارت کامل دارند و بعضا در آن مکان حضور دارند.
شناژ بندی
شناژ بندی ساختمان نیز یکی از بخش‌های مهم پی ریزی ساختمان است. در واقع لغت شناژ به معنای زنجیر کردن است، در صنعت ساخت و ساز معنی شناژ به منظور اتصال پی‌ها به یکدیگر است. البته هر سازه‌ای به شناژ نیاز ندارد و در برخی از ساختمان‌ها بکار می‌رود.
فوندانسیون پایین ترین بخش ساختمان است که سایر اجزا روی آن قرار می‌گیرد و یا ساخته می‌شوند. تمامی نیروهای وارده بر سازه به فوندانسیون انتقال می‌یابد و سپس به زمین می‌رسد. اگر پی‌ها در ساختمان از هم جدا باشند، امکان حرکت آنها در شرایط مختلف وجود دارد. به همین دلیل مهندسین سازه به منظور اتصال پی‌های منفرد و یکپارچه سازی کل پی از شناژ یا کلاف استفاده می کنند.
آرماتور بندی
قبل از بتن ریزی آرماتور بندی انجام می‌دهند. آرماتور بندی همان میل گردهایی هستند که با استفاده از فرمول و دستگاه‌های مخصوص خم و به یکدیگر متصل می‌شوند. آرماتور بندی بسته به نوع ساختمان شماره، اندازه، ابعاد، کلفتی یا نازکی متفاوتی دارند. آرماتور باعث استحکام بنا و فوندانسیون میشود. وظیفه آرماتور متصل کردن قسمت‌های بتی ساختمان به یکدیگر، متصل کردن فندانسیون به ستون و دیواره‌های ساختمان، افزایش مقاومت بتن و انتقال فشار ساختمان به زمین است. یکی از مراحل سفت کاری که یک سازنده و یا پیمانکار ساختمانی به آن توجه زیادی می‌کند مراحل آرماتور بندی ساختمان است. آرماتور بندی یکی از حرفه‌های ساختمانی است که استادکاران ماهر ساختمانی و پیمانکاران زیادی را به خود جذب کرده است.
بتن ریزی ساختمان
بتن ریزی ساختمان به روند انتقال مخلوط بتن تازه توسط تجهیزات مناسب به درون قالب‌های بتنی ساختمان گفته میشود. بتن مخلوطی از سنگ ریزه و درشت بعلاوه سیمان و آب است. باید بدانید که بتن ریزی برای هر یک از اجزای سازه، روند منحصر به فردی دارد. در صورتی که به دنبال اجرای بتن با کیفیت و مطلوب باشید، نیاز به نظارت مهندسین و کارشناسان در این زمینه است. موارد متعددی مثل زمان بتن ریزی، کنترل دما، تراکم بتن، گیرش بتن و غیره می‌تواند بر کیفیت نهایی سازه بتنی تاثیر گذار باشد. نظام مهندسی نظارت کامل بر عملیات بتن ریزی دارد و بعضا برای بعضی از ساختمان‌ها آزمایش هم انجام می‌دهد. بتن ریزی ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و برج‌ها شامل سطون‌ها، سقف‌ها، چاله آسانسور، بعضا دیوارها و غیره است.
تاسیسات
این مقاله در حال بروزرسانی است
