تاسیسات ساختمان چیست و شامل چه مواردی می شود؟

پیمانکاران و انبوه سازان ساختمان برای ساخت یک بنا باید سه مرحله اصلی سفت کاری ساختمان یا انجام مراحل ساخت اولیه، نازک کاری ساختمان یا انجام مراحل زیباسازی و به اتمام رساندن آن و تاسیسات ساختمان را پشت سر بگذارند. سفت کاری مربوط به شکل اولیه سازه است و به زیبا سازی بنا نازک کاری می گویند. تاسیسات مابین سفت کاری و نازک کاری قرار دارد و اما تاسیسات ساختمانی چیست؟

 یکی از مهم ترین بخش های ساخت و ساز که منجر به ایجاد شرایط مناسب برای سکونت می شود، در واقع تمامی سازه ها از خانه های کوچک گرفته تا آسمان خراش های مدرن، به تاسیسات نیاز دارند. با املاک داران همراه شوید تا درباره اهمیت و مزایای تاسیسات ساختمانی بیشتر بدانید.

تاسیسات ساختمانی چیست و شامل چه مواردی می شود؟

در حقیقت سیستم های تاسیساتی ساختمان یکی از حیاتی ترین بخش ها به شمار می روند. این بخش ها وضعیت سرمایش و گرمایش، وضعیت بهداشت، وضعیت نورپردازی و غیره را در بر می گیرند. تاسیسات شرایطی مناسب برای سکونت در ساختمان را ایجاد می کند.

کیفیت تاسیسات ساختمانی مانند کیفیت انواع مصالح ساختمانی به کار رفته در آن، تاثیر بسزایی در نتیجه کار دارد. در این صورت لزومی به بازسازی و یا تعویض زود هنگام تجهیزات مربوطه ندارد. پس بهتر است در ابتدای پروژه، هزینه لازم برای این سیستم ها در نظر گرفته شود تا میزان هزینه ها و خسارت ها در آینده کاهش یابد.

انواع تاسیسات ساختمانی شامل دو بخش تاسیسات مکانیکی و تاسیسات الکترونیکی می شوند. تاسیسات مکانیکی مربوط به تهویه هوا، سرمایش و گرمایش، تامین آب گرم و سرد، پمپاژ آب به طبقات بالا و غیره است. اما تاسیسات الکترونیکی به سیستم روشنایی و الکتریکی مثل برق، تلفن، آسانسور، پله برقی و غیره مرتبط است.

انواع تاسیسات ساختمان

همانطور که گفتیم، تاسیسات ساختمان شامل دو بخش مکانیکی و الکترونیکی می شود. هر یک از این بخش ها دارای زیر مجموعه های منحصر به خود هستند. تاسیسات مکانیکی که بخش مهمی از تاسیسات سازه را تشکیل می دهد، شامل تاسیسات آب و فاضلاب، تاسیسات گازرسانی، تاسیسات سیستم های بخار، تاسیسات آتش نشانی، تاسیسات بهداشتی، تاسیسات حرارتی و تاسیسات استخر می شود.

و اما تاسیسات الکتریکی که برق مورد نیاز برای گرما، نور پردازی، لوازم برقی و غیره را فراهم می کند، شامل سیستم های ایمنی و امنیتی، سیستم های صوتی و تلفن، سیستم های نورپردازی می شود.

اهمیت تاسیسات ساختمان

امروزه به دلیل افزایش هزینه های انرژی، رشد جمعیت و البته کمبود منابع انرژی، باعث افزایش اهمیت تاسیسات در ساختمان شده است. از این رو می توان گفت که مهم ترین کاربرد تاسیسات ساختمانی در جلوگیری از اتلاف انرژی خلاصه می شود.

 در واقع یکی از انواع خدمات ساختمانی که باعث رفاه و آرامش ساکنین می شود، رسیدگی به تاسیسات است. پس دومین کاربرد آن، ایجاد رفاه و شرایط مناسب برای سکونت به شمار می رود.

بنابراین تاسیسات از اهمیت بالایی برخوردار است و بی توجهی به اجرای این بخش می تواند خسارت زیادی وارد کند. باید در سیستم های تاسیساتی از تجهیزات نوین و انرژی های تجدید پذیر استفاده شود. در نتیجه این سیستم ها کم تر نیاز به تعمیر پیدا می کنند و هزینه قبوض نیز کم تر خواهد بود، مثل پنل خورشیدی یا توربین بادی برای تامین برق، آبگرمکن خورشیدی برای گرم کردن آب و مواردی مشابه از این دست.

مشکلات اجرای تاسیسات سازه

مهندس و استاد کار تاسیسات ساختمانی در هنگام اجرای این سیستم ها باید شرایط آب و هوایی محل احداث ساختمان، بودجه پروژه، نوع معماری سازه و غیره را در نظر بگیرند. در واقع آن ها موظفند قبل از اجرا به بررسی تمامی محاسبات لازم، انتخاب تجهیزات مناسب و اختصاص دادن فضایی برای آن بپردازند.

ممکن است از برخی از بخش های تاسیسات ساختمان غافل شویم. چرا که در معرض دید نیستند و ما دائما با آن سر و کار نداریم. بنابراین اگر آگاهی لازم کسب نشود، می تواند خسارت زیادی به مالک وارد کند، از این نوع خسارت ها به تخریب و بازسازی مجدد هم می توان اشاره کرد.

البته امروزه به دلیل استفاده از سیستم های هوشمند در تاسیسات ساختمان ها، امکان کنترل این سیستم وجود دارد. یکی از مزایای این سیستم های هوشمند، سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف است. هر چند هزینه اجرا و راه اندازی این نوع سیستم ها زیاد است ولی در عوض هزینه های جانبی و تعمیرات کاهش می یابد.

بخش تاسیسات ساختمان بایستی بر اساس یک سری اصول و برنامه ریزی و حتی نقشه کشی توسط مهندس تاسیسات ساختمان اجرا شود. همچنین نصب این تجهیزات از اهمیت بالایی برخوردار است و بایستی به یک متخصص در این زمینه سپرده شود.  در صورتی که تمامی مراحل اجرای تاسیسات سازه به درستی انجام شود، باعث طول عمر بنا، افزایشی ایمنی و همچنین کاهش مصرف انرژی خواهد شد. در غیر این صورت ممکن است ساختمان خیلی زود نیاز به بازسازی مجدد پیدا کند. همچنین عدم اجرای صحیح تاسیسات منجر به کاهش ایمنی ساختمان می شود. از طرفی ممکن است طول عمر سازه کاهش یابد و هزینه استهلاک بالا رود.

مزایای تاسیسات ساختمان

همانطور که می دانید تاسیسات ساختمان انواع سیستم سرمایشی و گرمایشی، سیستم های الکتریکی و الکترونیکی، سیستم آب و فاضلاب، سیستم تهویه مطبوع، سیستم گازرسانی و غیره را شامل می شود. از این رو فراهم نمودن آب آشامیدنی سالم، تامین سرمایش و گرمایش مورد نیاز، دفع فاضلاب، مقابله با خطرات احتمالی مثل سیل، زلزله، آتش سوزی و غیره با اجرای تاسیسات امکان پذیر هستند. بعضی از پیمانکاران ساختمانی آینده نگر های خوبی هستند و برای تغییرات کوچک در سازه های یک ساختمان پیش بینی‌های لازم را می کنند.

امروزه این سیستم ها به دلیل پیشرفت علم و تکنولوژی، بازده بالاتری نسبت به گذشته دارند. بنابراین هزینه تعمیرات و نگهداری آن ها کمتر است و بیش از پیش در کاهش مصرف انرژی موثرند. در ادامه به طور خلاصه به مزایای اجرای صحیح تاسیسات ساختمان اشاره می کنیم:

• افزایش ایمنی ساکنین و کاهش خسارت های مالی و جانی
• افزایش طول عمر ساختمان و کاهش استهلاک
• بهینه سازی  و صرفه جویی در مصرف انرژی
• تاثیر در فشار و سرعت گردش آب و گاز مورد نیاز در سیستم های حرارتی و برودتی
• عدم نیاز به بازسازی و تعمیرات زودهنگام
• کاهش زمان مورد نیاز برای تامین و نگهداری
• تاثیر در قیمت گذاری ساختمان

جمع بندی

با توجه به آن چه درباره تاسیسات ساختمان یاد گرفتیم، می توان گفت یکی از مهم ترین بخش های ساخت و ساز به شمار می رود. در واقع همان اندازه که به سفت کاری ساختمان و نازک کاری ساختمان اهمیت می دهیم، بایستی تاسیسات را جدی بگیریم. در صورتی که یکی از بخش های مرتبط با تاسیسات خراب شود، می تواند به کل بنا آسیب وارد کند.

بنابراین تاسیسات باید بر اساس اصول پیاده سازی و اجرا شود و از همان ابتدا هزینه لازم در نظر گرفته شود. در این صورت می توان از هزینه های احتمالی در آینده کاست و امنیت ساکنین را افزایش داد. در این مقاله به توضیح مفهوم تاسیسات ساختمان، اهمیت آن، مزایا و معایب آن پرداختیم.