ملات ها چسب های ساختمانی هستند که از آن ها به منظور اتصال انواع مصالح ساختمانی استفاده می کنند. به طور کلی ملات به ماده ای گفته می شود که حالت خمیری دارد و از آن برای چسباندن مصالح به یکدیگر استفاده می شود. ملات برای ایجاد یک بستر مقاوم و اندود کاری های داخلی و خارجی کاربرد دارد.
به طور کلی ملات ها از دو جزء تشکیل شده‌اند، بخش کم حجم که چسب ملات است و دیگری پر کننده که ۸۰ درصد حجم کل ملات را تشکیل می دهد. علاوه بر آن، ملات ها انواع مختلفی دارند. مثلا ماسه و سیمان، سیمان و چسب ملات و ماسه پر کننده همه جزو ملات محسوب می شوند. در رابطه با متریال سیمان به صورت جداگانه در مقاله سیمان چیست و چه کاربردی دارد؟ پرداخته ایم، که جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مطالعه آن بپردازید.
نوع دیگری از ملات ها، ملات خشک هستند. این ملات از سه جزء تشکیل‌شده که شامل سیمان، سنگدانه و مواد افزودنی است. البته ترکیب و نوع مواد موجود در ملات خشک با توجه به تولید محصولات مختلف، متفاوت خواهد بود. انواع گوناگونی از ملات خشک وجود دارد.
ملات خشک چیست؟
ملات، ماده ای خمیری است که از ترکیب چند ماده به وجود آمده و به ۵ منظور مورد استفاده قرار می گیرد. اولا برای چسباندنِ قطعات و پر کردن فضای بین آن ها و دوما ایجاد یکپارچگی بر روی ساختمان استفاده می شود. ثانیا اختلاف اندازه ای را که در طول سازه ایجاد شده، جبران می کند. ملات همچنین باعث می شود قطعات فلزی به صورت کاملا یک پارچه عمل کنند که حتی ظاهر سازه را زیباتر می کنند.
به طور کلی ملات خشک با مخلوط شدن سه ماده اصلی سیمان، سنگدان و دیگر مواد شیمیایی حاصل می شود. از این مواد به مقداری استفاده می شود که ملات حالت خمیری پیدا کند. چون در این حالت کارایی بیشتری دارد. البته برای تولید ملات خشک باید حتما به مقدار مواد مخلوط‌شده توجه کنید تا تعادل مطلوبی را برای ایجاد خصوصیات تشکیل دهد.
در واقع بیشتر ویژگی های ملات خشک اعم از کیفیت، کارایی و دوام ملات به تعادل مواد مخلوط شده بستگی دارد. از طرف دیگر از پر کننده ها به عنوان استخوان بندی ملات استفاده می کنند.
ملات های خشک کاربرد و انواع گوناگونی دارند. همچنین هر نوع ملاتی با توجه به ویژگی هایی که دارد از کاربرد مختلفی هم برخوردار است. مثلا برخی از آن ها برای کف خانه و برخی دیگر برای اندود کاری کاربرد دارند.
اجزای تشکیل دهنده ملات خشک
در حالت کلی اجزای تشکیل دهنده ملات خشک بستگی به کاربرد، شرایط آب و هوایی وغیره دارد. اما می تواند شامل اجزای زیر باشد:
- انواع سیمان پرتلند و سیمان های پرتلند سفید
- انواع سیمان های آمیخته، سیمان پوزولانی، سیمان پرتلند پوزولانی، سیمان پرتلند پوزولانی ویژه، سیمان مرتلند سرباره ای، سیمان پرتلند ضد سولفات، سیمان بنایی، سیمان پرتلند آهکی و مواردی از این قبیل.
- مواد افزودنی معدنی شامل پوزولان های طبیعی و مصنوعی
- آهک هیدراته
- انواع سنگدانه های طبیعی و مصنوعی شامل سبکدانه ها
- مواد افزودنی شیمیایی مثل پلیمر
- انواع فیلرها
- رنگدانه ها
- الیاف ها
ویژگی ها
اولا ما انواع ملات داریم که شامل ملات سنتی و آماده هستند. ملات خشک آماده نسبت به ملات خشک سنتی بهتر و مناسب تر است. همین موضوع باعث‌شده تا خیلی از کشورها فقط به تولید ملات خشک‌آماده بپردازند. در ادامه به معرفی ویژگی های برتر این ملات خواهیم پرداخت:
- امکان کنترل کیفیت نهایی ملات خشک تولید شده، در محل تولید برای چک کردن انطباق با انواع استانداردهای ملی تولید شده را دارد.
- می توان آن را در اندازه دلخواه و مقدار مورد نیاز مصرف کرد.
- دارای کیفیت و طول عمر بالایی است.
- کاهش خطا انسانی و هزینه های اجرایی
- صرفه جویی در زمان اجرا و افزایش سرعت ساخت ساختمان
- کمترین میزان هدر رفت ملات
- سرعت گیرایی بالا
- استفاده راحت و آسان
- تحمل فشار و کشش بالا
- صرفه جویی در مصرف سیمان
- استفاده از کمترین فضا در کارگاه ساختمانی
- حمل و نقل آسان
- مناسب جهت ساخت خانه های سازگار با محیط زیست
انواع ملات خشک
ملات خشک آماده یکی از انواع ملات های خشک است که از ۵۰ سال پیش شروع به تولید آن کردند. یکی از بارزترین ویژگی های ملات خشک این بوده که خواص آن ها از طریق پلیمرها قابل اصلاح است.
در نتیجه امکان ایجاد ابداعات جدید و خلاقانه، همچنین عملکرد و کارایی مناسب وجود دارد. استفاده از ملات خشک حتی به مقدار کم می تواند خواص جدیدی را به یک سازه ببخشد و کیفیت آن ها را بهتر کند. امروزه با ادامه اصلاح تکنولوژی و تولید ملات خشک آماده، زمینه برای تولید صنعتی و گسترش ساخت و ساز وجود دارد.
نوع دیگری از ملات ها، ملات سنتی است. در ملات سنتی میزان ترکیبات به درستی مشخص نیست و در نتیجه محصول مورد نظر از استاندارد بالایی برخوردار نخواهد بود. به این ترتیب عمر سازه خیلی بالا نخواهد بود. در این روش مواد اولیه به طور جداگانه به محل کارگاه ساختمانی منتقل خواهند شد و بدون هیچ دقتی ترکیب می شوند.
از طرف دیگر ملات سنتی، برتری هایی که در ملات خشک آماده‌است را ندارد. یعنی سرعت اجرای پایین و هزینه پرسنل آن زیاد است. به شما پیشنهاد می کنیم که از نوع ملات خشک آماده استفاده کنید، چرا که به صرفه تر است.
یکی دیگر از ملات های خشک، ملات معمولی است که در کاشی کاری عادی و سنگ تراشی استفاده می شود. از این مدل ملات خشک هر کجا که رطوبت باشد می توان استفاده کرد. ملات خشک عایق دار هم نوع دیگر ملات خشک است که بر خلاف مدل قبلی ضد آب است و برای استفاده در مکان هایی مثل استخر مناسب است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ساخت استخر و انواع آن می توانید به مطالعه مقاله ۱۵ مدل استخر خانگی مدرن و کاربردی در مجله املاک داران بپردازید.
کاربردها
از نظر کاربردی ملات های خشک در دو دسته معمولی و پیچیده قرار می گیرند. کاربرد ملات خشک هم به این دو دسته بستگی دارد. البته از آن جایی که ملات خشک نوعی ملات سنتی است می توان نتیجه گرفت که این ملات، کار ملات سنتی را به روش بهتری انجام می دهد.
با توجه به اینکه انواع ملات خشک وجود دارد پس می توان نتیجه گرفت که می توان آن را برای کارهای مختلف استفاده کرد. یعنی از نمای خانه گرفته تا چسباندن کاشی و سرامیک به کف خانه قابل استفاده است. برای اینکه در این باره اطلاعات بیشتری به دست آورید به شما پیشنهاد می کنیم به مطالعه مقاله تراز کاشی و سرامیک در مجله املاک داران بپردازید.
در نظر داشته باشید که هدف تولید ملات خشک، تغییر کاربرد ملات معمولی نیست. بلکه ملات خشک همان کاربرد را دارد. اما آن را بهتر انجام می دهد و کمترین آسیب و هدر رفت را به همراه خواهد داشت.
بررسی کیفیت ملات خشک
به طور کلی انواع مختلفی از ملات خشک وجود دارد که آن ها را از چندین نظر مورد ارزیابی و بررسی دقیق قرار می دهند. در واقع بررسی کیفیت ملات خشک برای استفاده درست از آن انجام می گردد. در کشور ما بیشتر از مصالحی چون انواع آجر و بلوک برای دیوار استفاده می کنند. البته این مصالح قابلیت تغییر دارند، همچنین می توانند آب را به خوبی جذب کنند.
ملات خشک و سایر اندودهای مورد استفاده برای دیوارها را باید از نظر حفظ ظرفیت آب مورد آزمایش قرار داد. چون به این ترتیب می توانند تاییدیه های لازم برای استفاده را دریافت کنند. برای بررسی کیفیت ملات خشک، در نظر داشته باشید که باید حداقل ۷۵ درصد قابلیت حفظ آب را داشته باشند.
از طرف دیگر ملات خشک باید از توضیحاتی برخوردار باشد. مثلا روش ساخت ملات و اندود را به طور کامل قید کند. مقدار آب لازم برای به دست آوردنِ روانی مورد نیاز برای ملات هم از سری توضیحات مهم است که باید ذکر شود. سومین موردی که باید بیان کنند، نحوه مخلوط کردن ملات است.
معایب ملات خشک
با این حال که ملات خشک مزایای زیادی دارد، اما در کنار آن معایبی را هم به همراه دارد. در ادامه به معرفی معایب ملات خشک خواهیم پرداخت:
- تولید ملات خشک نیاز دارای هزینه های زیادی است.
- تولید ملات خشک آماده نیاز به پرسنل کامل دارد.
- در تولید ملات خشک آماده باید به مقدار مواد شیمیایی در ملات توجه کنید.
- حمل و نقل ملات خشک در ابعاد بزرگ ممکن است با مشکل مواجه شود.
نکته ای که لازم است در مورد معایب ملات خشک یادآور شویم این است که تمامی معایب این ملات مربوط به مرحله تولید و حمل و نقل می شود. به عبارت دیگر در بحث کاربرد و کارایی هیچ عیبی ندارد.
نکات ایمنی برای استفاده از ملات خشک
احتمالا فکر می کنید که ملات نمی تواند هیچ ضرری برای افراد داشته باشند. برای همین نیاز به رعایت نکات ایمنی ندارد. در حالی که سخت در اشتباه هستید و ملات خشک می تواند به پوست و چشم صدمه بزند. به این منظور پیشنهاد می کنیم که قبل از استفاده حتما از دستکش بهره ببرید و از دست‌زدن به چشم و پوست خودداری کنید.
در صورت تماس ملات به صورت، حتما آن را بشویید. چون اگر برای مدت طولانی روی پوست باشد ممکن است فرد دچار سوختگی شود. البته امکان دارد این سوختگی خیلی باعث ناراحتی فرد نشود اما قطعا عوارضی را به همراه دارد.
قیمت ملات خشک
توجه داشته باشید که ما انواع ملات داریم که هر کدام از ویژگی و کاربردهایی برخوردار هستند در نتیجه لزوما قیمت یکسانی ندارند. ملات خشک با در نظر گرفتنِ شرایط آب و هوایی تغییر می کند. بنابراین در یک مقیاس کلی بین ملات خشک و ملات ماسه سیمانی ( به شیوه سنتی) می توان گفت که زمان خشک شدن ملات ها با هم فرق دارد.
در واقع ملات ماسه به ۱۵ دقیقه وقت برای خشک شدن نیاز دارد. در حالی که ملات خشک به دلیل ویژگی جذب آب مدت طولانی تری طول می کشد تا خشک شود. بدین ترتیب در این نوع ملات کارایی بیشتر خواهد بود و ملات بعد از یک ساعت قابل استفاده است.
به هنگام بررسی قیمت ملات خشک باید به کیفیت و کارایی ملات توجه کنید و از نظر اقتصادی بودن آن را بررسی کنید. استحکام و ماندگاری بالا ملات خشک هم یکی از پارامترهای مهم است. اگر ملات از کیفیت خوبی برخوردار باشد در مصرف مصالح صرفه جویی می شود.
سخن پایانی
ملات خشک یکی از مصالح مهم در ساخت یک سازه است. این ماده که از مخلوطی از چندین مواد تشکیل‌شده در ایجاد استحکام سازه نقش دارد. با وجود اینکه ملات خشک برای تولیدکنندگان دارای معایبی است. اما برای مصرف کننده هیچ عیبی به همراه ندارد.
استفاده از ملات خشک می تواند فرآیندهای کاری را سرعت ببخشد. البته تشخیص استفاده از ملات خشک یا سنتی بر عهده خودتان است. ما در این مقاله تلاش کردیم تا نکات مثبت و منفی ملات خشک را به شما معرفی کنیم تا به راحتی یک ملات مناسب را انتخاب کنید.
در ارتباط با ملات خشک لازم است نکته ای را یادآور شویم، آن هم این است که مزایای این محصول برای همه ملات های خشک نیست. در واقع این ویژگی ها را فقط برای انواع با کیفیت می شناسند. چون امروزه شاهد انواع ملات خشک تقلبی و بی کیفیت در بازار هستیم. همین موضوع باعث‌شده که بحث بی کیفیت و با کیفیت بودنِ آن ها و بررسی کیفیت شان مطرح شود.
