امروزه با توجه به شرایط اقتصادی جامعه و بالا و پایین رفتن قیمت‌ها تعداد بسیار زیادی از شرکت‌ها و بنگاه‌ها با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند. به موقعیتی که فرد به دلیل کمبود سرمایه نتواند به تعهدات خود در برابر دیگران پایبند باشد اصطلاحا ورشکستگی می‌گویند. اعلام ورشکستگی علاوه بر ضرر و زیان‌های مالی برای افراد فشارهای روانی زیادی نیز به وجود می‌آورد. اما در هنگام ورشکستگی برخی قوانین و راه کارها وجود دارد از این افراد حمایت می‌کند و باعث می‌شود که زیان کمتری به آنها برسد.
مهم ترین این موارد این است که فرد حقیقی یا حقوقی پس از اینکه دیگر نتوانست به راحتی از پس مخارج برآید باید از طریق دادگاه اعلام ورشکستگی کسب و کار خود را اعلام کنند. پس از انجام چندین مرحله برای فرد حکم ورشکستگی صادر می‌شود. بعضی کسب و کارها به علت ندانستن مسائل حقوقی و استفاده نکرده از مشاور حقوقی ورشکست می‌شوند.
در ادامه مراحل انجام این عمل و مزایای آن را شرح می‌دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.
ورشکستگی چیست؟
همانطور که می‌دانید ورشکستگی یک روند قانونی است. این روند زمانی شروع می‌شود که شخص حقیقی یا حقوقی دیگر قادر به بازپرداخت بدهی‌ها یا تعهدات معوقه نباشد. در این صورت افراد باید به صورت قانونی اعلام ورشکستگی کنند و اعلام کنند که از پرداخت دیون خود ناتوان هستند.
اما همانطور که می‌دانید ممکن است برخی از افراد از این موقعیت سو استفاده کنند. به همین دلیل دولت ساز و کارهایی را تعبیه کرده است که از سودجویی افراد جلوگیری کنند.
بر اساس قوانین در نظر گرفته شده اشخاص حقیقی و حقوقی که اعلام ورشکستگی آنها تایید شده است در هنگام بازپرداخت دیون، قوانین اعسار شامل حالشان نمی‌شود. جالب است بدانید اعلام ورشکستگی تنها شامل تجار و بازرگانان می‌شود و در صورتی که افراد عادی به هر دلیلی نتوانند بدهی خود را بپردازند قوانین دیگری برایشان اعمال می‌شود.
به همین خاطر افرادی که در این موقعیت قرار دارند باید حتما با قوانین ورشکستگی آشنا باشند تا بتوانند بهترین عملکرد را نشان دهند.
انواع ورشکستگی
باید بدانید دلایل بسیار زیادی مانند شرایط اقتصادی، بازاریابی ضعیف، برنامه ریزی نادرست، ضعف در نقدینگی عدم مشاوره و سرمایه گذاری و غیره وجود دارد که یک فرد را به سمت ورشکستگی سوق می‌دهد. علاوه بر اینکه دلایل متعددی برای ورشکستگی وجود دارد، خود مقوله ورشکستگی نیز به چندین دسته تقسیم می‌شود که در ادامه هر کدام را بررسی می‌کنیم.
ورشکستگی عادی
اولین مورد ورشکستگی عادی است که کسب و کار فرد به دلیل نوسانات بازار و شرایط اقتصادی به یکباره دچار مشکل می‌شود. در این نوع ورشکستگی تاجر مرتکب هیچ اشتباهی نشده است و ورشکستگی صرفا بخاطر عوامل پیش بینی نشده ایجاد شده است. در ورشکستگی عادی اموال تاجر به صورت توافقی بین طلبکاران تقسیم می‌شود.
ورشکستگی به تقصیر
دومین نوع ورشکستگی به مواردی گفته می‌شود که ورشکستگی به دلیل اشتباهات تاجر اتفاق بیوفتد. به عنوان مثال ممکن است تاجر به علت پاداش زیاد به کارکنان، داشتن ایده‌های غیر واقعی و بلند پرواز یا نبود سرمایه کافی دچار ورشکستگی شود.
در این حالت کارشناسان تاجر را مقصر اصلی اعلام می‌کنند و ممکن است برای او ۶ ماه تا دو سال حبس در نظر گرفته شود.
ورشکستگی به تقلب
آخرین نوع ورشکستگی به تقلب است. در این ورشکستگی تاجر اموال خود را به صورت پنهانی در جایی مخفی می‌کند و سپس اعلام ورشکستگی می‌کند. قصد اصلی برخی افراد سود جویی از موقعیت‌های اعلام ورشکستگی است.
هر چند پس از انجام تحقیقات لازم توسط کارشناسان مربوطه اگر معلوم شود که فردی ورشکستگی به تقلب را انجام داده است طبق قانون ماده ۵۴۹ به یک تا پنج سال حبس محکوم می‌شود.
مهم ترین مزایای اعلام ورشکستگی
مهم ترین دلیلی که باعث می‌شود اشخاص حقیقی یا حقوقی اعلام ورشکستگی کنند مزیت‌های انجام این عمل است. اگر ورشکستگی فردی ثابت شود و بتواند از طرف دادگاه حکم ورشکستگی دریافت کند می‌تواند از حمایت قانون بهره‌مند شود و این عمل می‌تواند بسیار برای فرد مفید واقع شود اما آیا در کنار مزیت‌ها این کار معایبی هم دارد؟ برای فهمیدن این موضوع با ما همراه باشید.
مهم ترین مزایای اعلام ورشکستگی به شرح زیر است.
عدم پاسخگویی مستقیم به طلبکاران
یکی از بدترین قسمت‌ها هنگام ورشکستگی رویارویی با طلبکاران است. این مسئله می‌تواند برای اشخاص فشار روانی بسیار زیادی را ایجاد کند. یکی از مزیت‌های اعلام ورشکستگی این است که فرد حقیقی یا حقوقی از پاسخگویی به طلبکاران راحت می‌شود.
همانطور که می‌دانید هر فرد باید به تعهدات خود پایبند باشد. اما هنگامی که حکم ورشکستگی داشته باشید طلبکاران برای دریافت پول خود باید به دادگاه بروند و از طریق اداره تصفیه اقدامات خود را انجام دهند لذا این افراد به هیچ عنوان نمی‌توانند به صورت مستقیم با شما ارتباط داشته باشند.
امکان مصالحه با طلبکاران
پس از اعلام ورشکستگی اسم تمامی طلبکارن نوشته می‌شود تا به مرور و از طریق اموال فرد ورشکسته بدهی‌های فرد داده شود. بسیاری از طلبکاران می‌دانند که اگر بخواهند دنبال کل طلب خود باشند باید مدت زمان طولانی صبر کنند و همچنین فرآیندی طولانی و قانونی را سپری کنند، به همین دلیل بسیاری از افراد با فرد ورشکسته مصالحه می‌کنند.
مصالحه به این معنی است که فرد با گرفتن مبلغی کم تر از طلب خود چشم پوشی می‌کند. این فرآیند به نفع فرد ورشکستگی است؛ زیرا می‌تواند با پرداخت قسمتی از قرض خود از پرداخت دوباره آن راحت شود.
معافیت از پرداخت خسارت تاخیر تادیه
یکی از مهم ترین قسمت‌های اعلام ورشکستگی همین مورد است. اما خسارت تاخیر تادیه چیست؟ اگر به هر دلیلی شما متعهد شوید که مبلغی را به فردی پرداخت می‌کنید و به هر دلیلی از انجام این عمل سر باز بزنید طلبکار این حق را دارد که به دلیل خسارت های وارد شده به دلیل تاخیر از شما مبلغی اضافی را دریافت کند.
این مبلغ اضافه همان خسارت تاخیر تادیه است. این مبلغ هر ماه توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود.
حال در هنگام ورشکستگی که فرد نمی‌تواند به موقع بدهی‌های خود را بپردازد ممکن است که حتی مبلغ خسارت تادیه از مبلغ خود بدهی نیز بیشتر شود، به همین دلیل اگر اعلام ورشکستگی کنید می‌توانید از پرداخت این خسارت راحت شوید.
امکان تعویق پرداخت بدهی‌های دولت
همانطور که می‌دانید هر فرد در هنگام ایجاد موسسه یا شروع یک تجارت از بانک‌ها وام‌های مختلفی را دریافت می‌کند، اما با ورشکستگی فرد دیگر قادر نخواهد بود که بدهی های خود را بپردازد و هر روزه مبلغ بدهی‌های بانکی افزایش پیدا می‌کند.
در این صورت با اعلام ورشکستگی طرف می‌تواند از پرداخت سودهای هنگفت راحت شود.
بسته شدنِ پرونده‌های اجرایی علیه تاجر ورشکسته
پس از ورشکستگی و پرداخت نکردنِ بدهی‌های طلبکاران بیشتر افراد شروع به شکایت می‌کنند. در این صورت با اعلام ورشکستگی فرد تمامی پرونده‌های علیه او در دادگستری بسته می‌شوند و جهت انجام تشریفات خاص قانونی به اداره تصفیه امور ورشکستگی منتقل می‌شوند.
معایب اعلام ورشکستگی
اما در کنار تمامی مزایای ورشکستگی چندین مورد نیز وجود دارد که جزو معایب شمرده می‌شود در ادامه به برخی از مهم ترین‌ها اشاره می‌کنیم.
- محدودیت از دخالت در امور شرکت: در صورت اعلام ورشکستگی فرد دیگر قادر نخواهد بود در تجارت خود دخالت کند و هیچگونه قدرتی نخواهد داشت، در این صورت تمامی تصمیم‌ها در شرکت و واحد تجاری و توسط اداره تصفیه امور ورشکستگی انجام می‌شود.
- تبدیل بدهی‌های آینده به دیون حال: در هر شرکتی ممکن است برخی بدهی ها مربوط به آینده باشد، برای مثال چک‌هایی که تاریخ آنها یک یا چند سال آینده است. اما متاسفانه با اعلام ورشکستگی تمامی بدهی ها شامل زمان حال می‌شوند و فرد مجبور است تمامی این بدهی‌ها را از طریق اداره تصفیه امور ورشکستگی پرداخت کند.
- سلب اعتبار: این مورد یکی از مهم ترین معایب اعلام ورشکستگی است، زیرا پس از اعلام ورشکستگی فرد متقاصی دیگر قادر نخواهد بود به بازار برگردد و به فعالیت‌های تجاری بپردازد.
شرایط صدور حکم ورشکستگی
همانطور که گفتیم هنگام درخواست ورشکستگی به دادگاه برخی درخواست‌ها قبول و برخی رد می‌شود اما صادر شدن حکم ورشکستگی چه شرایطی دارد؟
اولین شرط هنگام اعلام ورشکستگی این است که فرد متقاضی باید حتما از طریق تجارت یا بازرگانی کسب درآمد خود را انجام دهد، در غیر این صورت حتی اگر فردی نتواند بدهی‌های خود را بپردازد باز هم شامل ورشکستگی نمی‌شود.
گزینه بعدی این است که فرد ورشکسته باید ثبات کند ورشکستگی از نوع تقلب نیست و جزو ورشکستگی عادی یا تقصیر است، همچنین بدهی‌های فرد باید حتما از نوع وجه باشد.
در آخر فرد با توجه به برخی مراحل باید ثابت کند که به هیچ عنوان شرایط پرداخت بدهی‌های خود را ندارد.
مدارک مورد نیاز اعلام ورشکستگی
پس از این که تصمیم گرفتید اعلام ورشکستگی کنید و به دادگاه بروید برخی مدارک را حتما باید آماده کنید، در ادامه این موارد را شرح می‌دهیم.
- مدارک شناسایی فرد ورشکسته شامل کارت ملی و شناسنامه
- درخواست استعلام فرد
- کپی اسناد و مدارک مربوط به دیون و بدهی‌ها
- دادخواستی مربوط دعوی اعاده اعتبار ورشکستگی فرد
- کپی صفحات قرارداد ارفاقی فرد
- شماره پرونده حکم ورشکستگی که در دادنامه درج شده است.
- شهادت شهود فرد متقاضی
اعلام ورشکستگی انواع شرکت‌ها
همانطور که می‌دانید شرکت‌ها بر اساس نوع فعالیتی که دارند به ۳ دسته تقسیم می‌شوند. این سه دسته شامل شرکت‌های سهامی خاص، مسئولیت محدود و تعاونی هستند. نکته قابل توجه این است که همین تفاوت در فعالیت شرکت‌ها باعث می‌شود که اعلام ورشکستگی آنها با هم متفاوت باشد.
اعلام ورشکستگی شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص به شرکتی می‌گویند که در آن چندین سرمایه گذار با هم دست به تاسیس یک شرکت می‌زنند. در صورتی که به هر دلیل شرکت با کمبود سرمایه مواجه شود بنیان گذاران باید بتوانند دوباره سرمایه را به حد نصاب و لازم برسانند. اما اگر بنیان گذاران نتوانند این کار را انجام دهد شرکت رو به ورشکستگی می‌رود.
شرایط ورشکستگی این شرکت‌ها به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی‌ها، موافقت سرمایه گذاران به انحلال شرکت و در آخر تایید حکم ورشکستگی از طرف دادگاه است.
اعلام ورشکستگی شرکت مسئولیت محدود
برای اینکه حکم ورشکستگی شرکت‌های تضامنی قبول شود باید بیش از نصفی از شرکای شرکت با درخواست ورشکستگی موافقت کنند. در صورتی که به هر دلیل نصفی از سرمایه شرکت از بین رفته باشد و یکی از شرکا حاضر اعلام ورشکستگی کند، و یا اگر دیگر شرکا راضی نباشند باید سهم او را بخرند و او را از شراکت حذف کنند.
اعلام ورشکستگی شرکت‌های تعاونی
برای اعلام ورشکستگی شرکت‌های تعاونی باید مدیران این شرکت موضوع را اعلام کنند و مراحل قانونی اعلام ورشکستگی را انجام دهند یا اینکه از دیگر راه‌ها می‌توان به درخواست چند مورد از طلبکاران اشاره کرد.
کلام پایانی
همانطور که گفتیم با توجه به شرایط اقتصادی ورشکستگی ممکن است برای هر شخص حقیقی یا حقوقی اتفاق بیفتد اما مهم ترین مسئله در این زمان تصمیم گیری درست است.
ورشکستگی می‌تواند ضررهای بسیار زیادی را برای اشخاص به وجود آورد. اما شما می‌توانید با اعلام ورشکستگی از مزایای زیادی بهره مند شوید و بسیاری از فشارهای روانی و مالی را کم کنید. برای مثال با اعلام ورشکستگی می‌توانید از پرداخت سودهای هنگفت جلوگیری کنید، همچنین دیگر نیازی نیست به صورت مستقیم با طلبکاران برخورد داشته باشید.
