خمکاری میلگرد چیست؟ روش ها و استانداردها

آنچه در این مقاله می خوانید:

میلگردها در سازه های بتنی برای فرآیند ساخت ستون و فونداسیون به شکل طولی مورد استفاده قرار می گیرند. اما قبل از استفاده از این میلگردها نیاز است که توسط قلاب هایی، اجزا مهار شوند. از طرف دیگر برای تحمل نیروی برشی و دیگر نیروها به میلگردها، باید در آن ها تغییر شکل به وجود آید. این تغییر شکل در اثر خمکاری ایجاد می شود.

از آن جایی که روش های خمکاری میلگرد متفاوت است، لذا انواع گوناگونی از میلگردها تولید می شود. در ادامه به بررسی انواع روش های خمکاری میلگردها و دستگاه و ابزارهای لازم می پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر از این روش در ادامه مجله املاک داران با ما همراه باشید.

خمکاری میلگرد

خمکاری میلگرد چگونه انجام می شود؟

خمکاری میلگرد به معنای تغییر شکل دائمی در میلگرد بدون هیچ خراش و یا شکستگی در سطح آن است. برای این کار در نقطه ای از میلگرد که قرار است خم شود نیرو وارد می کنیم. این نیرو باید به اندازه ای باشد که سطح بیرونی میلگرد تحت کشش و سطح درونی زیر فشار قرار گیرد.

زاویه این خم با توجه به نوع آن و کاربردها متفاوت خواهد بود. البته برای اینکه خم به خوبی ایجاد شود باید نیرو از حد مطلوبی فراتر نرود تا از شکست میلگرد جلوگیری شود.

انواع روش های خمکاری

با توجه به نوع خم ایجاد شده در میلگردها می توان گفت انواع مختلفی از میلگرد تولید می شود. در نتیجه با وجود انواع میلگردها می توان آن ها را برای کارهای گوناگون در ساختمان مورد استفاده قرار داد. در ادامه به معرفی انواع خمکاری میلگرد اشاره خواهیم کرد:

  • میلگرد راستا: منجر به افزایش مقاومت کششی بتن خواهد شد.
  • میلگرد خاموت: جلوگیری از بیرون زدگی میلگردهای طولی در اثر کمانش، جلوگیری از گسترش ترک در بتن و تحمل نیرو برشی از ویژگی این نوع میلگرد است.
  • میلگرد ادکا: این نوع میلگرد توانایی تحمل نیروی برشی و لنگرهای منفق در تکیه گاه را دارد‌.
  • میلگرد سنجاقی: میلگردهای سنجاقی برای بهبود استحکام برشی خاموت ها و ایجاد اتصال بین میلگردها طولی استفاده می شوند.
  • میلگرد رکابی: برای نگه داشتن میلگرد طولی و عمودی در بتن و دیواره ها به شکل حرف U استفاده می شود.
  • میلگرد خرک: از آن برای بتن ریزی کف و ساخت فونداسیون و قراردادن دو شبکه متوالی افقی با فاصله معین استفاده می شود‌.

خمکاری میلگرد

بهترین روش خمکاری میلگرد

روش های خمکاری میلگرد از نظر دما به دو دسته گرم و سرد تقسیم می شوند‌. از بین این دو روش، روش سرد مناسب تر است. چون در خمکاری میلگردها به روش گرم، خواص میلگرد کاهش می یابد. در نتیجه استحکام کششی این میلگرد کم می شود.

علاوه بر این موارد، ایجاد انحنای ثابت از طریق استفاده از خمکاری سرد، امکان پذیر است. در نظر داشته باشید که روش های خمکاری میلگرد متفاوت است که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

روش های دستی خمکاری میلگرد

خمکاری میلگرد به صورت دستی برای میلگردهایی با قطر کمتر از ۱۲ میلی متر امکان پذیر است. بنابراین برای خم کردن میلگردهایی با قطر ۱۲ میلی متر باید از دستگاه های مخصوص استفاده کرد‌. در روش دستی از صفر تا صد خمکاری میلگرد با اپراتور انجام می شود‌. برای خم کردن میلگرد به ابزارهایی نیاز است که عبارت اند از:

  • میز خمکاری میلگردها
  • صفحه خمکاری میلگردها
  • آچار مخصوص خمکاری میلگردها

روش اتوماتیک خمکاری میلگردها

میلگردها قطر بالای ۱۲ میلی متر هم دارند که نمی توان با روش دستی آن را خم کرد. برای این کار از روش های ماشینی و دستگاه های مخصوص اتوماتیکی کمک گرفته می شود‌‌. بر خلاف روشی دستی، این روش کاملا اتوماتیک است و به مهارت چندانی هم نیاز ندارد.

خمکاری میلگرد

معرفی دستگاه خاموت زن

خاموت نوعی آرماتور عرضی است که وظیفه آن افزایش استحکام بناها در برابر نیروهای برشی و پیچشی است. این دستگاه به حالت اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک می تواند میلگردها را خم کند. حتی می تواند با ایجاد الگوهای دایره ای یا چهارگوش به خمکاری میلگرد بپردازد.

خاموت در این روش می تواند میلگردهایی تا سایز ۳۲ میلی متر و حتی زوایای دیگر تولید کند. این وسیله چه در حالت اتوماتیک و چه در حالت نیمه اتوماتیک از بخش های مختلفی مثل نوار، سیم، میله تشکیل شده است.

دستگاه خم کن پرتابل برقی

ساده ترین روش برای خمکاری میلگرد پرتابل برقی، دستگاه پدالی است‌. در این دستگاه میز به شکل دستگاه برقی در می آید. همچنین حرکت آچار در این روش با نیرو الکتریکی است. برای خمکاری میلگردها با این روش، ابتدا محل خم میلگرد علامت گذاری می شود. سپس یک خار به اندازه طول خم میلگرد روی صفحه قرار می دهند. چون در زمان خم شدن میلگرد نیروی وارده بر میلگرد باعث عقب راندن آن می شود‌. و در حرکت بعدی برای به حرکت در آوردن میلگرد و خم کردن آن، پدال را فشار می دهند‌.

با فشار دادن پدال یک میله فولادی که آچار در آن قرار دارد، حرکت می کند. حرکت آن باعث وارد شدن نیرو به میلگرد خواهد شد و در نتیجه میلگرد را خم می کند. در نظر داشته باشید که زاویه خم شدن میلگرد به میزان حرکت اهرم بستگی دارد. از طرف دیگر مکانیزم حرکت اهرم به نوع ماشین وابسته است.

اما معمولا مکانیزم حرکت اهرم توسط بخش تنظیمی پیچ که در بغل دستگاه قرار دارد، تنظیم می شود. سپس با توجه به میزان دوران اهرم آن را مشخص می کنند. اهرم بر روی دیسک قرار می گیرد و جریان برق را به حرکت در می آورد.

معرفی دستگاه هیدرولیک خمکاری میلگرد

میلگردهایی با قطر بالا که خمکاری آن ها دشوار است را با دستگاه هیدرولیک خم می کنند. در این روش با اعمال نیروهایی از طریق یک بازوی هیدرولیکی، میلگرد را خم می کنند. برای این منظور اول باید محل خم میلگرد را مشخص کرد. سپس فک نگهدارنده دستگاه روی این محل فیکس خواهد شد. در نتیجه بازوی هیدرولیکی که حکم آچار F را دارد به حرکت در می آید و میلگرد را خم می کند.

در نوع دیگری از دستگاه هیدرولیک، خمکاری میلگرد که روی زمین است، فک نگهدارنده در بالا و بازوی متحرک در پایین قرار دارد. فاصله بین فک و بازوی متحرک به اندازه قطر میلگرد باز می گردد. با قرار گرفتن فک ثابت، دستگاه در نقطه خم میلگرد، نیرو اعمالی از طرف بازوی هیدرولیک باعث خم شدن میلگرد خواهد شد.

خمکاری میلگرد

ضوابط و اصول خمکاری میلگرد

  • خمکاری میلگرد باید حتما از روش سرد انجام شود. چون همانطور که بیش تر گفتیم در روش های گرم میلگرد خواص و قابلیت های خود را تغییر می دهد. البته در مواردی هم می توان از روش های دیگر استفاده کرد که آن هم با اجازه ناظر ممکن است.
  • در سرعت خمکاری تفاوت هایی وجود دارد که با توجه به نوع فولاد و دما محیط باید آن را در نظر گرفت.
  • توجه داشته باشید که خمکاری نباید در محیط سرد و دما منفی انجام شود.
  • باز کردن خم و خمکاری مجدد میلگرد، تنها در صورت اجازه دستگاه های ناظر ممکن است. حتی در این صورت هم باید میلگردها را از نظر سلامت و ترک خوردگی بررسی کرد.
  • توجه کنید که خمکاری میلگردهایی که یک سمت آن در بتن است باید زیر نظر دستگاه ناظر انجام گردد.
  • وجود انحنای ثابت در خم آرماتور خیلی مهم است. بنابراین پیشنهاد می گردد از روش مکانیکی و ماشین مجهز استفاده شود.
  • دستگاه خمکاری برقی، دستگاه مناسب برای خمکاری انواع میلگرد با سرعت و دقت کافی به شمار می آید.

قطر استاندارد برای خمکاری میلگردها

قطر خمکاری میلگرد با در نظر گرفتن جنس و سایز میلگرد متفاوت است. اما باید در نظر داشته باشید که هر نوع میلگرد در چه زاویه و طولی مورد استفاده قرار می گیرد. قطرهای استاندارد برای خمکاری میلگردها به شرح زیر هستند:

  • برای میلگرد کمتر از ۲۸ میلی متر قطر ۵ db مناسب است.
  • برای میلگرد ۲۸ تا ۳۴ میلی متر قطری بین ۵ تا ۸ db مناسب می باشد.
  • برای میلگرد ۳۶ تا ۵۵ میلی متر قطر ۷ تا ۱۰ db مناسب است.

معرفی انبوه سازان

در واقع انبوه سازی یک الگوی ساخت و ساز است که طراحی آن توسط شخص حقیقی یا حقوقی انجام ‌می شود. توانایی انبوه سازی در کاهش هزینه ساخت و افزایش کیفیت پروژه نقش مهم و تاثیر گذاری دارد. بنابراین می توان گفت که انبوه سازی یک روش مناسب برای ساخت و ساز است‌.

برخی بر این باور هستند که در مفهوم انبوه سازی ایراداتی وجود دارد. در واقع در ایران انبوه سازان را فرد یا یک شرکت می دانند که فرآیند ساخت و ساز را انجام می دهد. در حالی که منظور از انبوه سازی کاری است که منجر به ایجاد تکنولوژی جدید می شود.

سخن پایانی

خمکاری میلگرد برای ساخت میلگردهایی مثل خاموت، راستا، ادکا، سنجاقی و دیگر میلگردها اهمیت بالایی دارد. بنابراین باید خیلی اصولی و با ضوابط خاصی انجام شود. برای این کار، روش های مختلفی هم وجود دارد که در دو دسته دستی و اتوماتیک قرار می گیرند. از طرف دیگر می توان خمکاری میلگردها را با ابزارهایی چون دستگاه خاموت زن، دستگاه خم کن پرتابل برقی و دستگاه هیدرولیک انجام داد‌.