قبل از بیان تفاوت های میان سند پنج برگی و تک برگ، نخست باید بدانیم که داشتن سند به چه معناست؟ سند در واقع نوشته‌ای است که دارای تعریفی معین بوده و انواع متنوعی نیز دارد و در امور مختلف از آن ها استفاده می شود.
به طور کلی آنچه در این مقاله از نظر خواهیم گذراند بیان تعریف کلی در ارتباط با اسناد، بررسی انواع سند، مزایای اسناد رسمی و عادی، بررسی تفاوت بین اسناد پنج برگی و تک برگ و راه های تشخیص سند ملک واقعی است. در ادامه مجله املاک داران همراه ما باشید.
تعریف و اهمیت سند
سند با توجه به قانون مدنی به عنوان دومین دلیل اثبات دعوی شناخته شده است. این قانون به طور کلی تعریف سند را این گونه بیان می کند: سند نوعی نوشته است که چه در مقام دعوی و چه در مقام دفاع، قابل استناد باشد. این بدان معنا است که هم افراد مدعی و هم طرف مقابل آن ها قادرند سند را به عنوان دلیل به دادگاه ارائه دهند.
با توجه به خصوصیات سندها و دقتی که در تنظیم آن‌ها صورت می گیرد، امروزه رایج ترین و شایع ترین روش تنظیم روابط حقوقی افراد با استفاده از مشاور حقوقی ملک، در امور مختلف نظیر معاملات ملکی اسناد است.
انواع سند
انواع سند ملکی به طور کلی به دو دسته رسمی و سند عادی تقسیم بندی می شوند و این دسته بندی توسط قانون مدنی صورت گرفته‌است.
سند رسمی
به سندی رسمی می‌گویند که بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده‌باشد و در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی و همچنین نزد سایر ماموران رسمی دارای اعتبار و صلاحیت کافی باشد. سندها برای رسمی بودن به شرایط خاصی وابسته هستند. این شرایط به شرح زیر است:
اول اینکه سند را تنها مامور رسمی تنظیم اسناد تهیه کند. شرط دوم داشتن صلاحیت تنظیم سند توسط مامور رسمی است و شرط سوم تنظیم سند بر اساس مقررات قانونی و رعایت آن ها است.
سند عادی
سند عادی سندی است که سه شرط مربوط به اسناد رسمی را ندارد و تنها نوشته ای است که افراد برای تنظیم امور جاری‌شان با یکدیگر تنظیم می کنند.
مزایای اسناد رسمی نسبت به اسناد عادی
با توجه به توضیحات داده‌شده در بالا آنچه که آشکار است برتری سندهای رسمی نسبت با اسناد عادی است. در ادامه مهم ترین مزایای اسناد رسمی را بیان می کنیم تا تفاوت آشکار آن را با اسناد عادی مشاهده کنید.
- برخلاف اسناد عادی که برای اجرای آن به حکم دادگاه نیاز است، سند رسمی به حکمی از محاکم دادگستری نیاز ندارد و تنها می توان با تقاضای صدور اجراییه از دفترخانه تنظیم کننده، از طریق اجرای ثبت مفاد آن را اجرا کرد.
- طبق قوانین مدنی، تاریخ تنظیم اسناد رسمی نسبت به طرفین تنظیم کننده و همچنین نسبت به اشخاص ثالث موثر است. در حالی که تاریخ اسناد عادی اثری نسبت به اشخاص ثالث ندارد.
- اسناد عادی را از سه طریق انکار، تردید و انواع روش جعل سند می‌توان مورد خدشه قرار داد. این درحالی است که اسناد رسمی دارای اعتبار بیشتری بوده که قانون گذار برای آن در نظر گرفته است و تنها جهل در این اسناد قابل طرح است. بنابراین انکار و تردید علیه سند رسمی پذیرفته نخواهد بود.
- درصورتی که به هر دلیلی سند رسمی مفقود شود می توان به راحتی یک رونوشت از آن تهیه کرد اما این موضوع درباره سند عادی صدق نمی کند.
- یکی دیگر از مزایای بسیار خوب سند رسمی این است که اگر دعاوی دارای سند رسمی باشند، خواهان بدون پرداخت خسارت می توانند از دادگاه تقاضای تأمین خواسته کنند و دادگاه مکلف به قبول آن خواهد بود. در حالی که در دعاوی مستند بر سند عادی، خواهان باید خسارتی را که ممکن است به طرف مقابل اعمال شود، به صندوق دادگستری و به صورت نقدی واریز کنند و سپس تامین خواسته آنان صادر خواهد شد.
بررسی اسناد ملکی
همه ما با نام سند آشنایی داریم اما به ندرت انواع آن و تفاوت های میان آن ها را می دانیم. در ادامه به بررسی انواع سند ملک می پردازیم و هرکدام را جداگانه تعریف می کنیم.
سند تک برگ
برخلاف سندهای قدیمی که بعضی از آن ها را دفترچه ای یا چند برگ می خواندند، سندهای امروزی دارای تنها یک برگ هستند. این نوع از سندها را نهادهای رسمی کشور طراحی و تایید کرده اند. بنابراین به همراه داشتن اسناد تک برگ نشان می دهد آنچه در دست دارید رسمی بوده و می توان به آن اعتماد کرد. سهولت و راحتی در خواندن و تایید کردنِ صحت سند، از دیگر مزایای سندهای تک برگ است.
سند شش دانگ
همانطور که از نامش پیداست، سند شش دانگ سندی است که تنها به نام یک شخص است و آن فرد مالکیت تمام و کمال نسبت به آن ملک دارد و کسی در مالکیت آن شریک نیست.
این سند در تمام مراکز اعتبار داشته و از معتبرترین سندهای موجود است. همچنین همه افراد سند شش دانگ را به رسمیت شناخته اند و آن را تایید می کنند. شش دانگ واژه ای به معنای شش جهت و نشان دهنده شش جهت از ملک است. این واژه بیان کننده این بوده که از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب ملک متعلق به یک شخص است و فرد دیگری در آن ملک سهم ندارد.
سند تفکیکی
سند تفکیکی ملک دسته ای از سندها هستند که برای تقسیم املاک میان دو یا چند نفر به کار گرفته می شوند. برخلاف سند شش دانگ که متعلق به یک نفر است، سندهای تفکیکی برای املاکی که متعلق به چندین نفر است مورد استفاده قرار می گیرد. بر اساس روند تفکیک سند ملک، قسمت های تقسیم‌شده هرکدام سندی جدا دارند که اطلاعات مالکان روی آن نوشته‌شده‌است.
تفاوت سند پنج برگی و تک برگ
- یکی از تفاوت های اساسی سندهای تک برگ و پنج برگ در این است که سندهای پنج برگ با استفاده از روان نویس مشکی نوشته می‌شوند. این درحالیست که اطلاعات مالک و ملک در سندهای تک برگ به صورت چاپی و درون سامانه لحاظ می‌گردد. بنابراین امکان ناخوانا بودن اطلاعات سندهای دفترچه ای وجود دارد، اما سندهای تک برگ کاملا واضح و خوانا هستند.
- توانایی جعل آسان سندهای پنج برگ از دیگر تفاوت های بارز آن با سندهای تک برگ است. با توجه به اینکه اطلاعات مربوط به سندهای پنج برگ بصورت دست نویس هستند، جعل آن ها آسان تر است. اما سند های تک برگ شماره سریال دارند و امکان جعل آن ها وجود ندارد.
- یکی دیگر از تفاوت های سند پنج برگی نسبت به سندهای تک برگ اطلاعاتی است که در آن‌ها درج می‌شود. برای مثال در سندهای دفترچه‌ای تنها مشخصات مالک، کد پستی و مشخصات ملک ذکر می‌شود. در حالی که در سندهای تک برگ موقعیت نقشه، شناسنامه جغرافیایی ملک و مشخصات دقیق تر ملک درج شده‌است.
- امکان باطل شدن سندهای پنج برگی تفاوت دیگر آن با سند تک برگ است. سندهای تک برگ برخلاف سندهای دفترچه‌ای تنها بعد از فوت فرد باطل می‌شود و کسی نمی‌تواند با مهر فرد فوت شده، سند را از آن خود کند.
- سندهای پنج برگی برخلاف سندهای تک برگی تصویری ندارند و این یکی از مهم ترین تفاوت ها میان آن هاست. نبود تصویر در سندهای پنج برگی شرایط را برای انواع کلاهبرداری در معامله املاک فراهم آورده‌است. سندهای تک برگ با داشتن تصویر کامل از نقشه زمین، امکان جعل در آن ها بسیار کم است.
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی انواع سند و تفاوت های میان سند های تک برگ و پنج برگ پرداختیم و در ارتباط با سندهای رایج توضیحات کوتاهی ارائه کردیم تا شناخت بهتری نسبت به هریک از آن ها پیدا کنید. افزایش اطلاعات شما در خصوص انواع سند قبل از خرید ملک باعث می شود معامله‌ای سودمند را به سرانجام برسانید و به دور از استرس و دردسر ملک خود را خریداری کنید. چنانچه سوالی در ارتباط با سند ملک داشتید پیشنهاد ما به شما کمک گرفتن از مشاوره حقوقی جهت رفع مشکل‌تان است. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان املاک داران در تماس باشید.
