تورم و تاثیر آن در بازارهای سرمایه ای چیست؟
یکی از مهم ترین کلماتی که ایرانیان در طی سال های اخیر هم نام آن را زیاد شنیده‌اند و هم با تمام وجود آن را لمس و حس نموده‌اند، تورم است. جدای از بار معنایی تورم، فشار اقتصادی ناشی از بالا رفتن تورم در طی سال های گذشته آنچنان بر زندگی و جسم و جان مردم اثر کرده است که هر شنونده ای از یادآوری این کلمه و معنای آن هراس دارد.
مقایسه قیمت ها در چند سال اخیر نشان دهنده آن است که بی تدبیری ها، قاچاق کالا، سیاست های غلط صادرات و واردات، عدم حمایت از تولیدات داخلی و... باعث شده‌است تا روز به روز بر میزان قیمت ها افزوده‌شده و از طرفی ارزش پول ملی به شدت کاهش پیدا کرده‌‌است. نوسانات قیمت دلار و افت و خیزهای بازار بورس نیز از دیگر دلایل عدم ثبات در قیمت ها است.
اقتصاد تورمی و زمانی که دارایی های سرگردانی در اختیار مردم، به مقدار زیادی وجود دارد سرمایه گذاری حتی در حد خرید کالای مصرفی توصیه می شود. در این نوع از اقتصاد نگهداری پول نقد عملا کار مضری است و باع کاهش ارزش ان می شود.
در این مقاله قصد ما تعریف اجمالی از تورم و تاثیر آن در بازارهای سرمایه ای است. پس در ادامه با وبسایت املاک داران همراه باشید تا از جدیدترین مقالات و تحلیل های بازار سرمایه و همه چیز درباره تاثیرات لایحه بودج 1401 بر بازار مسکن مطلع گردید.
تورم چیست؟ در لغت تورم به معنای ورم کردن است. در علم پزشکی، زمانی که عضوی آسیب ببیند یا آب میان بافتی در آن تجمع پیدا کند، گفته‌می‌شود تورم اتفاق افتاده‌است. و اما در اقتصاد تورم به علت نابرابری درآمد و هزینه های دولت، افزایش سطح قیمت ها، عدم هماهنگی درآمدها و هزینه های مردم، افزایش سطح نقدینگی در دست مردم، چاپ پول بدون پشتوانه و دلایل دیگری از این قبیل ایجاد می شود.
تا قبل از قرن 19 میلادی واژه تورم برای آن مقدار از اسکناس که قابلت تدیل به طلا نداشت استفاده می شد. اما بعد از آن دوره تورم به معنای امروزی خود بکار برده‌شد. یعنی افزایش سطح عمومی قیمت ها در یک بازه زمانی تعیین شده‌است.
در کل تورم به معنای افزایش قیمت کالاها و خدمات و کاهش قدرت خرید مردم است. این نوع از افزایش هیچگاه تابع برنامه ریزی خاصی نبوده و سیاست های ناگهانی و سوء مدیریت می توان دلیل اصلی آن باشد.
این میزان از تورم هرساله توسط بانک مرکزی هر کشوری، بر اساس سبدی از کالا و خدمات که قبلا مشخص شده‌است و مردم می‌توانند آن را در سال جدید تهیه کنند، نسبت به سال پیش در همان زمان سنجیده می شود. از آن جایی که در اقتصاد تورمی قیمت ها واقعی نیستند و فاصله ای بین قیمت واقعی و وضع موجود وجود دارد به آن تورم می گویند.
تورم چه بصورت آرام و ملایم( تا 8 درصد) ایجاد شود و چه بصورت شدید(15 تا 25 درصد) و یا حتی افسارگسیخته( تا 50 درصد)، به شدت عامل مختل کننده اقتصاد محسوب می شود.
تورم در کشور ما باعث شده است تا مردم از وجود نقدینگی زیاد در دست خود بهراسند و سعی کنند این پول را در یک بازار سرمایه گذاری کنند لذا لازم است با مشاوران سرمایه گذاری مشورت نمایید تا بهترین راه را به شما پیشنهاد کنند.
تورم اگرچه در بسیاری از کشورها به مقادیر متفاوت وجود دارد اما علل به وجود آوردنده آن یکسان نیست و همچنین تورم و تاثیر آن در بازارهای سرمایه ای در هر کشوری متفاوت است. در این نوشتار قصد داریم ابتدا به موضوع تورم چیست و چگونه ایجاد می شود بپردازیم.
در کشور ما ایران، علل بوجود آورنده تورم عبارتند از:
زمانی که دولت نتواند برای تمام هزینه های خود منبع درآمد داشته باشد یا به علت تحریم، کاهش صادرات، عدم وصول مالیات و... به درآمد کافی برای هزینه های کشور دست پیدا کند، دچار کسری بودجه می شود. در زمان کسری بودجه، دولت دست به استقراض از بانک مرکزی، چاپ پول بدون پشتوانه یا سیاست های غلط دیگر می زند که هر کدام به نوبه خود می تواند تورم زا یا باعث افزایش آن باشد.
زمانی که حجم پول در جامعه زیاد باشد(مخصوصا پول بدون پشتوانه) یا عدم مدیریت مالی وجود داشته باشد، به همان نسبت نرخ تورم نیز افزایش پیدا می کند. افزایش حجم پول باعث افزایش قدرت خرید و از نظر اقتصادی نابرابری مقدار عرضه و تقاضا می شود. در این حالت تقاضا برای خرید بالا رفته و موجودی کالا یا همان عرضه کم می شود. در این صورت قیمت ها بارها و بارها افزایش پیدا کرده و شرایط تورمی را ایجاد می کند. ربا خواری و افزایش بهره های بانکی تعلق‌گرفته به سپرده ها نیز باعث افزایش نقدینگی در جامعه می شوند.
در ایران یکی از دلایل مهم برای افزایش تورم در سال های گذشته، وجود تحریم های خارجی بوده است. اگرچه از اثرات جنگ تحمیلی، وقوع حوادث طبیعی مانند خشکسالی، سیل و...، تلاش برای پیوستن به اقتصاد جهانی و مسائلی از این دست نیز نباید غافل ماند.
عدم حمایت از تولید کنندگان داخلی و واردات بی رویه مخصوصا در سال های اخیر، باعث افزایش قیمت ها شده‌است. هزینه های تولید زمانی که مالیات ها، بهره بانکی وام ها و هزینه مواد اولیه به شدت افزایش پیدا کرده و در مقابل آن هیچ گونه مساعدتی از جانب دولت ها و بانک برای این مورد وجود ندارد اوج می گیرد. این افزایش قیمت و کاهش توانایی خرید و به تبع آن کوچک تر شدن سبد خرید خانوار باعث افزایش تورم می شود.
کاهش صادرات به علت وضع نامطلوب راه ها و بنادر، عدم همکاری گمرک در آزاد سازی بار، پیش بینی ناقص و یا عدم پیش بینی دقیق به علت تغییرات ناگهانی سیاست های دولت، شبکه توزیع ناقص، قاچاق کالا یا ورود و خروج غیر قانونی کالا و موارد مشابه جزء عوامل ساختاری پیدایش تورم در جامعه هستند.
حتما بسیاری از شما تاثیرات شایعه و عوامل روانی را در جامعه و در بسیاری موارد دیده‌اید. پیش بینی نتیجه انتخابات، روند مذاکرات، پیش بینی های غلط در مورد بازارها، شایعه سازی و شایعه پراکنی از جمله علل پدید آورنده تورم هستند.
عوامل ایجاد کننده تورم هرچه که باشد باعث ضعف در اقتصاد کشور می شود و می تواند تاثیرات اساسی بر بازارهای سرمایه ای داشته باشد. در پنج سال اخیر تورم حدودا 180 درصد رشد کرده است و همین موضوع باعث تاثیر بر روی بازارهای دیگر می شود. درادامه این تغییرات را در هر کدام از بازارها بررسی خواهیم کرد.
بازار بورس سوق دهنده و جذب کننده سرمایه های سرگردان به سمت تولید و رشد اقتصادی یک کشور است. این بازار از جهت گیری غلط به سمت سفته بازی و دلالی جلوگیری می نماید. نرخ تغییرات بورس در پنج سال اخیر 430 درصد بوده است که نشان از فعالیت و بازده بالای این بازار دارد. اما مسئله مهم اینجاست که در وضعیت تورمی آیا باز هم این بازار مورد اقبال مردم جامعه قرار می گیرد یا خیر؟
در شرایط تورمی که مدام از ارزش پول ملی کم و به ارزش دارایی ها افزوده می شود، تبدیل پول نقد به دارایی با اقبال بیشتری مواجه می شود. در این زمان خریدِ هر نوع کالای سرمایه ای و در هر بازاری توجیه دارد. اما روی آوردن به بازار بورس شرایط خاص خود را دارد. از آن جایی که انتظار هر سرمایه گذاری در بازار به دست آوردن سود بالا است، اگر مدت زمان بین سرمایه گذاری و سود دهی بالا باشد قدرت خرید فرد با این مبلغ پایین آمده، پس در نتیجه افزایش تورم باعث افزایش انتظارات مردم از سرمایه گذاریشان می شود.
البته در این شرایط سهام شرکت ها و کارخانه ها قوی نیز افزایش ارزش داشته و می تواند به نفع سرمایه گذاران باشد. شرایط تورمی اگرچه می تواند سهام داران این نوع از شرکت ها را خوشحال نماید اما بالعکس برای آنهایی که سهامشان رشد پایین تری را نسبت به تورم داشته است می تواند به شدت ناراحت کننده باشد.
در فرهنگ خانواده های ایرانی طلا همیشه به عنوان یک پشتوانه مالی خوب محسوب میشده است. نقدشوندگی بالا و ارزش ذاتی آن می تواند علت اصلی این علاقه باشد. در شرایط تورمی به علت اینکه افراد احساس بدی نسبت به شرایط اقتصادی دارند و همیشه در پی حفظ ارزش پول خود هستند، در پی سرمایه گذاری در بازارهای مختلف هستند.
یکی از این بازارها، طلا و ارز است. زمانی که افراد از بازارهای دیگر ناامید می شوند برای اینکه ارزش دارایی هایشان بیش از این کاهش نیابد به خرید سکه و طلا روی می آورند. پژوهش علمی نشان داده‌است که رابطه مستقیمی بین افزایش تورم و افزایش خرید طلا وجود دارد.
همچنین از آنجائیکه افزایش نرخ دلار باعث کاهش خرید طلا و بالعکس می شود می توان انتظار داشت که در شرایط تورمی مردم به علت افت یک سرمایه گذاری، بلافاصله از بازاری به بازار دیگر به صورت مدام حرکت کنند. این تحرک افراد و وجود پول های سرگردان، باعث بی ثباتی بازارها و در نتیجه افزایش غیر مستقیم تورم می شود.
استاد آلبرت بغزیان، درباره نقش تورم بر بازار ارز می گوید«اقتصاد ایران با سایر اقتصادهای دیگر متفاوت است. درباره برخی از محصولاتی که وارداتی هستند یا اصطلاحا ارزبری دارند، افزایش نرخ ارز می تواند باعث تورم شود.
در کنار این برخی دیگر از تولیدات که اساسا ربطی به نرخ ارز ندارند، از افزایش نرخ ارز به عنوان یک بهانه برای افزایش قیمت محصول خود استفاده می کنند و به همین ترتیب همه حوزه های دیگر هم تحت تاثیر قرار می گیرند». ایشان معتقدند که افزایش تورم در نرخ ارز مدت‌ها است که منسوخ شده، همچنین گفتند: نرخ تورم خود ناشی از نرخ ارز است زمانی که نرخ ارز تغییر کند تورم اتفاق می‌افتد و زمانی که تورم اتفاق می‌افتد نرخ ارز بالا می‌رود که این یک دور باطل است».
بسیاری از اقتصاددانان بزرگ جهان رابطه نرخ بهره با تورم را اینگونه توجیه می کنند که: اگر تورم از حد مورد انتظار بالاتر باشد، نرخ بهره باید افزایش پیدا کرده و اگر تورم از حد مشخص شده پایین تر باشد، باید نرخ بهره نیز کاهش پیدا کند. در اقتصاد ایران بسیاری از نظریات دانشمندان بزرگ، توجیه ندارد و بعضا بر خلاف آن عمل می شود.
به همین دلیل در سال های اخیر این مسئله که با افزایش تورم باید نرخ بهره را کاهش داد، به صورت یک سنت برای سیاست گذاری های بزرگان اقتصاد ایران درآمده است. شاید این تصور که افزایش نرخ بهره باعث افزایش نقدینگی و افزایش تورم می شود، باعث پدید آمدن این تصور غلط در ذهن مردان اقتصاد ایران شده است.
از آنجائیکه بیمه یک کالای اساسی محسوب می شود، خرید آن برای تمامی افراد جامعه از ضروریات محسوب می شود. اما بعضا قدرت خرید افراد به علت افزایش تورم کاهش پیدا می کند و باعث کاهش توانایی مالی شرکت های بیمه می شود.
به همان اندازه افراد با کوچک تر شدن سبد خرید خود احتمال سرمایه گذاریشان در صنعت بیمه نیز کاهش پیدا می کند. در این صورت افراد تلاش می‌کنند سرمایه گذاری هایی که بازده آن ها بیشتر قابل مشاهده است را در پیش گرفته و کم تر وارد سرمایه گذاری بلند مدت می شوند.
بازار مسکن نیز مانند سایر بازارها بسیار از تورم تاثیر پذیر است. ولی این تاثیرات مانند سایر بازارها نیست. تحلیل های اقتصادی نشان می‌دهد که مسکن در طول زمان فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته‌است.
این بازار چند سال رکود شدید را تجربه می کند و نزدیک به یکسال از رونق بسیار بالایی برخوردار است. در زمان رکود، قیمت مسکن از نرخ تورم عقب افتاده و به قول مشاورین املاک زمان خرید ملک فرا رسیده است. اما در زمان رونق بازار حباب قیمتی ایجاد می شود که بعضا از رشد تورم نیز پیشی گرفته و در زمان رکود به مقدار قیمت عادلانه می رسد.
و اما در مورد هزینه رهن و اجاره باید گفت که، این مبالغ با افزایش تورم به شدت افزایش پیدا می کنند، چون صاحبان مسکن اجاره ای، سعی در بالا بردن درآمد و نقدینگی خود از طریق اجاره محل را دارند. بهتر است برای اطلاع بهتر از اصول سرمایه گذاری در بازار مسکن به وب سایت املاک داران سری بزنید.
با وجود اینکه مردم ایران در دوره های مختلف مقادیر متفاوتی از تورم را تجربه و تحمل کرده‌اند و در بسیاری از مواقع سیاست های نادرست دولتی، خود تحریمی ها، قوانین نادرست، مشکلات خارجی و انواع این مسائل باعث تحمیل این همه مشکل بر مردم شده‌است. اما باز هم ایرانیان همیشه با استفاده‌از تجربه خود یا مشاوران کم و بیش از پس این مشکلات بر آمده‌اند.
برای سرمایه گذاری موفق در هر یک از بازارها و در نتیجه پیروز شدن بر شرایط تورمی مقالات سایت املاک داران را مطالعه نموده و یا با مشاوران ما در این سایت تماس حاصل نمایید. همچنین مجموعه املاک داران خدمات دیگری نیز ارائه می دهد که شامل تهاتر، خرید و فروش آپارتمان در اصفهان، مشارکت در ساخت و مشاوره حقوقی املاک و غیره می شوند.
.png){kind=icon}
ورود / ثبت نام
